Reaktywne zapalenie stawów to ostre jałowe zapalenie stawów wywołane zakażeniem, najczęściej układu moczowo-płciowego lub przewodu pokarmowego. Rozwija się przeważnie w ciągu 1-6 tygodni po zakażeniu drobnoustrojami. Wymaga pilnego leczenia, czym zajmuje się lekarz reumatolog.
Reaktywne zapalenie stawów – przyczyny
Etiopatogeneza reaktywnego zapalenia stawów nie została w pełni poznana. Kluczową rolę odgrywają tu czynniki genetyczne i środowiskowe, zwłaszcza infekcyjne. Badania epidemiologiczne wskazują, że przyczyną reaktywnego zapalenia stawów są przeważnie zakażenia przewodu pokarmowego oraz układu moczowo-płciowego, rzadziej układu oddechowego. Do czynników zakaźnych należą natomiast:
- Chlamydia trachomatis;
- Chlamydia pneumoniae;
- Shigella flexneri/sonnei dysenterie;
- Salmonella typhimurium;
- Salmonella enteritidis;
- Paratyphi B i C;
- Campylobacter jejuni/coli;
- Clostridium difficile;
- Pseudotuberculosis;
- Borrelia burgdorferi;
- paciorkowiec β-hemolizujący.
Poza zakażeniami kluczową rolę w etiopatogenezie reaktywnego zapalenia stawów odgrywa antygen HLA-B27. Jego obecność stwierdza się aż u 80% chorych.
Reaktywne zapalenie stawów – objawy
Reaktywne zapalenie stawów zalicza się do spondyloartropatii zarówno w związku z zajęciem stawów kręgosłupa, w tym stawów krzyżowo-biodrowych oraz stawów obwodowych, jak i w związku z powiązaniem choroby z antygenem HLA-B27. Charakterystyczne objawy obejmują:
- asymetryczne ostre zapalenie stawu lub stawów, częściej dotyczące stawów kończyn dolnych;
- zapalenie okolic przyczepów ścięgnistych;
- bóle pięt i podeszw stóp;
- obustronne zapalenie spojówek, czemu towarzyszą: pogorszenie ostrości widzenia, pieczenie oczu oraz światłowstręt;
- zapalenie cewki moczowej, z której może wyciekać wydzielina;
- zapalenie stercza i najądrzy u mężczyzn;
- zapalenie pochwy i przydatków u kobiet;
- grudkowo-krostkowe łuszczące się zmiany na skórze;
- zmiany na paznokciach przypominające łuszczycę;
- osłabienie organizmu, zmęczenie, gorączka.
Część chorych zgłasza również objawy ze strony przewodu pokarmowego, takie jak np. biegunki, bóle brzucha, niestrawność. Nie są one jednak charakterystyczne dla reaktywnego zapalenia stawów. U osób z tą chorobą wzrasta ryzyko wystąpienia patologicznych zmian w aorcie wstępującej czy w układzie przewodzącym serca.
Diagnostyka reaktywnego zapalenia stawów
W diagnostyce reaktywnego zapalenia stawów kluczowe znaczenie mają badania laboratoryjne (OB, CRP, ogólne badanie moczu, wymaz z cewki moczowej, badania serologiczne, HLA-B27 i inne), jak również badania obrazowe (RTG, USG stawów). Nie bez znaczenia pozostaje również obraz kliniczny.
Kryteria duże:
- zapalenie stawu charakteryzujące się 2 z poniższych cech: asymetria zmian lub zajęcie jednego lub kilku stawów obwodowych, głównie kończyn dolnych;
- poprzedzające objawy zakażenia jednego lub dwóch z niżej wymienionych narządów: zapalenie jelit, zapalenie cewki moczowej.
Kryteria małe:
- dodatnie wyniki łańcuchowej reakcji ligazy w moczu lub wymazu z cewki moczowej/szyjki macicy w kierunku Chlamydia trachomatis;
- dodatni posiew kału w kierunku bakterii przewodu pokarmowego indukujących chorobę;
- dowód przetrwałego zakażenia w obrębie błony maziowej.
Rozpoznanie reaktywnego zapalenia stawów ustala się w sytuacjach, gdy spełnione zostaną dwa duże kryteria i jedno małe kryterium.
Reaktywne zapalenie stawów – leczenie
Diagnostyką i leczeniem reaktywnego zapalenia stawów zajmuje się przede wszystkim lekarz reumatolog. W postaci ostrej podstawą jest antybiotykoterapia, zaś w postaci przewlekłej pacjent przyjmuje glikokortykoidy (prednizon lub metyloprednizolon) doustnie i dostawowo oraz leki modyfikujące przebieg choroby, takie jak sulfasalazyna. Ostatnimi czasy coraz odważniej podejmuje się próby leczenia reaktywnego zapalenia stawów lekami biologicznymi, np. inhibitorami czynnika martwicy nowotworów alfa.
Rokowania zależą od wielu czynników. U części pacjentów przebieg może mieć charakter samoograniczający. Jednak przy współistnieniu czynników pogarszających rokowanie dochodzi do nawrotów lub przejścia w stan przewlekłego zapalenia. W skrajnych przypadkach może rozwinąć się ZZSK.
Polecane produkty:
|
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Maślińska M., Reaktywne zapalenie stawów, Medycyna po Dyplomie, 6/2015.
- Puszczewicz M., Reaktywne zapalenie stawów, Reumatologia, 1/2016.
- Biernat-Kałuża E., Reaktywne zapalenie stawów jako interdyscyplinarny problem medyczny, 9/2001.
- Kwiatkowska B., Maślińska M., Postępy w diagnostyce i leczeniu reaktywnego zapalenia stawów, Reumatologia, 5/2011.
