Hipertermia to stan, w którym wewnętrzna (głęboka) temperatura ciała jest podwyższona. W zależności od źródeł podaje się temperaturę już powyżej 37 stopni Celsjusza bądź powyżej 40 stopni Celsjusza. Następuje wskutek wzrostu produkcji lub upośledzenia utraty ciepła bez przestawienia ośrodka termoregulacji na wyższy poziom.
Przyczyny hipertermii
Do najczęstszych przyczyn omawianego stanu można zaliczyć:
- zatrucia substancjami o działaniu antycholinergicznym, substancjami psychostymulującymi lub salicylanami;
- odwodnienie – zwężenie naczyń i zmniejszenie wytwarzania potu upośledza utratę ciepła alkoholowy zespół abstynencyjny;
- niepożądane reakcje na niektóre leki (hipertermia polekowa);
- podwyższoną temperaturę otoczenia;
- bardzo ciężki wysiłek fizyczny, zwłaszcza przy ciepłej, wilgotnej pogodzie;
- udar cieplny;
- uszkodzenie podwzgórza (najczęściej wskutek incydentów naczyniowomózgowych);
- zaburzenia hormonalne – nadczynność tarczycy i guz chromochłonny nadnerczy mogą powodować poważną hipertermię, a łagodną – niedoczynność nadnerczy, hipoglikemia i nadczynność przytarczyc.
Pomimo iż w Polsce panuje klimat umiarkowany często dochodzi do wielu przypadków hipertermii. Przeważnie sytuacja ta dotyczy okresu letniego, gdy temperatura otoczenia przekracza granicę 31 stopni Celsjusza, zwłaszcza jeśli towarzyszy jej wysoka wilgotność powietrza. Niebezpieczeństwa wynikające z przegrzania związane są z faktem, że u człowieka właściwa temperatura ciała jest niewiele niższa od tej, która wywołuje krytyczne zmiany w funkcjonowaniu białek enzymatycznych i metabolizmie komórek.
Hipertermia – objawy
Objawy hipertermii możemy podzielić na podmiotowe i przedmiotowe. Do objawów podmiotowych zaliczamy początkowo zwykle ból i zawroty głowy oraz uczucie wielkiego znużenia, natomiast objawami przedmiotowymi są:
- podwyższenie temperatury ciała;
- zaburzenia świadomości – majaczenie, osłupienie, śpiączka;
- tachykardia;
- hiperwentylacja;
- hipotensja;
- sztywność mięśni – w hipotermii złośliwej i złośliwym zespole neuroleptycznym;
- objawy pozapiramidowe – w złośliwym zespole neuroleptycznym;
- zaburzenia wegetatywne (poty, nietrzymanie moczu, wahające się ciśnienie tętnicze, tachyarytmie) – w złośliwym zespole neuroleptycznym.
W momencie gdy fizjologiczne mechanizmy dążące do normotermii stają się niewystarczające, istnieje ryzyko uszkodzenia tkanek i narządów, co w rezultacie może doprowadzić do zatrzymania krążenia i oddechu. Właśnie z tego względu prawidłowe rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia ma kluczowe znaczenie dla zmniejszania śmiertelności.
Czym jest hipertermia złośliwa?
Hipertermia złośliwa to uwarunkowana genetycznie jednostka chorobowa wynikająca z defektu receptora rianodynowego. Czynnikiem wyzwalającym patologiczną reakcję organizmu jest podaż leków o działaniu znieczulającym, co powoduje wzrost metabolizmu tlenowego mięśni, gromadzenie się w nich dwutlenku węgla oraz w konsekwencji – podwyższenie wewnętrznej temperatury ciała.
Leczenie hipertermii
Należy energicznie obniżać temperaturę ciała, ale w ten sposób, aby nie zmniejszyć jej poniżej 38 stopni Celsjusza). W tym celu stosuje się między innymi:
- oziębianie fizyczne;
- wilgotne chłodne okłady;
- wlewy płynów w temperaturze pokojowej – jednoczesne wyrównanie odwodnienia;
- rzadko metody inwazyjne – płukanie żołądka lub jamy otrzewnowej chłodnymi płynami, oziębianie krwi w krążeniu pozaustrojowym.
Kolejną metodą terapeutyczną jest farmakoterapia, a konkretniej – przyjmowanie leków przeciwgorączkowych. Bez względu na przyczynę hipertermii postępowanie opiera się przede wszystkim na eliminacji czynnika wyzwalającego, jak na przykład opuszczenie gorącego miejsca, zaprzestanie wykonywania ciężkiej pracy bądź odstawienie leku powodującego niekorzystne zmiany w organizmie. Podstawowym zabiegiem ratującym życie jest natychmiastowe ochłodzenie pacjenta.
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Schetz D., Foerster J., Przyczyny, rodzaje i zasady postępowania w hipertermii, Nowa Medycyna, 4/2010.
- Rzepka E., Püsküllüoglu M., Znaczenie hipertermii w leczeniu onkologicznym, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 5/2012.