Zespół zatoki szyjnej

Zespół zatoki szyjnej jest schorzeniem dotyczącym głównie starszych osób, przy czym wśród nich dominuje płeć męska. Już dużo wcześniej zauważono, że uciśnięcie miejsca podziału tętnicy szyjnej wspólnej wywołuje odruchowe zwolnienie czynności serca oraz spadek ciśnienia tętniczego. Można w skrócie określić, że jest to choroba powodująca omdlenia wywołane przypadkowym uciskiem mechanicznym na zatokę tętnicy szyjnej.

Czym jest zespół zatoki szyjnej?

Stymulacja bioreceprotów obecnych w zatoce tętnicy szyjnej, która znajduje się tuż powyżej rozdwojenia tętnicy szyjnej wspólnej, prowadzi u zdrowych osób do niewielkiego spadku częstości rytmu serca oraz niewielkiego efektu naczyniorozszerzającego. Przyczyną choroby jest nadwrażliwość tych receptorów.

W przypadku nadwrażliwej zatoki tętnicy szyjnej mamy do czynienia z nadmiernym wyrażeniem tej fizjologicznej odpowiedzi. W przypadku równoległej obecności dolegliwości spotykamy się z zespołem zatoki szyjnej.

Postacie schorzenia

Wyróżnia się 3 główne postacie zespołu zatoki szyjnej:

• kardiodepresyjna – charakteryzująca się asystolią powyżej 3 sekund i powstającą w efekcie kompletnego bloku zatokowo-przedsionkowego, a zdecydowanie rzadziej na tle bloku przedsionkowo-komorowego spowodowanego uciskiem na zatokę tętnicy szyjnej (np. poprzez skręcanie głowy);
• naczyniowodepresyjna – po stymulacji zatoki tętnicy szyjnej dominuje spadek ciśnienia tętniczego bez jednoczesnego pojawienia się asystolii czy zwolnienia tętna;
• mieszana – spotykana w 20-25% przypadków.

Objawy

Do głównych objawów zespołu zalicza się omdlenia, stany przedomdleniowe oraz zawroty głowy wywołane typowymi sytuacjami i ruchami.

U pacjentów bardzo często współwystępują zmiany miażdżycowe w zakresie zatoki tętnicy szyjnej, jednak rzadko występują istotne hemodynamicznie zwężenia. Ludzie chorzy na miażdżycę znajdują się w grupie osób szczególnie narażonych na tę dolegliwość.

Diagnostyka

Podstawą rozpoznania schorzenia jest wywiad przeprowadzony z pacjentem z uwzględnieniem występowania charakterystycznych objawów.

Do popularnego badania diagnostycznego należy EKG, podczas którego prosi się pacjenta o wykonanie charakterystycznych ruchów prowokujących dolegliwości. W przypadku wystąpienia w takiej sytuacji asystolii lub spadku ciśnienia przyczyną dolegliwości jest prawdopodobnie zespół zatoki tętnicy szyjnej.

Niektórzy chorzy wykazują zaburzoną reakcję na masaż tętnicy szyjnej. Na wstępie należy jednak osłuchać tętnice szyjne, ponieważ przy podejrzeniu obecności zlokalizowanego ipsilateralnie zwężenia tętnicy szyjnej nie wolno przeprowadzać masażu.

Zabieg przeprowadza się uciskając ze średnią siłą przez 5-10 sekund, prowadząc jednocześnie rejestrację sygnału EKG i ciągły pomiar ciśnienia tętniczego. W sytuacjach fizjologicznych zauważa się maksymalny spadek częstości rytmu serca o 25%, a także wystąpienie niewielkiego przedłużenia czasu PQ.

Za reakcję nieprawidłową uznaje się wystąpienie zahamowania komorowego trwającego przez ponad 3 sekundy oraz spadek ciśnienia skurczowego o ponad 50 mmHg.

Jednocześnie należy podkreślić, że do rozpoznania jednostki chorobowej niezbędne jest wywołanie objawów podczas masażu. Gdy się to nie udaje, należy rozpoznać jedynie nadwrażliwość zatoki szyjnej.

Leczenie zespołu zatoki szyjnej

Leczenie jest konieczne wówczas, gdy pojawiają się objawy i dolegliwości pod postacią omdleń. W przypadkach nagłych (ostre postacie) stosuje się dożylne podawanie atropiny (0,5-1 mg). W stanach przewlekłych natomiast (nawracające omdlenia) można rozważyć wszczepienie rozrusznika serca. Sama obecność nadwrażliwej zatoki tętnicy szyjnej nie stanowi wskazania do wszczepienia rozrusznika serca. Postać naczyniowodepresyjna nie reaguje na leczenie za pomocą rozrusznika.

Bibliografia

1. Erdmann E., Kardiologia kliniczna, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2010.
2. Vardas P., Auricchio A., Blanc J. (i inni), Wytyczne dotyczące stymulacji serca i resynchronizacji, Kardiologia Polska, 12/2007.

	Spirulina 100% naturalna Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej...
	Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...