Troczek (łac. retinaculum) to włóknista, silna i bardzo wytrzymała struktura podtrzymująca ścięgna i przytwierdzająca je do struktur kostnych. Najbardziej znany jest troczek rzepki oraz troczki paliczków. Wykazano, że są one ważnymi elementami aparatu stabilizującego. Nierzadko dochodzi do uszkodzenia troczków, czego przyczyną jest przeważnie uraz bezpośredni.
Troczek rzepki
Troczek rzepki (łac. retinacula patellae) to ścięgniste włókna wchodzące w skład aparatu więzadłowego kolana. Stanowią przedłużenie części włókien ścięgien głowy przyśrodkowej i głowy bocznej mięśnia czworogłowego uda. Dzięki emu powstają 2 troczki – przyśrodkowy i boczny, które jednak przeważnie opisywane są jako jedna całość. Oba przyczepiają się do przedniej powierzchni kłykci kości piszczelowej. Głównym zadaniem troczka rzepki jest stabilizacja rzepki i kontrolowanie toru jej ruchu podczas zginania i prostowania stawu kolanowego.
Uszkodzenie troczka rzepki
Przeciążenia i dolegliwości bólowe w okolicy troczka są przeważnie wynikiem jego nadmiernego napięcia, do którego dochodzi w momencie zmiany ustawienia rzepki. Częściej mamy do czynienia z bocznym przyparciem rzepki (nadmierne napięcie troczka bocznego). Do uszkodzenia tej struktury może dojść również przy urazie bezpośrednim (np. podczas upadku na kolano lub wypadku samochodowego, w którym blacha uderzy w staw kolanowy). Czynnikami ryzyka urazów troczka rzepki są:
- wysokie ustawienie rzepki;
- zwiększone napięcie struktur znajdujących się po bocznej stronie uda;
- osłabienie struktur położonych po stronie przyśrodkowej;
- koślawość kolan;
- zwiększony kąt antywersji kości udowej;
- ogólna wiotkość stawowa.
Konsekwencją urazów troczka jest niestabilność rzepki oraz niestabilność stawu kolanowego. Znacznie wzrasta ryzyko bocznych zwichnięć rzepki, pojawia się ból i dyskomfort podczas chodzenia. Najpoważniejszą sytuacją jest zerwanie wszystkich włókien troczka, co może pojawić się np. przy skręceniu stawu kolanowego. Troczki można zaobserwować z dużą dokładnością na podstawie badań USG lub rezonansu magnetycznego. To złoty standard diagnostyczny. Leczeniem zajmuje się chirurg ortopeda, który odbudowuje zerwane więzadło przy pomocy implantu lub przeszczepu. Po zabiegu niezbędna staje się rehabilitacja ruchowa prowadzona pod okiem doświadczonego fizjoterapeuty.
Troczek zginaczy nadgarstka i palców
Troczek zginaczy nadgarstka (łac. retinaculum flexorum) to pasmo włókniste wchodzące w skład rozcięgna dłoniowego. Rozpina się między boczną wyniosłością promieniową nadgarstka a przyśrodkową wyniosłością łokciową nadgarstka. Przykrywa kanał nadgarstka od strony dłoniowej. Troczek zginaczy palców to włóknista struktura przytrzymująca ścięgna zginaczy do kości palców (paliczków). Dzięki nim siła mięśni przedramienia jest najskuteczniej przenoszona na palce, co ma ogromne znaczenie np. podczas wspinaczki. W jednym palcu znajduje się 5 takich włóknistych struktur. W medycznym żargonie nazywa się je odpowiednio: A1, A2, A3, A4, A5. Uszkodzeniu najczęściej ulega troczek A2, do czego dochodzi podczas chwytania małych chwytów łuczkiem, czyli gdy czubek palca opiera się o chwyt, a stawy palców są maksymalnie zgięte.
Urazy troczka zginacza palców
Do urazów troczka zginacza palców może dojść w momencie ogromnych napięć tej struktury, np. podczas wspinania się, gdy nagle stopa straci stabilność i cały ciężar ciała zawiśnie wyłącznie na dłoniach. Pojawiają się wówczas charakterystyczne objawy wskazujące na uszkodzenie troczka zginaczy palców: trzask w palcu i poczucie nieprzyjemnego szczypania w podstawie palca, obrzęk utrzymujący się nawet do kilku dni, objaw cięciwy (podczas próby obciążenia zgiętego palca, ścięgno wysuwa się do przodu). Aby uniknąć takich kontuzji, należy zawsze bardzo dobrze rozgrzewać dłonie przed treningiem lub aktywnością, a także stosować taping sztywny na palce (podobnie jak ma to miejsce w przypadku siatkarzy, również narażonych na urazy omawianej struktury).
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Stolarczyk A., Ortopedia w gabinecie lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Urazy narządu ruchu, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
