Podtopienie to pojęcie stosowane w dwóch różnych sytuacjach – w odniesieniu do człowieka, który przeżył epizod tonięcia i duszenia się w wodzie oraz w odniesieniu do zalania terenów wskutek deszczu nawalnego lub spływu wód po zboczach. Obie sytuacje są niepokojące, jednak ze względu na wyższy stopień zagrożenia, w pierwszej kolejności warto skupić się na podtopieniu człowieka.
Podtopienie – przyczyny
Podtopienia odnoszą się do wszystkich przypadków przeżycia po duszeniu się wskutek zanurzenia się w wodzie. Podczas topienia miejsce ma odruchowe wstrzymanie oddechu, po czym dochodzi do połknięcia wody i zachłyśnięcia się nią przy próbie zaczerpnięcia powietrza. Najczęstszymi przyczynami podtopienia są: alkohol, brawura, lekceważenie niebezpieczeństwa oraz chęć pokonywania swoich słabości. Znacznie częściej problem ten dotyczy młodych mężczyzn. Oto czynniki, po których można rozpoznać, że człowiek się topi:
- ruchy imitujące wspinaczkę;
- ciało dryfujące na powierzchni wody przez kilkadziesiąt sekund;
- ręce szeroko rozpostarte na powierzchni wody;
- brak możliwości wołania o pomoc;
- głowa odchylona do tyłu.
Najczęściej taka osoba nie krzyczy, ponieważ brak jej już sił. Koncentruje się głównie na zaczerpnięciu powietrza i jak najdłuższym utrzymaniu głowy ponad taflą wody. Jeśli człowiek przeżyje epizod tonięcia, wskutek którego woda przedostaje się do dróg oddechowych, mówi się o podtopieniu. W medycynie wymienia się również pojęcie suchego utonięcia i wtórnego utonięcia. Suche utonięcie ma miejsce wówczas, gdy woda nie dociera do płuc, lecz podrażnia nerw krtaniowy unerwiający nosogardziel. W efekcie dochodzi do skurczu tchawicy utrudniającego oddychanie. Z kolei wtórne utonięcie ma miejsce wówczas, gdy woda dotrze do płuc i wywoła w nich obrzęk. Może to nastąpić nawet wiele godzin po epizodzie podtopienia.
Objawy podtopienia
Po stwierdzeniu podtopienia u osoby poszkodowanej zaobserwować można różnego rodzaju objawy, spośród których najczęstsze są:
- silny kaszel;
- duszności;
- splątanie.
Szacuje się, że osoba tonąca już po 90 sekundach traci przytomność i opada na dno. Jeśli do tego czasu nie przybędzie ratownik, rokowania znacznie maleją. Zawsze należy upewnić się, że w przebiegu podtopienia nie doszło do rozwoju zachłystowego zapalenia płuc. Jest to choroba wywołana aspiracją do dróg oddechowych czynnika wywołującego stan zapalny, innego niż wdychane powietrze. Objawami zachłystowego zapalenia płuc są:
Pierwsze objawy mogą pojawić się już w ciągu kilku godzin od zachłyśnięcia.
Podtopienie – diagnostyka
Każda osoba, która przeżyła epizod podtopienia, powinna przejść szczegółową diagnostykę. Wykonuje się badanie morfologiczne krwi, gazometrię oraz pulsoksymetrię. Gazometria to badanie laboratoryjne krwi umożliwiające monitorowanie zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej, natomiast pulsoksymetria ocenia saturację, a więc wysycenie krwi tlenem. Każdy pacjent powinien mieć też wykonane RTG klatki piersiowej (ze szczególnym uwzględnieniem dróg oddechowych), ewentualnie USG płuc.
Podtopienie – leczenie
Bardzo ważna jest pierwsza pomoc niesiona osobie tonącej, którą udziela się wyłącznie wtedy, gdy jesteśmy pewni swoich umiejętności pływackich. Nigdy nie powinno się płynąć do osoby tonącej z gołymi rękami, najlepiej rzucić najpierw koło ratunkowe lub linę asekuracyjną. W niektórych przypadkach konieczne jest nawet obezwładnienie poszkodowanego. Po wyjęciu go na brzeg należy ułożyć go na jednym boku, otworzyć jamę ustną i usunąć wszelkie rzeczy, które mogą tam się znajdować (np. treść pokarmowa). Po udrożnieniu dróg oddechowych ocenia się oddech, a jeśli go nie ma, natychmiast podejmuje się resuscytację krążeniowo-oddechową. W tym czasie warto polecić innym świadkom zdarzenia jak najszybsze wezwanie pogotowia ratunkowego. W warunkach szpitalnych osoba poszkodowana może wymagać kroplówki, wyrównania gospodarki wodno-elektrolitowej, profesjonalnego oczyszczenia dróg oddechowych. Po wypisaniu do domu przez kolejne dni należy obserwować wszelkie zmiany w stanie zdrowia oraz w samopoczuciu.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dybińska E., Kosiba M., Kosiba G., Cebula G., Próba odniesienia przebiegu wypadku tonięcia i akcji ratowniczej w parku wodnym w Krakowie do schematu procesu umierania, Kraków.
- Goniewicz M., Pierwsza pomoc, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.