Zaburzenia świadomości to inaczej stan uniemożliwiający prawidłowy odbiór rzeczywistości oraz własnej osoby. Stanowić mogą jedno z głównych następstw ciężkich uszkodzeń mózgowia, a charakteryzują się zaburzeniem związku między ilościowym (poziom pobudzenia, przytomność) a jakościowym (świadomość siebie i otoczenia) aspektem świadomości.
Zaburzenia świadomości – czym są?
Poprzez pojęcie „świadomość” rozumie się prawidłowe postrzeganie rzeczywistości w sobie samym (samoświadomość) i w świecie otaczającym. Innymi słowy, to odbieranie, celowe rozpoznawanie napływających informacji oraz ich przetwarzanie. Istotę zaburzeń świadomości stanowi zatem utrata zdolności do prawidłowego odbioru i reagowania na sygnały pochodzące z wnętrza organizmu i otaczającej rzeczywistości (z zewnątrz). W medycynie wyróżnia się 2 podstawowe rodzaje zaburzeń świadomości:
- jakościowe zaburzenia świadomości – przebiegają ze zniekształceniem postrzeganej rzeczywistości i analizy informacji;
- ilościowe zaburzenia świadomości – wiążą się ze stopniem czuwania, czyli reaktywnością mózgu. Potocznie nazywa się je zaburzeniami przytomności.
Ilościowe zaburzenia świadomości dzieli się dodatkowo ze względu na ich głębokość na senność patologiczną, patologiczny sen głęboki oraz śpiączkę. Najpoważniejszym zaburzeniem świadomości jest śmierć mózgowa określana jako sytuacja, w której dochodzi do nieodwracalnych uszkodzeń w obrębie tkanki mózgowej. W konsekwencji organizm nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować. Diagnostyką i leczeniem zaburzeń świadomości najczęściej zajmuje się lekarz neurolog.
Zaburzenia świadomości – przyczyny
Wśród najczęściej diagnozowanych przyczyn zaburzeń świadomości znajdują się następujące problemy zdrowotne:
- udar mózgu;
- zawał serca;
- uszkodzenie mechaniczne mózgu, np. wstrząs wskutek uderzenia;
- guzy mózgu;
- udar słoneczny;
- choroby neurologiczne, zwłaszcza choroby neurodegeneracyjne;
- zespół zatoki szyjnej;
- choroby psychiczne;
- hipotensja ortostatyczna;
- odruchy wazowagalne;
- choroba niedokrwienna mięśnia sercowego;
- zatrucia, np. lekami, alkoholem, żywnością, narkotykami;
- układowe choroby autoimmunologiczne.
Pojawienie się w obrazie klinicznym zaburzeń przytomności postrzega się jako dysfunkcję pnia mózgu. Śmierć mózgowa może być wywołana trwałym ustaniem krążenia lub krytycznym uszkodzeniem mózgu. Z kolei otępienie, jako jakościowe zaburzenie świadomości, często występuje w przebiegu choroby Parkinsona, choroby Alzheimera, a także po udarach.
Zaburzenia świadomości – przykłady
Do częstych zaburzeń świadomości zalicza się m.in. następujące:
- stan wegetatywny – ciało zachowuje zdolność do funkcjonowania i rozwoju przy jednoczesnym braku doznań i myśli u pacjenta;
- śmierć mózgowa – nieodwracalne uszkodzenia w obrębie tkanki mózgowej, wskutek czego organizm traci zdolność samodzielnego funkcjonowania;
- śpiączka – pacjent nie wykazuje oznak pobudzenia ani świadomości, przy czym funkcjonalność struktur podkorowych, zwłaszcza pnia mózgu, zostaje zachowana w stopniu pozwalającym na samodzielne podtrzymanie podstawowych czynności biologicznych;
- senność patologiczna – wyraźne tendencje do zasypiania. Pacjent podczas codziennych czynności zapada w sen. Można go wprawdzie wybudzić, lecz po chwili ponownie odczuwa potrzebę zaśnięcia;
- omdlenie – przejściowa utrata świadomości pojawiająca się w konsekwencji chwilowego przerwania dopływu krwi do mózgu bądź spadku ilości tlenu dostarczanego do mózgu;
- splątanie – pacjent jest w pełni przytomny, jednak jego myślenie i działania są niezborne i chaotyczne.
Zaburzenia świadomości zawsze wymagają diagnostyki.
Rozpoznanie zaburzeń świadomości
Diagnostyka zaburzeń świadomości opiera się na wywiadzie z pacjentem (jeśli jest on przytomny), prostych poleceniach słownych oraz ocenie zachowania. Celem oceny stopnia przytomności wykorzystuje się natomiast skalę Glasgow, oceniającą otwieranie oczu, kontakt słowny, reakcję ruchową. Pacjent otrzymuje punkty, których suma wskazuje na stopień przytomności. Ważne jest jednocześnie określenie przyczyn zaburzeń świadomości, aby móc wdrożyć skuteczne leczenie.
Zaburzenia świadomości – leczenie
Zawsze wdraża się leczenie przyczynowe. Jeśli zatem zaburzenia świadomości są konsekwencją guza mózgu, najczęściej podejmuje się decyzję o jego chirurgicznym usunięciu, natomiast przy zatruciu pacjentowi płucze się żołądek, uzupełnia elektrolity i wyrównuje gospodarkę wodno-kwasową. Wszelkie choroby przewlekłe wymagają ustabilizowania, zwykle za pomocą leków.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Chlorella z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella to alga słodkowodna, która wspomaga naturalne procesy organizmu w oczyszczaniu z toksyn. Oprócz witamin i minerałów, zawiera m.in. CGF (czynnik wzrostu Chlorelli), który przyspiesza regenerację tkanek, podział i wzrost komórek. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Papiernik J., Buczkowicz P., Zaburzenia świadomości – aktualne badania i metody diagnostyczne, Postępy w diagnostyce, leczeniu i prewencji chorób OUN Tom 1 (pp.135-150).
- Górska U., Koculak M., Brocka M., Binder M., Zaburzenia świadomości – perspektywa kliniczna i etyczna, Aktualności Neurologiczne, 2014, 14(3), p. 190-198.
