Poranna sztywność stawów jest charakterystycznym, podstawowym objawem choroby zwyrodnieniowej stawów. Może jednak mieć także inne przyczyny, choć są one diagnozowane rzadziej. Istnieje wiele domowych sposobów zmniejszających poranną sztywność stawów, a ciepłe okłady i regularna aktywność fizyczna są wśród nich najistotniejsze.
Poranna sztywność stawów – przyczyny
Poranna sztywność stawów jest najbardziej typowa dla choroby zwyrodnieniowej. Poza sztywnością pacjent skarży się na dolegliwości takie jak bóle stawów, nasilające się głównie podczas obciążenia ich i ruchu. Ból ustępuje w spoczynku. Inne możliwe przyczyny dolegliwości:
- łuszczycowe zapalenie stawów;
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- toczeń rumieniowaty układowy;
- dna moczanowa;
- dna rzekoma;
- twardzina układowa;
- młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów;
- ZZSK – zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa;
- zespół Sjogrena;
- mieszana choroba tkanki łącznej.
W przypadku powyższych chorób sztywność stawów pojawia się jednak rzadziej niż ich ból. Ból ma często charakter okresowy – ulega zaostrzeniu (w fazie ostrej) i łagodzeniu (w fazie remisji). Z kolei przy chorobie zwyrodnieniowej stawów sztywność pojawia się praktycznie codziennie. Bezpośrednią przyczyną tego jest zmniejszenie ilości i obniżenie jakości mazi stawowej, a w późniejszych etapach choroby zniszczenie chrząstki stawowej.
Należy wiedzieć, że u osób zdrowych poranna sztywność stawów może być reakcją organizmu na zbyt wyczerpujące, bardzo intensywne treningi i przemęczenie organizmu. Jeśli dzień wcześniej odbyliśmy trening, sztywność poranna stawów może być konsekwencją popularnie tzw. zakwasów (mikrouszkodzenia włókien mięśniowych) i napięcia mięśniowego wokół stawów.
Poranna sztywność stawów – objawy
Poranna sztywność stawów pojawia się najczęściej z samego rana, po przespanej nocy, ale nie tylko. Wbrew swojej nazwie, uwidacznia się też po dłuższym unieruchomieniu, np. wizycie w kinie lub teatrze, a także każdej czynności wymagającej dłuższego przyjęcia pozycji siedzącej lub leżącej. Zwykle poranna sztywność stawów mija po wykonaniu kilku ćwiczeń w pełnym zakresie ruchomości stawów lub po rozpoczęciu czynności dnia codziennego.
Objawy takie jak promieniujący lub ostry ból, przewlekłe zmęczenie, silne zawroty głowy, omdlenia czy nagła tendencja do tworzenia się siniaków powinny zostać skonsultowane z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej. Alarmująca jest też deformacja struktur stawowych.
Diagnostyka
Zmagając się z poranną sztywnością stawów, należy w pierwszej kolejności wykonać RTG stawów. Przy podejrzeniu chorób reumatologicznych wykonuje się także szczegółowe badania laboratoryjne, uwzględniające zwłaszcza ocenę stężenia kwasu moczowego, CRP, CRP oraz RF.
Poranna sztywność stawów – leczenie
Poranną sztywność stawów powinno się leczyć przyczynowo, jednak często nie ma takiej możliwości. Aktualnie jedyną znaną metodą leczenia choroby zwyrodnieniowej jest droga terapia komórkami macierzystymi, na którą nie każdy może sobie pozwolić. Stosuje się więc leczenie objawowe mające na celu opóźnianie postępu choroby. Kluczowa jest rehabilitacja lub indywidualna aktywność fizyczna wykonywana w pełnym zakresie ruchomości stawów, aby poprawić „smarowanie” ich powierzchni mazią stawową. Przy chorobach reumatycznych stosuje się glikokortykosteroidy.
Domowe metody na poranną sztywność stawów
Domowe sposoby na poranną sztywność stawów obejmują:
- ciepłe okłady na stawy;
- automasaż mięśni w okolicy stawów;
- okłady z imbiru na stawy lub okłady z liści młodej kapusty;
- picie dużej ilości wody, przynajmniej 1,5 l dziennie;
- suplementację kwasu hialuronowego, witaminy D, witaminy C i kolagenu;
- dietę bogatą w wapń, cynk, fosfor i antyoksydanty;
- ergonomiczne wykonywanie czynności dnia codziennego.
Dodatkowo należy unikać nadmiernego przeciążania stawów. Przyczynia się do tego także nadwaga i otyłość, dlatego kluczowa jest redukcja masy ciała. Przeciwwskazane jest palenie papierosów i nadmierne spożycie alkoholu. Nadmiar słodyczy w diecie może zaś nasilać dolegliwości bólowe stawów.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szmyrka-Kaczmarek M., Kowalewski K., Bóle kręgosłupa w schorzeniach reumatycznych, Polski Przegląd Neurologiczny, 6/2010.
- Kopański Z., Maslyak Z., Sklyarov I., Fibromialgia, Journal of Clinical Healthcare, 1/2014.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Bryl E., Witkowski J., Układ odpornościowy a reumatoidalne zapalenie stawów, Forum Medycyny Rodzinnej, 3/2008.
- Jańczyk A., Sawczuk M., Wybrane suplementy diety stosowane w chorobie zwyrodnieniowej stawów, Farmacja Współczesna, 12/2019.