Zapalenie mózgu (łac. encephalitis) to pojęcie niezwykle szerokie, które może odnosić się do różnych jednostek chorobowych. Stan zapalny może bowiem być wywołany zarówno wirusami, jak i bakteriami, przy czym wymienia się wiele ich rodzajów, m.in. septyczne zapalenie mózgu, odkleszczowe zapalenie mózgu czy autoimmunologiczne zapalenie mózgu. Diagnostyką i leczeniem tego typu problemów zajmuje się lekarz neurolog.
Zapalenie mózgu – przyczyny
Bakteryjne zapalenie mózgu najczęściej nie dotyczy samego mózgowia, lecz opon mózgowo-rdzeniowych, które go otaczają. Przyczyną jest neuroinfekcja wywołana zazwyczaj Gram-ujemnymi bakteriami (dwoinki zapalenia opon). Bakteryjne zapalenie opon może być ropne oraz nieropne. Do wniknięcia patogenów może dojść np. podczas urazów czaszki lub drogą przeniesienia ich z innego ogniska zakażenia, zwykle wargi górnej, przedsionka nosa, zatok czy ucha środkowego.
Wirusowe zapalenie mózgu (jak wskazuje nazwa) jest wywołane wirusami, np. EBV, WZW, HSV-1. Takie zakażenia mogą być również powikłaniem wcześniej przebytych chorób, jak ma to miejsce w przypadku sepsy i ospy wietrznej. Po wniknięciu do organizmu wirusy przedostają się do ośrodkowego układu nerwowego zazwyczaj drogą krwi. Jedynie u niewielkiego odsetka chorych, w konsekwencji toczącego się procesu zapalnego, dochodzi do bezpośredniego zakażenia – uszkodzenia komórek śródbłonka naczyń mózgowych.
Autoimmunologiczne zapalenie mózgu po raz pierwszy zostało opisane dopiero w 2007 roku. Zablokowanie receptorów NMDA w mózgu prowadzi do charakterystycznych objawów choroby, choć dokładne przyczyny tego typu zapalenia mózgu wciąż nie są znane. Udowodniono natomiast, że najczęściej dotyczy ono młodych kobiet.
Jeszcze inną formą jest paranowotworowe limbiczne zapalenie mózgu, związane głównie z drobnokomórkowym rakiem płuc (40%), zarodkowymi nowotworami jądra (20%), rakiem sutka (8%) i innymi chorobami nowotworowymi.
Zapalenie mózgu – objawy
Zapalenie mózgu może manifestować się na wiele sposobów, głównie w zależności od rodzaju choroby i czynnika sprawczego. Przeważnie początkowo pojawia się zestaw dolegliwości przypominających nieco grypę, dlatego są bagatelizowane bądź nieodpowiednio leczone. Mowa o:
- bólu głowy;
- gorączce;
- nudnościach i wymiotach;
- światłowstręcie;
- przeczulicy skóry;
- apatii.
Pojawiają się ponadto zaburzenia świadomości, nadwrażliwość na dźwięki oraz sztywność karku – ten ostatni objaw powinien być sygnałem alarmowym skłaniającym do dalszej, bardziej szczegółowej diagnostyki. Wraz z rozwojem choroby i poszerzaniem się stanu zapalnego pojawiają się charakterystyczne objawy neurologiczne. W przypadku autoimmunologicznego zapalenia mózgu są to: zaburzenia psychotyczne, ruchy mimowolne, drżenia pęczkowe mięśni, oczopląs, natomiast przy odkleszczowym zapaleniu mózgu: drgawki, zaburzenia świadomości, wysoka gorączka, oczopląs.
Diagnostyka zapalenia mózgu
Diagnostyka zapalenia mózgu możliwa jest na podstawie badań laboratoryjnych i obrazowych. Podstawą jest badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, badanie krwi pod kątem markerów stanu zapalnego oraz tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny mózgu. Diagnostyką zajmuje się lekarz neurolog.
Zapalenie mózgu – leczenie
Leczenie zapalenia mózgu zawsze powinno być przyczynowe i wdrożone jak najszybciej. Przy infekcjach bakteryjnych podstawą są antybiotyki, zaś przy wirusowych – leki przeciwwirusowe. W wielu przypadkach (np. przy odkleszczowym zapaleniu mózgu) nie ma leków, które pozwoliłyby na usunięcie czynnika sprawczego, dlatego wykorzystuje się wyłącznie metody objawowe. Mają one na celu m.in. zmniejszanie gorączki i ciśnienia wewnątrzczaszkowego oraz łagodzenie dolegliwości bólowych. Przy obrzęku mózgu pacjentowi podaje się glikokortykoidy. Jeśli natomiast zapalenie mózgu wiąże się z guzami i naciekami, rozważa się leczenie chirurgiczne.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Popiel M., Wietrak E., Laskus T., Opryszczkowe zapalenie mózgu, Postępy Mikrobiologii, 3/2012.
- Kozubski W., Neurologia kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2024.
- Stępień A., Neurologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2022.
