Hiperkalcemia określa podwyższony poziom wapnia całkowitego w surowicy krwi powyżej 2,6 mmol/l lub wapnia zjonizowanego powyżej 1,25 mmol/l. Istnieje wiele przyczyn tej dolegliwości, jednak zawsze wymaga ona leczenia.
Hiperkalcemia – przyczyny
Jak wspomniano, istnieje wiele przyczyn podwyższonego stężenia wapnia we krwi. W związku z tym wśród nich najczęściej wyróżnia się:
- pierwotną niedoczynność przytarczyc;
- mutacje inaktywujące receptor wapniowy;
- obecność przeciwciał wiążących receptor wapniowy;
- niektóre nowotwory;
- zatrucie witaminą D lub jej metabolitami;
- sarkoidozę;
- nadczynność tarczycy;
- zatrucie witaminą A;
- zespół Williamsa;
- zespół Jansena;
- adynamiczną chorobę kości u chorych dializowanych z przewlekłą niewydolnością nerek.
Uznaje się, że zdecydowanie najczęstszą przyczyną (aż powyżej 60% przypadków) są nowotwory. Hiperkalcemię stwierdza się zazwyczaj także w przebiegu raka oskrzeli, raka sutka, raka nerki czy w szpiczaku mnogim. Ponadto przyczyną dolegliwości może być również długotrwałe unieruchomienie, które zaburza równowagę pomiędzy tworzeniem kości a ich resorpcją. Zdarza się to jednak rzadko, zazwyczaj wyłącznie u tych chorych, którzy cierpią na choroby przebiegające ze zwiększonym obrotem kostnym.
Stężenie wapnia we krwi
W warunkach fizjologicznych stężenie wapnia we krwi zależy od następujących czynników:
- podaży wapnia z pokarmami;
- wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego do krwi;
- wydalania wapnia z moczem;
- odkładania lub mobilizacji wapnia w kościach.
Całkowite stężenie wapnia zależy od stężenia białek osocza, głównie albuminy. Dzieje się tak, ponieważ wzrost albuminemii o każde 10 g/l powyżej 40 g/l zwiększa stężenie wapnia całkowitego o 0,3 mmol/l. Przy prawidłowym pH krwi około 40% wapnia w surowicy występuje w stanie zjonizowanym. Kwasica zwiększa, natomiast zasadowica zmniejsza stężenie wapnia zjonizowanego.
Wartości prawidłowe prezentują się następująco:
- wapń całkowity – 2,25-2,75 mmol/l (9-11 mg/dl);
- wapń zjonizowany – 1,0-1,3 mmol/l (4-5,2 mg/dl);
- wydalanie wapnia z moczem – zależy od podaży wapnia z pokarmami, zwykle jednak wynosi mniej niż 5 mmol/d.
Hiperkalcemia – objawy
Hiperkalcemia zazwyczaj przebiega bezobjawowo lub towarzyszą jej nieznaczne objawy kliniczne. W efekcie bardziej widoczne pojawiają się dopiero wtedy, gdy patologia jest już zaawansowana. Początkowe dolegliwości związane ze zbyt wysokim stężeniem wapnia w osoczu są dość typowe dla wielu jednostek chorobowych, mogą być zatem bagatelizowane. Pacjenci skarżą się na przewlekłe zmęczenie, trudności z koncentracją, obniżenie samopoczucia, a nawet depresję. Towarzyszą temu nudności, zaparcia, osłabienie siły mięśniowej czy bóle kostno-stawowe. U około połowy chorych zauważa się objawy ze strony nerek, w tym kamicę moczową i wapnicę nerkową.
Przebieg hiperkalcemii często się różni w zależności od występowania choroby podstawowej. Gdy stężenie wapnia we krwi przekroczy 3,75 mmol/l może wystąpić przełom hiperkalcemiczny. Obejmuje on:
- zaburzenia świadomości – splątanie, osłupienie, śpiączkę;
- tachykardię i zaburzenia przewodzenia;
- jadłowstręt, nudności, wymioty i silny ból brzucha;
- objawy odwodnienia, wielomocz i wzmożone pragnienie.
Przełom hiperkalcemiczny jest zjawiskiem zagrażającym życiu pacjenta. Wymaga natychmiastowej interwencji.
Hiperkalcemia – leczenie
Nie można jednoznacznie określić leczenia hiperkalcemii, ponieważ zależy ono głównie od rodzaju i zaawansowania choroby podstawowej, która doprowadziła do podwyższenia stężenia wapnia. To właśnie leczenie przyczynowe jest podstawą. Powinno być ono uzupełnione terapią objawową, która obejmuje między innymi stosowanie diety ubogowapniowej i bogatofosforanowej, odpowiednie nawodnienie organizmu, farmakoterapię oraz stosowanie kalcytoniny.
Polecane produkty:
|
Probiotyki - naturalne kultury bakterii
Probiotyki bioalgi to żywe, naturalne i specjalnie wyselekcjonowane kultury bakterii, które uzupełniają dietę w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Bifidum ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Błachowicz A., Franek E., Hiperkalcemia – przyczyny i leczenie, Choroby Serca i Naczyń, 2/2005.
