Głużenie to odgłosy wydawane przez niemowlę w pierwszych miesiącach jego życia, poprzedzające gaworzenie. Nie można zatem mylić tych dwóch pojęć, co jest obserwowane bardzo często wśród rodziców (i nie tylko). Pojawienie się głużenia jest ważne w życiu dziecka, przygotowuje jego narząd mowy do właściwej czynności w późniejszym wieku.
Głużenie – charakterystyka
Głużeniem nazywamy etap w rozwoju mowy niemowlęcia, który wyróżnia się wydawaniem niezamierzonych, długich, melodyjnych dźwięków na zasadzie naśladownictwa. Nie jest to czynność kontrolowana przez dziecko, a co niezwykle istotne – wszystkie niemowlęta przechodzą ten etap rozwoju. Nawet głuche i z wadami słuchu, jednak u nich nie pojawia się następcze gaworzenie. Okres głużenia ma miejsce między 1. a 5. miesiącem życia malucha, pojawia się spontanicznie i równie spontanicznie przechodzi we wspomniane gaworzenie.
Uważa się, że jest to odruch bezwarunkowy, oznaczający dobre samopoczucie u dziecka. Początkowo głużenie przybiera postać samorzutną, po czym pojawia się już jako reakcja na widok bliskiej osoby. Nierzadko mogą towarzyszyć temu nieskoordynowane ruchy kończyn i całego ciała.
Głużenie – znaczenie
Głużenie daje możliwość trenowania przez dziecko aparatu mowy i przygotowuje je do wydawania podstawowych dźwięków mowy. W podświadomości niemowlęcia tworzą się wówczas pierwsze skojarzenia pomiędzy wydawanymi dźwiękami, a ruchami aparatu artykulacyjnego (jama nosowa, jama ustna i jama gardłowa). Rodzice mogą usłyszeć dźwięki zbliżone do spółgłosek i samogłosek, co w późniejszym czasie przyczynia się do wystąpienia gaworzenia, a w jeszcze późniejszym – do rozwoju mowy.
Jak wygląda głużenie?
Głużenie można porównać do gruchanie gołębia, ponieważ składają się na nie głoski tylnojęzykowe i gardłowe, takie jak k, g, ch. Nie są to jeszcze sylaby, a już z pewnością nie wyrazy proste. Niektóre formy głużenia brzmią jak gli, tli, gla, ebw itd., zatem można określić je jako nic nieznaczące dźwięki.
Gaworzenie a głużenie
Istnieje wiele różnic między głużeniem, a gaworzeniem. Przede wszystkim głużenie jest nieświadomym i niezamierzonym wypowiadaniem głosek, nazywanych przez specjalistów tylnojęzykowymi oraz gardłowymi. Z kolei gaworzenie pojawia się u niemowlaka w sposób świadomy i zamierzony. Ma na celu przekazanie rodzicom pewnych informacji, np. o radości i zadowoleniu, o zaciekawieniu czy o niepokoju. Za pomocą gaworzenia dziecko także eksperymentuje z rozwijającą się mową, co jest dla niego po prostu interesujące.
Poza tym gaworzenie jest bogatsze i lepiej rozwinięte niż głużenie. Obejmuje większą liczbę charakterystycznych dźwięków, a nawet łączenie sylab. Dzięki gaworzeniu dziecko na późniejszym etapie rozwoju będzie w stanie łączyć sylaby w proste wyrazy.
Brak głużenia u niemowląt
Jeśli rodzice zaobserwują u swojego dziecka brak głużenia i wydawania jakichkolwiek dźwięków poza płaczem, warto zastanowić się nad przyczynami tego stanu. Najprostszą i rekomendowaną drogą jest wizyta u logopedy dziecięcego, pediatry bądź fizjoterapeuty dziecięcego, aby ocenić stan zdrowia, napięcie mięśniowe, kondycję jamy ustnej i rozwój emocjonalny dziecka. Jeśli stwierdzone zostaną jakiekolwiek niepokojące patologie, należy bezwzględnie stosować się do wskazówek i zaleceń specjalisty.
Głużenie – jak stymulować?
Rodzice mogą spróbować również stymulacji głużenia we własnym domu. Przede wszystkim należy jak najwięcej mówić do dziecka, ponieważ maluch chcąc naśladować bliskie osoby może w pewnym momencie zacząć wydawać różne dźwięki. Zamiast mówienia do dziecka można także czytać mu bajki, a nawet puszczać audiobooki do posłuchania. Nie zaleca się jednak puszczania mu bajek w telewizji czy na telefonie (takie urządzenia są zabronione przez specjalistów i lekarzy przynajmniej do 2. roku życia).
Inne wskazane czynności to przesadna mimika twarzy, np. szerokie otwieranie oczu, ust, wykrzywianie się, zabawy językiem, powolne wymawianie sylab, zabawy dźwiękami – to wszystko sprzyja nauce mowy, ponieważ dziecko uczy się poprzez wspomniane już wcześniej naśladownictwo.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Broś D., Od pierwszego krzyku do pierwszego słowa. Dwa podsystemy języka w rozwoju komunikacji werbalnej dziecka w okresie niemowlęcym. Studium przypadku, Audiofonologia, XXIII/2003.
- Kamińska B., Siebert B., Podstawy rozwoju mowy u dzieci, Forum Medycyny Rodzinnej, 5/2012.
