Saturacja to inaczej wysycenie krwi tlenem. Jak powszechnie wiadomo, tlen jest niezbędny do życia każdemu człowiekowi – bez tlenu śmierć następuje już po około 4 minutach. Za jego wiązanie odpowiada hemoglobina znajdująca się na erytrocytach (krwinkach czerwonych), które rozprowadzają ten cenny gaz po całym ustroju, dostarczając go do wszystkich komórek. W warunkach prawidłowych saturacja waha się w granicach 95-99%.
Co to jest saturacja?
Saturacja (inaczej nasycenie krwi tlenem) określa ilość hemoglobiny związanej z cząsteczkami tlenu w stosunku do hemoglobiny nieutlenowanej, czyli niezawierającej cząsteczek tlenu. W medycynie wyróżnia się 5 najważniejszych parametrów życiowych, badanych jako podstawowe zjawiska w ciele każdego człowieka:
- puls (tętno) – 60-100 uderzeń serca na minutę;
- temperatura ciała – 36,6 – 37 stopni C;
- ciśnienie krwi – 100-139/60-89 mm Hg;
- częstotliwość oddechu: 12-20 oddechów na minutę w stanie spoczynku;
- saturacja – 95-99%.
Saturacja znajduje się więc wśród najważniejszych parametrów życiowych. W warunkach prawidłowych, u osób zdrowych, pomiar saturacji powinien wynosić 95-99%. U seniorów parametr ten jednak jest obniżony do 93-94%, co wciąż stanowi fizjologię w tej grupie wiekowej. Obniżoną saturację obserwuje się również u nałogowych palaczy.
Saturacja – badanie
Saturację krwi można ocenić na podstawie badania zwanego pulsoksymetrią. Wykorzystuje się do tego pulsoksymetr, czyli niewielkie urządzenie, najczęściej zakładane na palec. Składa się ze źródła światła oraz czujnika sprawdzającego stopień pochłaniania wiązki świetlnej. Mając na uwadze fakt, że utlenowana hemoglobina wykazuje odmienną zdolność absorpcji światła niż nieutlenowana, pulsoksymetr jest w stanie ocenić wartość saturacji. Wskazania do pomiaru saturacji:
- noworodki przedwcześnie urodzone;
- noworodki z niską masą urodzeniową;
- osoby po znieczuleniach ogólnych;
- podejrzenie i monitorowanie chorób układu oddechowego, w tym POChP, astmy oskrzelowej, rozstrzenia oskrzeli;
- podejrzenie niedotlenienia organizmu z różnych przyczyn.
Przed przystąpieniem do pulsoksymetrii należy usunąć opatrunki z dłoni, skrócić paznokcie i przede wszystkim zdjąć tipsy lub zmyć lakier. Palec powinien być suchy i ciepły, ponieważ wszystko to wpływa na miarodajność wyników pomiaru.
Obniżona saturacja
Do obniżenia poziomu wysycenia krwi tlenem przyczyniają się przede wszystkim:
- przewlekłe choroby układu oddechowego;
- przewlekłe choroby układu krążenia i wady mięśnia sercowego;
- infekcje dróg oddechowych;
- przebywanie na znacznych wysokościach;
- anemia;
- zatory płucne.
O hipoksemii mówimy wówczas, gdy saturacja wynosi 90-92%, co negatywnie wpływa na funkcjonowanie płuc i całego układu oddechowego. Objawami obniżonej saturacji są:
- duszności;
- ogólne złe samopoczucie;
- dezorientacja;
- bóle głowy;
- omdlenia i stany przedomdleniowe;
- tachykardia;
- bóle w klatce piersiowej;
- mroczki przed oczami.
Stan ten utrzymujący się przez dłuższy czas prowadzi do wystąpienia sinicy.
Jak podnieść saturację?
Na wysycenie krwi tlenem można wpływać na wiele sposobów. Najskuteczniejszym jest regularna aktywność fizyczna, najlepiej na świeżym powietrzu. Dobrze sprawdzają się ćwiczenia aerobowe, jazda na rowerze, bieganie czy pływanie. Równie istotna jest zdrowa dieta bogata w przeciwutleniacze i żelazo, które wpływają na jakość krwi, a także wysokie nawodnienie organizmu. Kofeina i alkohol negatywnie wpływają na utlenowanie krwi, podobnie jak palenie papierosów, z których warto zrezygnować.
Podwyższona saturacja
Znacznie częściej obserwuje się stan obniżonej saturacji niż podwyższonej. W medycynie nie istnieje grupa chorób związana z podwyższoną saturacją, czyli wynoszącą 100%. Taki stan obserwuje się u niektórych pacjentów poddawanych tlenoterapii, nie jest jednak zagrożeniem dla życia czy zdrowia. Świadczy o dobrym utlenowaniu krwi i wydolności układu oddechowego. Jedynym stanem patologicznym, w którym można zaobserwować fałszywie wysoki pomiar saturacji jest zatrucie tlenkiem węgla, co wymaga natychmiastowego leczenia pod groźbą utraty życia.
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Górski J., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.