Język (łac. lingua) tworzy gruby fałd mięśniowy pokryty błoną śluzową i leży w jamie ustnej. Odznacza się dużą ruchomością, jest przy tym bardzo zmienny pod względem kształtu. Przy zamkniętych ustach język od przodu dotyka zębów siecznych, a u góry przylega do podniebienia.
Język – budowa
Większą część języka (około 2/3) stanowi trzon, który zwężając się do przodu przechodzi w koniec języka bez wyraźnej granicy. Część tylną, przytwierdzoną do dna jamy ustnej, tworzy nasada języka. Powierzchnia nasady języka w kierunku bocznym łączy się bezpośrednio z łukami podniebiennymi i z migdałkami. Granicę między nasadą, a trzonem zaznacza na powierzchni górnej bruzda graniczna w kształcie litry V. Na trzonie wyróżniamy powierzchnię górną, czyli grzbiet języka oraz krótszą powierzchnię dolną. Obie przechodzą jedna w drugą wzdłuż tępych brzegów.
Brodawki języka
Brodawki językowe to wyniosłości błony śluzowej. Na grzbiecie języka wyróżnia się ich 4 zasadnicze rodzaje:
- nitkowate – najliczniejsze ze wszystkich, występują na końcu języka, jego brzegach bocznych i grzbiecie;
- grzybowate – większe od poprzednich, ale mniej liczne i rozrzucone między nimi. Ustawione są pojedynczo głównie na końcu i na brzegach języka, zdecydowanie mniej licznie na jego grzbiecie;
- okolone – ustawione w jednym szeregu do przodu, są przy tym najmniej liczne ze wszystkich i jednocześnie największe;
- liściaste – to fałdy błony śluzowej o kształcie listków. Leżą na brzegach języka w tylnej części trzonu do przodu od podstawy łuku podniebienno-językowego.
Na brodawkach znajdują się liczne kubki smakowe odpowiedzialne za odbiór wrażeń smakowych.
Gruczoły języka
Pod względem jakości ich wydzieliny dzieli się je na gruczoły surowicze, śluzowe i mieszane. Gruczołem mieszanym jest jedyne większe skupienie zrazików gruczołowych leżących obustronnie na powierzchni dolnej końca języka. To tak zwany gruczoł językowy przedni.
Gruczoły śluzowe to gruczoły językowe tylne i boczne, leżą na nasadzie języka, odcinku tylnym brzegów języka i na małej przestrzeni bezpośrednio przed brodawkami okolonymi. Produkują ślinę kleistą która ułatwia połykanie.
Z kolei gruczoły surowicze (Ebnera) uchodzą do rowków w otoczeniu brodawek liściastych i okolonych. Mają znaczenie pomocnicze dla narządu smaku.
Mięśnie języka
Mięśnie języka dzieli się na zewnętrzne i wewnętrzne.
Do zewnętrznych należą:
- bródkowo-językowy;
- gnykowo-językowy;
- rylcowo-językowy.
Natomiast do mięśni wewnętrznych zalicza się:
- podłużny górny;
- podłużny dolny;
- poprzeczny języka;
- pionowy języka.
Czynność
Język jest narzędziem pomocniczym żucia, ponieważ przy współpracy policzków wprowadza kęsy na właściwe miejsce między oba szeregi zębów. Kształtuje on kęsy i miesza je ze śliną, kierując w stronę gardła. Dlatego też porażenie ruchowe języka znacznie ogranicza życie i połykanie.
W efekcie swojej znacznej ruchomości koniec języka dotyka i kontroluje każde miejsce jamy ustnej i oczyszcza je z resztek pożywienia po przyjęciu pokarmu. Ponieważ jest bardzo wrażliwy, wyczuwa najmniejsze nieprawidłowości i nierówności.
Na końcu należy także wspomnieć, że język należy do narządów zmysłu smaku, gdyż zawiera na swej powierzchni kubki smakowe. Dzięki nim możliwe jest rozróżnianie 4 podstawowych smaków:
- gorzkiego;
- słodkiego;
- słonego;
- kwaśnego.
Ponadto wyróżniono także smak metaliczny i umami. Dawniej twierdzono, że na rozpoznawanie określonego rodzaju smaku odpowiada określona część języka, jednak tezę tę obalono. Wykazano, że kubki smakowe rozpoznające poszczególne rodzaje smaków rozmieszczone są na całości języka, a w niewielkim stopniu także na podniebieniu.
Zobacz również: Ślinianki – budowa, funkcje.
Unerwienie
Język zaopatrują włókna trojakiego rodzaju. Nerwem ruchowym jest XII nerw czaszkowy – nerw podjęzykowy. Nerwami czuciowymi są nerwy: językowy, językowo-gardłowy, krtaniowy górny, a także gałąź nerwu błędnego i gałąź nerwu żuchwowego.
Wrażenia smakowe z brodawek grzybowatych przewodzą drogą nerwy językowego włókna struny bębenkowej, zaś brodawki okolone i liściaste zaopatruje nerw językowo-gardłowy.
Unaczynienie
Unaczynienie języka pochodzi od tętnicy językowej, która stanowi gałąź szyjnej zewnętrznej.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
Polecane produkty:
|
Chlorella z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella to alga słodkowodna, która wspomaga naturalne procesy organizmu w oczyszczaniu z toksyn. Oprócz witamin i minerałów, zawiera m.in. CGF (czynnik wzrostu Chlorelli), który przyspiesza regenerację tkanek, podział i wzrost komórek. Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
