Zator tętnic to niebezpieczna sytuacja, w której przebiegu skrzeplina utworzona z blaszki miażdżycowej odrywa się i dociera do światła naczyń tętniczych, blokując ich światło. Diagnostyką i leczeniem problemu zajmuje się określony specjalista, najczęściej kardiolog, kardiochirurg lub angiolog. Wymagane jest natychmiastowe leczenie ze względu na ryzyko powikłań, a nawet bezpośrednie zagrożenie życia.
Zator tętnic – przyczyny
Bezpośrednią przyczyną zatoru tętnic jest odłączenie się blaszki miażdżycowej od swojego źródła, czyli skrzepu miażdżycowego, który na przestrzeni lat utworzył się w świetle naczynia krwionośnego. Urywek blaszki miażdżycowej może zatamować przepływ krwi przez tętnicę, co z kolei przekłada się bezpośrednio na niedokrwienie ważnych narządów wewnętrznych. Jak tworzy się blaszka miażdżycowa, tak podatna na oderwanie fragmentu?
Początkiem rozwoju zmian miażdżycowych jest prawdopodobnie zaburzenie czynności śródbłonka naczyniowego. Udowodniono, że czynnikami rozpoczynającymi proces aterogenezy są infekcje bakteryjne i infekcje wirusowe, wywołane zwłaszcza przez: Helicobacter pylori, Chlamydia pneumoniae, herpeswirusy, cytomegalowirusy, mykobakterie. Jeśli miejsce ma jednocześnie kumulacja lipidów w obrębie błony wewnętrznej naczyń, dochodzi do zwiększonej przepuszczalności śródbłonka, zaś to prowadzi do modyfikacji lipidów, migracji i proliferacji miocytów oraz produkcji prozapalnych cytokin.
Przy przewlekłym narażeniu na czynniki ryzyka tworzą się blaszki o przewadze włókien łącznotkankowych nad związkami lipidowymi, w których wyszczególnić można zwłaszcza cholesterol. Formuje się specyficzna czapka włóknista, składająca się głównie z kolagenu typu I i III. Szacuje się, że blaszka miażdżycowa potrzebuje około 20-30 lat do ostatecznego uformowania się. Czynniki ryzyka przyspieszające ten proces to przede wszystkim: dieta bogata w cukry proste i tłuszcze nasycone, nadciśnienie tętnicze, nadwaga i otyłość, brak ruchu, stres, palenie papierosów, cukrzyca. Blaszka miażdżycowa przyczepia się silnie do śródbłonka naczyń i wraz z upływem czasu narasta. Może całkowicie zablokować światło naczynia lub oderwać się i trafić do tętnicy, powodując zator tętnic.
Zator tętnic – objawy
Dokładny obraz kliniczny zależy głównie od tego, gdzie lokalizuje się zator. Najczęściej dotyczy tętnicy płucnej (tzw. zator płucny). Wówczas manifestuje się dusznościami i trudnościami w oddychaniu, przyspieszonym oddechem, bólem za mostkiem, kaszlem i niekiedy gorączką. Objawy mogą przypominać zawał serca i są równie niebezpieczne. Kolejną częstą formą zatoru tętnic jest zator tętnicy siatkówki. W przebiegu zablokowania jej światła dochodzi do zblednięcia i obrzęku siatkówki, utraty reakcji źrenicy na światło oraz gwałtownej utraty wzroku. Zatory zlokalizowane w tętnicach obwodowych (kończyn) objawiają się przede wszystkim blednięciem i sinieniem kończyn w związku z ich niedokrwieniem, co może rzutować również na ich mrowienie i drętwienie kończyn czy parestezje.
Diagnostyka zatoru tętnic
Dobór metod diagnostycznych zatoru tętnic zależy od jego lokalizacji. W przypadku siatkówki lekarz okulista przeprowadza angiografię fluoresceinową, czyli dokładną ocenę dna oka. Rozpoznanie zatorowości płucnej z kolei opiera się na tomografii komputerowej klatki piersiowej oraz arteriografii. Uniwersalnym badaniem pozwalającym na ocenę przepływu krwi i stanu naczyń (żył i tętnic) jest także badanie Dopplerowskie.
Zator tętnic – leczenie
Leczenie zatoru tętnic odbywa się głównie z wykorzystaniem farmakoterapii. Pacjent otrzymuje leki o działaniu przeciwkrzepliwym, których celem jest zmniejszenie gęstości krwi, a niekiedy nawet rozpuszczenie drobnych, tworzących się skrzepów. Równie istotne jest unikanie czynników ryzyka tworzenia się blaszek miażdżycowych, a więc unikanie alkoholu, papierosów, tłuszczów nasyconych, słodyczy i stresu. Zdrowa, zbilansowana dieta, harmonia w życiu i systematyczna aktywność fizyczna przy normalizacji masy ciała są tu niezwykle istotne.
W niektórych przypadkach konieczne jest operacyjne usunięcie zatoru ze światła naczynia krwionośnego. Jeśli natomiast diagnozuje się zator tętnicy siatkówki, stosuje się przeważnie leki obniżające ciśnienie wewnątrzgałkowe i rozszerzające naczynia oraz jednocześnie prowadzi masaż gałki ocznej.
Polecane produkty:
|
Chlorella z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella to alga słodkowodna, która wspomaga naturalne procesy organizmu w oczyszczaniu z toksyn. Oprócz witamin i minerałów, zawiera m.in. CGF (czynnik wzrostu Chlorelli), który przyspiesza regenerację tkanek, podział i wzrost komórek. Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wałek P., Roskal-Wałek J., Sielski J., Gierada M., Mackiewicz J., Wożakowska-Kapłon B. Choroby układu sercowo-naczyniowego u pacjenta z zatorem tętnicy siatkówki, Folia Cardiologica, 2/2016.
- Jóźwicka M., Głąbiński A., Patogeneza rozwoju blaszki miażdżycowej w tętnicach szyjnych, Aktualności Neurologiczne, 11/2011.
- Berek K., Bobiński R., Miażdżyca – choroba wieloczynnikowa, Problemy Pielęgniarstwa, 17/2009.
- Jarząbek K., Sobczyk A., Sobczyk W., Łabuzek K., Belowski D., Gabryel B. Koncepcja niestabilnej blaszki miażdżycowej i farmakologiczne strategie terapeutyczne, Chirurgia Polska, 17/2015.
