Jak rozpoznać zaparcia u niemowlaka, w jaki sposób im zapobiegać i jak sobie z nimi radzić? Zaparcia najczęściej pojawiają się w momencie rozszerzania diety, gdy nowo wprowadzone produkty mają niską zawartość błonnika pokarmowego. Niekiedy jest to reakcja układu pokarmowego na zupełnie nową żywność, co powinno ustąpić po przyzwyczajeniu się organizmu dziecka do rozszerzanej diety. Przedłużające się zaparcia powinny być konsultowane z pediatrą.
Zaparcia u niemowlaka – jak rozpoznać?
Zaparcia u niemowlaka można rozpoznać niezwykle łatwo. Wystarczy zaobserwować, z jaką częstotliwością się wypróżnia oraz jak wygląda jego kupka. Przy zaparciach będzie mieć konsystencję zbitą, twardą i suchą. Pojawiają się też objawy ogólnoustrojowe – maluch płacze i pręży się, ponieważ nie może przeprowadzić sprawnej defekacji. Zaparcia nie tylko wywołują dyskomfort, ale mogą nawet powodować dolegliwości bólowe. Niemowlę podkurcza nóżki, marudzi, wyraźnie widać po nim niepokój. Można także podejrzewać zaparcia, jeśli dziecko wypróżnia się co kilka dni, choć częstotliwość nie powinna być jedynym wyznacznikiem.
Jeśli pojawią się objawy takie jak wyczuwalnie twardy brzuszek, domieszka krwi w stolcu, gorączka, dreszcze czy zasinienie skóry, jak najszybciej należy udać się do pediatry.
Zobacz również: Jakiego koloru powinna być kupka dziecka?
Zaparcia u niemowlaka – przyczyny
Główną przyczyną zaparć jest niedostateczna praca jelit, spowodowana brakiem pełnego rozwinięcia układu pokarmowego. Kształtuje się on w pierwszych latach życia dziecka. Najczęściej problemy z defekacją pojawiają się w momencie, gdy dieta mleczna jest rozszerzana o pierwsze pokarmy stałe, bądź gdy naturalne mleko dostarczane dziecku podczas karmienia piersią z różnych powodów nagle zastępowane jest mlekiem modyfikowanym. Do produktów stałych najczęściej powodujących zaparcia u niemowląt należą:
Są to więc produkty bardzo często znajdujące się w diecie małych dzieci. Zaparcia mogą wystąpić również wtedy, gdy dziecko bardzo się stresuje lub gdy pije zbyt mało płynów. Zgodnie z zaleceniami specjalistów, niemowlęciu należy zacząć podawać czystą wodę w momencie, gdy skończy ono 6 miesięcy.
Z kolei do patologicznych przyczyn zaparć u niemowlaków możemy zaliczyć między innymi:
- alergie pokarmowe, w tym nietolerancję laktozy;
- celiakię;
- zespół Downa i inne wady genetyczne;
- mózgowe porażenie dziecięce;
- różnego rodzaju choroby układu pokarmowego lub choroby układu nerwowego.
Wbrew pozorom dieta matki karmiącej piersią nie ma wpływu na występowanie zaparć u niemowląt. Nie należy więc doszukiwać się w tym możliwych przyczyn zaparć czy modyfikować jadłospis matki.
Zobacz również: Jak często niemowlę karmione piersią powinno robić kupkę?
Zaparcia u niemowlaka – domowe sposoby
Jeśli jesteś na etapie rozszerzania diety, włącz do niej produkty bogate w błonnik pokarmowy, które przyspieszą perystaltykę jelit i przeciwdziałają zaparciom. Są to przede wszystkim:
- większość owoców, np. maliny, truskawki, jeżyny, czereśnie, mango;
- niektóre warzywa, np. kalafior, burak, awokado, zielona fasolka, kabaczek;
- pełnoziarniste produkty zbożowe;
- orzechy i nasiona, pamiętając, aby przed podaniem bardzo dobrze je rozdrobnić (można je podać po połączeniu z owocami czy warzywami, w formie smoothies czy deserów).
Dodatkowo, pamiętaj o nawodnieniu niemowlęcia. Uważa się, że dziecko między 6. a 12. miesiącem życia potrzebuje dziennie 800-1000 ml wody. Można podawać ją w formie czystej, jednak niektórzy rodzice decydują się na podawanie dziecku zarówno wody, jak i naparów. Najwcześniej, ponieważ od 4. miesiąca życia, można podawać mu herbatki z melisy lub dzikiej róży. Około 5. miesiąca życia dobrze sprawdzą się herbatki malinowe, natomiast po 6. miesiącu życia można włączyć do diety herbaty z lipy czy mięty. Bez względu na wiek maluch dobrze toleruje napary z rumianku.
Poza pilnowaniem odpowiedniej diety, ważne są też inne domowe metody. Jelita do prawidłowego trawienia potrzebują ruchu. Warto więc każdego dnia zapewnić dziecku różne formy zabaw, w których angażuje swoje ciało. Można wykonywać też rowerek jego nóżkami, masować brzuszek (zgodnie z ruchem wskazówek zegara i niezbyt mocno), a także zdecydować się na ciepłą kąpiel, która rozluźnia mięśnie i może przyspieszyć pasaż jelitowy.
Zobacz również: Jak często niemowlę powinno robić kupkę po mleku modyfikowanym?
Farmakologiczne sposoby na zaparcia u niemowlaka
Zdarza się, że domowe sposoby na zaparcia nie pomagają. Wówczas najlepiej skonsultować się z lekarzem, który zaleci odpowiednie leki. Najczęściej maluchowi podaje się czopki glicerynowe. Gliceryna rozpuszcza się w odbycie i niweluje problem zaparć. Ma działanie nawilżające i natłuszczające, przez co zwarte masy kałowe mogą sprawniej opuszczać kanał odbytnicy. Ma również właściwości lekko drażniące, przyspieszając w ten sposób pracę jelit.
Polecane produkty:
|
Probiotyki - naturalne kultury bakterii
Probiotyki bioalgi to żywe, naturalne i specjalnie wyselekcjonowane kultury bakterii, które uzupełniają dietę w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Bifidum ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Breastfeeding and Childhood Leukemia Incidence, A Meta-analysis and Systematic Review Efrat L. Amitay, Pediatr. 2015;169.
- Dobrzańska A., Socha P., Obrycki Ł., Pediatria w praktyce lekarza POZ, Wydawnictwo Medi Press, Warszawa 2022.
- Kawalec W., Grenda R., Kulus M., Pediatria, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
