Inkontynencja (potocznie nietrzymanie moczu) to powszechna dolegliwość polegająca na niekontrolowanym wycieku moczu z cewki moczowej. Problem jest niezwykle krępujący i wpływa na relacje społeczne oraz sferę psychiczną pacjenta. Może mieć wiele przyczyn, najczęściej jednak pojawia się u kobiet po porodzie i po menopauzie, a także u starszych mężczyzn.
Inkontynencja – przyczyny
Nietrzymanie moczu najczęściej diagnozuje się u kobiet po ciążach i porodach, ponieważ w dużym stopniu wpływają one na rozciągnięcie i osłabienie mięśni dna miednicy. Także zmiany hormonalne związane z okresem ciąży czy menopauzy przyczyniają się do osłabienia mięśni dna miednicy. Poważnym problemem wpływającym na inkontynencję są przebyte operacje ginekologiczne, np. łyżeczkowanie macicy, usuwanie polipów macicy czy histerektomia. W przypadku mężczyzn czynnikiem ryzyka są operacje urologiczne, np. prostatektomia. Do pozostałych możliwych przyczyn inkontynencji zaliczamy:
- chorobę Parkinsona;
- chorobę Alzheimera;
- urazy rdzenia kręgowego;
- udar mózgu;
- stwardnienie rozsiane;
- urazy i uszkodzenia miednicy;
- nadużywanie alkoholu, palenie papierosów;
- nadwagę i otyłość;
- depresję;
- demencję;
- zakażenia układu moczowego;
- cukrzycę typu 1 i typu 2;
- nieprawidłowości w budowie kolagenu;
- chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa;
- inne.
Przyczyn jest tak wiele, że diagnostyka powinna obejmować różne aspekty życia i zdrowia danego pacjenta. Diagnostyką i leczeniem inkontynencji zajmuje się najczęściej lekarz urolog oraz fizjoterapeuta uroginekologiczny, nierzadko we współpracy z innymi specjalistami (endokrynologiem, neurologiem, ortopedą itd.).
Objawy i stopnie inkontynencji
W medycynie wyróżniamy 3 stopnie inkontynencji, a ich znajomość ma duże znaczenie diagnostyczne i terapeutyczne.
- I – wyciek moczu następuje jedynie przy nagłym napięciu mięśni brzucha i wzroście ciśnienia tłoczni brzusznej, co ma miejsce np. podczas ataku kaszlu, intensywnego śmiechu czy aktywności fizycznej;
- II – wyciek moczu następuje podczas wykonywania czynności dnia codziennego, np. sprzątania czy gotowania bądź podczas stania z szeroko rozstawionymi nogami;
- III – wyciek moczu może nastąpić w każdej chwili, a pacjent całkowicie nie kontroluje swoich zwieraczy.
Zakażenia wtórne mogą zwiększać zaawansowanie inkontynencji. Poza niekontrolowanym wyciekiem moczu inkontynencja nie wiąże się z żadnymi innymi objawami. Wystąpienie objawów takich jak pieczenie i ból podczas mikcji czy ogólne złe samopoczucie nie wiążą się z samą inkontynencją. Wskazują one na zupełnie inne czynniki chorobowe, które mogą przyczyniać się do nietrzymania moczu lub być jego konsekwencją.
Zobacz również: Kontynencja.
Inkontynencja – leczenie
W pierwszej kolejności należy znaleźć przyczynę inkontynencji. Jako że najczęściej jest to osłabienie mięśni dna miednicy, podstawą jest wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego. Zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn. Specjalista przeprowadzi szczegółowy wywiad i wykona badanie per vaginam / per rectum (w zależności od płci pacjenta). Dzięki temu będzie mógł określić, która warstwa mięśniowa uległa osłabieniu lub uszkodzeniu, czy występują blizny lub zrosty oraz czy w obrębie mięśni dna miednicy pojawiają się punkty spustowe. Na podstawie badania będzie można wdrożyć odpowiednią terapię. Podstawą jej jest trening mięśni dna miednicy, początkowo wykonywany z kontrolą palpacyjną, następnie samodzielnie przez pacjenta. Ćwiczyć należy codziennie po 10-15 minut, przy czym 1-2 razy w tygodniu warto udać się do fizjoterapeuty uroginekologicznego na dłuższy trening połączony z terapią. Uzupełnieniem leczenia może być elektrostymulacja, terapia manualna i powięziowa oraz modyfikacja stylu życia czy codziennej diety.
Zobacz również: Jak wygląda wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego?
Z kolei jeśli przyczyną inkontynencji są choroby ogólnoustrojowe, należy dążyć do ich wyleczenia lub ustabilizowania. Jednocześnie warto ćwiczyć mięśnie dna miednicy oraz dbać o zdrowy styl życia. Mimo nietrzymania moczu należy pić przynajmniej 1,5 l wody dziennie, ponieważ unikanie wypijania płynów zagęszcza mocz, który podrażniając ściany pęcherza moczowego prowadzi do zakażeń i wtórnego nietrzymania moczu, jedynie pogłębiając problem. Jeśli inkontynencja wynika z poważnych uszkodzeń strukturalnych dna miednicy bądź znacznego stopnia obniżenia narządów rodnych, lekarz może rozważyć przeprowadzenie operacji chirurgicznej.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Klimaszewska K., Bartusek M., Inkontynencja jako problem społeczno-ekonomiczny, Pielęgniarstwo XXI wieku, 3/2017.
- Wójtowicz U., Płaszewska-Żywko L., Kołacz E., Inkontynencja – cichy problem. Analiza czynników ryzyka, Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne, 3/2013.
- Maziarska M., Sobolewska A., Mościan W., Twardak I., Nietrzymanie moczu jako narastający problem społeczny, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 10/2020.
