Kostniakomięsak (inaczej: mięsak kościopochodny, łac. osteosarcoma) jest złośliwym, pierwotnym nowotworem tkanki kostnej. Dotyczy głównie dzieci i młodzieży, choć może występować także u pacjentów dorosłych. Nie należy do grona najczęściej występujących raków. Według Narodowego Instytutu Nowotworów szacuje się, że nowotwór kości i stawów dotyczy jedynie 0.2% nowych przypadków raka rocznie. Diagnostyką i leczeniem choroby zajmuje się lekarz onkolog.
Mięsaki kości – czym są?
Pod względem klinicznym mięsaki kości dzieli się na:
- wrzecionowatokomórkowe – najczęściej występuje kostniakomięsak, dotyczący do 100 pacjentów rocznie na terenie Polski. Szczyt zachorowania na niego przypada na 2. i 3. dekadę życia. Innym rakiem tej grupy jest chrzęstniakomięsak, włókniakomięsak lub niezróżnicowany mięsak pleomorficzny;
- drobnokomórkowe – np. mięsak Ewinga lub chrzęstniakomięsak mezenchymalny.
Mięsaki kości stanowią zróżnicowaną grupę nowotworów pochodzenia mezenchymalnego. Są bardzo poważnym stanem klinicznym, wymagającym rozpoczęcia natychmiastowego leczenia.
Kostniakomięsak – przyczyny
Przyczyny powstawania kostniakomięsaka wciąż nie są znane. Udało się jednak wyszczególnić czynniki ryzyka predysponujące do niego. Są to zwłaszcza:
- predyspozycje genetyczne i dziedziczne – zespół Li-Fraumeniego, rodzinny siatkówczak, dziedziczne mnogie egzostozy, zespół Wernera itd.;
- choroba Pageta dotycząca kości;
- narażenie na promieniowanie jonizujące.
Ryzyko wystąpienia kostniakomięsaka jest zwiększone u dzieci i nastolatków z zespołem Downa.
Kostniakomięsak – objawy
Pierwszym objawem kostniakomięsaka jest z reguły ból, zazwyczaj silniejszy w nocy i stopniowo narastający w kolejnych miesiącach choroby. W późniejszym okresie może rozwinąć się guz i zniekształcenie zarysu kończyny, czemu towarzyszą zaburzenia czynności kończyny (w tym ograniczenie ruchomości najbliżej położonego stawu) oraz utrwalone przykurcze stawowe i patologiczne złamania kości w przypadkach miejscowego zaawansowania. Kostniakomięsak najczęściej lokalizuje się w okolicach przynasad kości długich – zwłaszcza w dystalnej części kości udowej (okolica stawu kolanowego) oraz proksymalnej część kości piszczelowej lub kości ramiennej.
Choć objawy dotyczące zajętej kości są standardem i niekiedy występują wyłącznie w tym obrębie, wraz z postępem choroby może dojść do wystąpienia objawów ogólnoustrojowych, takich jak złe samopoczucie, osłabienie, utrata masy ciała i wiele innych.
Diagnostyka kostniakomięsaka
W pierwszej kolejności u pacjenta wykonuje się RTG całej kości w dwóch projekcjach wraz z sąsiednim stawem. Ważna jest też jednak ocena miejscowego zaawansowania nowotworu poprzez określenie rozległości zmian w tkankach miękkich i zajęcia istoty zbitej oraz istoty gąbczastej kości. Dlatego standardem diagnostycznym jest również badanie rezonansu magnetycznego oraz tomografii komputerowej. Z kolei scyntygrafia kości umożliwia wykluczenie zmian w innych częściach układu kostnego. Uzupełnienie diagnostyki stanowi rozpoznanie histologiczne, ustalane się na podstawie badania tkankowego materiału z biopsji operacyjnej lub oligobiopsji.
Kostniakomięsak – leczenie
Celem leczenia jest przede wszystkim wycięcie przerzutów. Chirurgiczne leczenie oszczędzające musi zapewniać radykalne miejscowo wycięcie nowotworu, składa się z 3 elementów: wycięcia nowotworu, rekonstrukcji kostnej, pokrycia ubytku tkankami miękkimi. Nowotwór usuwa się wraz z obrzeżem całkowicie niezmienionych tkanek po wydzieleniu pęczków naczyniowo-nerwowych. Wraz z guzem należy usunąć bliznę po biopsji.
Leczenie kostniakomięsaka musi być kompleksowe, samo usunięcie raka to nie wszystko. Konieczne staje się dołączenie uzupełniającej CTH przed i po operacji. Mięsaki wrzecionowatokomórkowe, w tym kostniakomięsak, zazwyczaj wykazują oporność na napromienianie. Rokowanie pacjenta zależy od stopnia złośliwości histologicznej i odpowiedzi na wstępną CTH. Szacuje się, że ogólnie przeżycia 5-letnie wynoszą około 70% lub więcej pod warunkiem prawidłowego rozpoznania i leczenia.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rutkowski P., Świtaj T., Koseła-Paterczyk H., Kotrych D., Goryń T., Mazurkiewicz T., Fijuth J., Grzesiakowska U., Borkowska A., Spałek M., Ryś J., Ługowska I., Raciborska A., Pieńkowski A., Szostakowski B., Dolecki K., Wągrodzki M., Grzesiakowska U., Mandat T., Chmielik E., Dedecjus M., Dragan S., Tchórzewska-Korba H., Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne u chorych na mięsaki kości – zalecenia ekspertów, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 12/2022.
- Krzakowski M., Potemski P., Wysocki P., Onkologia kliniczna, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2023.
