Wtórne utonięcie to niebezpieczne zjawisko odnoszące się do przedostania się wody do płuc w momencie epizodu tonięcia. Ma miejsce kilka lub kilkanaście godzin po akcji ratunkowej, gdy niczego nieświadoma osoba poszkodowana najczęściej znajduje się już bezpiecznie w domu. Właśnie dlatego jest tak groźne. Woda upośledza prawidłową wymianę gazową i powoduje śmierć, jeśli nie zostanie wdrożona natychmiastowa pomoc.
Przyczyny wtórnego utonięcia
Tonięcie składa się z 5 faz:
- I – trwa do 15 sekund, obejmuje niespodziewane zachłyśnięcie wodą;
- II – świadomy opór stawiany przez osobę poszkodowaną tak długo, jak długo jest w stanie wstrzymać oddech. Zwykle trwa do 60 sekund;
- III – wydatne ruchy oddechowe trwające od 60-90 sekund. Poszkodowany mimowolnie zaczerpuje powietrze, jednak w zamian tego zaczyna połykać wodę;
- IV – zanika czucie i pobudliwość, co trwa do 90 sekund. Dochodzi do utraty przytomności;
- V – ta faza trwa maksymalnie 50 sekund, a u poszkodowanego, który jest już nieprzytomny, pojawiają się mimo wolne oddechy agonalne połączone z drgawkami.
Wiele osób przeżywa epizod topienia się, jednak zawsze wymaga po tym szczegółowej diagnostyki. U niektórych osób pojawia się tak zwane wtórne utonięcie, będące powikłaniem po podtopieniu. Pojawia się zwykle w ciągu kilku pierwszych godzin od momentu zachłyśnięcia wodą. Niewielka jej ilość przedostaje się do dróg oddechowych, podrażnia ich delikatne struktury i prowadzi do obrzęku płuc. Problem najczęściej dotyczy dzieci. Warto wiedzieć, że rokowania są gorsze u pacjentów, którzy topili się w wodzie słonej. W przypadku wody słonej resztki mogą zostać wchłonięte przez pęcherzyki płucne. Woda morska nie ma takiej możliwości.
Objawy wtórnego utonięcia
Wtórne utonięcie jest o tyle niebezpieczne, że pierwsze objawy mogą pojawić się po kilku godzinach od epizodu topienia się, a więc gdy pacjent znajduje się już bezpiecznie w domu i niczego nie podejrzewa. Wcześniej mogą pojawić się objawy alarmujące, takie jak:
- uporczywy kaszel;
- duszności;
- problemy z oddychaniem;
- ściskanie w klatce piersiowej;
- nudności;
- zawroty głowy;
- osłabienie;
- rozdrażnienie;
- nadmierna senność;
- stan podgorączkowy.
Właśnie dlatego tak ważne jest, aby wnikliwie obserwować każdą osobę, która się topiła przez najbliższe 24 godziny. Przy wystąpieniu którychkolwiek z powyższych dolegliwości, należy natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe lub udać się na SOR.
Wtórne utonięcie – diagnostyka
Każda osoba, która przeżyła epizod topienia się, powinna mieć wykonaną gazometrię krwi (badanie laboratoryjne analizujące zaburzenia w obrębie gospodarki kwasowo zasadowej), saturację (badanie oceniające wysycenie krwi tlenem) oraz USG lub RTG płuc.
Wtórne utonięcie – leczenie
Przy wtórnym utonięciu kluczowe jest usunięcie wody z dróg oddechowych, zwłaszcza w sytuacji, w której jest to woda słona. Słodka woda zazwyczaj wchłania się samoistnie, wymaga jedynie monitorowania stanu zdrowia i parametrów oddychania. Lekarz może podjąć decyzję o zastosowaniu diuretyków lub tlenoterapii. Jeśli istnieje podejrzenie nadkażenia bakteryjnego, stosuje się również antybiotykoterapię.
Wtórne utonięcie a suche utonięcie
Wtórne utonięcie odnosi się do przedostania się niewielkiej ilości wody bezpośrednio do płuc, czego przyczyna było zachłyśnięcie lub podtopienie. W efekcie zamiast tlenu w tkankach płucnych gromadzi się płyn przesiękowy. Dochodzi do upośledzenia wymiany gazowej i rozwoju hipoksji. Z kolei przy suchym utonięciu woda nie dostaje się do płuc, lecz do nosogardzieli, podrażniając nerw krtaniowy i tym samym wywołując skurcz krtani. Zjawisko to praktycznie uniemożliwia swobodne oddychanie. Objawy suchego utonięcia nasilają się w pozycji leżącej. Oba stany są jednak wyjątkowo niebezpieczne i nie należy ich bagatelizować.
Polecane produkty:
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... | |
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dybińska E., Kosiba M., Kosiba G., Cebula G., Próba odniesienia przebiegu wypadku tonięcia i akcji ratowniczej w parku wodnym w Krakowie do schematu procesu umierania, Kraków.
- Goniewicz M., Pierwsza pomoc, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.