Przepuklina rdzenia kręgowego (profesjonalnie: przepuklina oponowo-rdzeniowa, łac. myelomeningocele) ma charakter wrodzony, co oznacza, że towarzyszy dziecku już od momentu narodzin. Jest poważnym zagrożeniem zdrowia i życia, dlatego wymaga natychmiastowej interwencji. Uważa się, że jest najczęściej występującą wadą wrodzoną ośrodkowego układu nerwowego.
Przepuklina rdzenia kręgowego – przyczyny
Omawiana patologia charakteryzuje się występowaniem ubytku kostnego łuków kręgowych, przez które wydostają się opony rdzenia kręgowego. Workowate rozdęcie wypełnia płyn, a do jego dna przyczepiają się korzenie nerwowe rdzenia kręgowego. Wykazano, że w Polsce z przepukliną rdzenia kręgowego, rodzi się rocznie około 1-2 dzieci na 1000 żywych urodzeń, co daje wartość około 500 noworodków rocznie.
Powstawanie przepukliny oponowo-rdzeniowej nie jest do końca poznane, ponieważ uważa się, że na jej wystąpienie wpływa połączenie wielu różnych czynników, w tym:
- czynników genetycznych (aberracje chromosomalne);
- czynników związanych z zaburzeniami metabolizmu kwasu foliowego;
- czynników środowiskowych (niedobór kwasu foliowego);
- czynnik teratogennych (cukrzyca, ekspozycja na związki ołowiu, leki zażywane w czasie ciąży, hipertermia ciężarnej).
Powstawanie wad rozwojowych wciąż jest tajemnicą, nad którą pracują liczni specjaliści i naukowcy. Współcześnie, zanim dziecko się urodzi, istnieje możliwość w badaniach prenatalnych za pomocą USG sprawdzić, czy rozwija się prawidłowo. Udowodniono również, że ryzyko rozwoju wad wrodzonych, w tym przepukliny oponowo-rdzeniowej, wzrasta u kobiet po 35.-40. roku życia oraz pijących alkohol i palących papierosy. Zwłaszcza w I trymestrze ciąży, ponieważ wtedy najintensywniej rozwija się ośrodkowy układ nerwowy płodu.
Przepuklina rdzenia kręgowego – objawy
Przepuklinie oponowo-rdzeniowej towarzyszą zaburzenia przewodzenia bodźców nerwowych od struktur centralnych na obwód ciała. Upośledzona jest jednocześnie droga nerwowa od zewnątrz do ośrodkowego układu nerwowego. Około 1/4 noworodków z przepuklinami oponowo-rdzeniowymi rodzi się z wodogłowiem wrodzonym, co objawia się znacznym powiększeniem obwodu główki. Charakterystycznymi objawami tego typu przepukliny są ponadto:
- opóźnienie rozwoju psychomotorycznego;
- niedowład kończyn dolnych;
- asymetria motoryki spontanicznej i patologia wzorca ruchowego w reakcjach ułożeniowych według metody Vojty;
- upośledzenie napięcia mięśniowego;
- zaburzenia funkcji zwieraczy;
- zaburzenia czucia bólu i temperatury.
Nieleczona przepuklina rdzenia kręgowego zawsze kończy się niepełnosprawnością i koniecznością posługiwania się wózkiem inwalidzkim przez całe życie.
Diagnostyka przepukliny rdzenia kręgowego
Przepuklinę rdzenia kręgowego można z łatwością zdiagnozować podczas badań USG jeszcze na etapie prenatalnym, a więc u kobiety ciężarnej. Dzięki temu może ona przygotować się na narodziny dziecka z problemem zdrowotnym, zaś zespół lekarzy może przygotować się do operacji. Po narodzinach dziecka potwierdzenie przepukliny możliwe jest również na podstawie badań obrazowych.
Zobacz również: Przepuklina oponowo-rdzeniowa – fizjoterapia.
Przepuklina rdzenia kręgowego – leczenie
Operację przepukliny rdzenia kręgowego wykonuje się zazwyczaj już w ciągu pierwszych 72 godzin życia noworodka. Zabieg wykonany w tym okresie zapewnia mu ochronę układu nerwowego przed infekcją, przywraca prawidłowy przepływ płynu mózgowo-rdzeniowego oraz ogranicza do minimum urazy obnażonego rdzenia. Decydując się na wczesną operację, można ponadto równie wcześnie rozpocząć rehabilitację ruchową, która jest niezbędna do dalszego prawidłowego rozwoju. Rehabilitacja powinna być wprowadzona tuż po zagojeniu się tkanek. Obejmuje ćwiczenia i terapie manualne najczęściej związane z metodą PNF, NDT-Bobath oraz metodą Vojty.
Równie istotna jest właściwa pielęgnacja takiego dziecka. Obejmuje ona m.in. prawidłowe układanie go w łóżeczku (wyłącznie na wznak lub na boku), częste stymulowanie unoszenia główki i pozycjonowanie tułowia przez rodziców, prawidłowe noszenie dziecka na rękach. Tego typu wskazówki zawsze są udzielane przez personel medyczny.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rosińczuk-Tonderys J., Dziecko z przepukliną oponowo-rdzeniową. Rola pielęgniarki w opiece nad dzieckiem, Family Medicine & Primary Care Review 2011, 13, 1: 81-87.
- Okurowska-Zawada B., Sobaniec W., Kułak W., Sendrowski K., Otapowicz D., Analiza rozwoju motorycznego dzieci z przepukliną oponowo-rdzeniową i stosowane metody rehabilitacji.
