Nieprawidłowe odruchy neurologiczne wiążą się z błędną (nadmierną bądź niedostateczną) reakcją układu nerwowego, co może wiązać się z jego uszkodzeniem, stanem zapalnym lub chorobą. Analiza tego typu odruchów odbywa się w gabinecie lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, neurologa lub fizjoterapeuty. Testy są proste, nieinwazyjne, a odpowiednio wykonane mogą wiele powiedzieć stanie zdrowia pacjenta. Zwłaszcza w połączeniu z badaniami obrazowymi.
Nieprawidłowe odruchy neurologiczne – przyczyny
Istnieje wiele możliwych przyczyn nieprawidłowych odruchów neurologicznych, jednak niemal zawsze wiążą się one z chorobami układu nerwowego. Przykładem jest choćby odruch kolanowy, który wywołuje się delikatnym uderzeniem gumowego, trójkątnego młoteczka w okolicę szpary stawu kolanowego (więzadło podrzepkowe). Prawidłowo powinno to wywołać wyprost nogi w kolanie. Jeśli tak się nie dzieje, można podejrzewać patologie w okolicy L3-L4 rdzenia kręgowego (np. przepukliny kręgosłupa, uszkodzenia mechaniczne), wiedząc, że uderzana okolica unerwiana jest właśnie przez ten segment.
Z kolei brak odruchów neurologicznych u noworodków i niemowląt przeważnie sugeruje na upośledzenie ich rozwoju, co z kolei może wynikać z:
- mózgowego porażenia dziecięcego;
- wiotkości lub spastyczności mięśni;
- dystrofii mięśniowej;
- wad genetycznych i wad wrodzonych obejmujących także narząd ruchu i układ nerwowy;
- wodogłowia;
- przepukliny oponowo-rdzeniowej.
Niektóre odruchy noworodkowe są słabiej zaznaczone u dzieci urodzonych przedwcześnie. Zanik lub nieprawidłowości odruchów neurologicznych bez względu na wiek mogą sugerować ponadto:
- udar mózgu;
- chorobę nowotworową układu nerwowego;
- guzy mózgu i rdzenia kręgowego;
- różnego rodzaju zaburzenia psychiczne.
Na problemy z układem nerwowym wskazywać mogą również dolegliwości takie jak:
- zaburzenia pamięci;
- zaburzenia koncentracji;
- zaburzenia równowagi;
- oczopląs;
- częste bóle głowy;
- omdlenia;
- osłabienie siły mięśniowej;
- sztywność mięśni i drżenie mięśni;
- zaburzenia chodu;
- i wiele innych.
Takie objawy zawsze są wskazaniem do diagnostyki neurologicznej, która praktycznie rutynowo obejmuje także analizę odruchów neurologicznych.
Badanie odruchów neurologicznych
Ogromną zaletą badań odruchów neurologicznych jest ich nieinwazyjność i pełne bezpieczeństwo. Nie wywołują one żadnych powikłań czy działań niepożądanych, są bezbolesne i odpowiednio wykonane mogą wiele powiedzieć o stanie zdrowia pacjenta. Badanie odruchów neurologicznych nie polega jednak na wykonaniu przez pacjenta określonych ruchów, co zazwyczaj wiąże się z badaniami funkcjonalnymi oceniającymi kondycję poszczególnych mięśni. W tym wypadku to lekarz lub fizjoterapeuta wywołuje daną reakcję organizmu, np. uderzając w określoną część ciała bądź podrażniając jej newralgiczną strefę. Pacjent powinien być rozluźniony i odstresowany, zwykle nie pomaga w wykonaniu testu.
Nieprawidłowe odruchy neurologiczne – leczenie
Pojawienie się nieprawidłowych odruchów neurologicznych wymaga dalszej diagnostyki, w ramach której szuka się przyczyn takiego stanu. W zależności od podejrzeń lekarza wykonać można badania obrazowe (np. rezonans magnetyczny mózgowia i/lub rdzenia kręgowego, badania laboratoryjne krwi i/lub płynu mózgowo-rdzeniowego, badania genetyczne). Na ten podstawie dobiera się odpowiednie leczenie przyczynowe. Bez względu na wiek, stan zdrowia czy przyczynę nieprawidłowych odruchów neurologicznych niezbędna jest rehabilitacja ruchowa. Zwykle obejmuje ona indywidualnie dobrane ćwiczenia, metody takie jak m.in.:
- metoda PNF;
- kinesiotaping;
- neuromobilizacje;
- techniki manualne.
Rehabilitacja jest szczególnie istotna u dzieci, ponieważ warunkuje ich dalszy, prawidłowy rozwój. U pacjentów dorosłych, np. po udarze mózgu, wpływa pozytywnie na ich samodzielność i jakość życia, stopniowo poprawiając sprawność.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kozubski W., Neurologia – kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Louis E., Mayer S., Noble J., Merritt Neurologia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2023.