Kalcytonina jest jednym z podstawowych hormonów produkowanych przez tarczycę. To łańcuch peptydowy o 32 aminokwasach w składzie i masie cząsteczkowej około 3,5 kDa.
Synteza
Kalcytonina jest peptydem produkowanym przez komórki C tarczycy, czyli komórki przypęcherzykowe gruczołu tarczowego. Jednakże śladowe obecności komórek wydzielających ten hormon odkryto także w ośrodkowym układzie nerwowym, płucach i przewodzie pokarmowym. Syntezę hormonu pobudza przede wszystkim wzrost stężenia jonów wapnia we krwi, ale także glukagon oraz kilka hormonów przewodu pokarmowego. Narządami docelowymi kalcytoniny są kości oraz nerki.
Kalcytonina – funkcje
Kalcytonina jest uwalniania wówczas, gdy wzrasta poziom jonów wapnia w osoczu krwi. Hormon ten zwiększa wydalanie wapnia przez nerki i zmniejsza resorpcję kości utrzymując tym samym homeostazę organizmu. Kalcytonina działa bezpośrednio na kości, zmniejszając w nich zawartość cyklicznego AMP, hamując tą drogą resorpcję wapnia i odwapnienie kości. Działa antagonistycznie w stosunku do hormonu gruczołów przytarczycznych – parathormonu. Wydaje się, że kalcytonina odgrywa stosunkowo niewielką rolę w dobowym bilansie wapnia u osób dorosłych. Pacjenci, którym usunięto gruczoł tarczowy, nie wykazują zaburzeń bilansu wapnia. Z kolei u osób z guzami tarczycy wydzielającymi duże ilości kalcytoniny nie stwierdza się objawów chorobowych.
Kalcytonina może również wpływać na komórki cewek nerkowych poprzez blokowanie resorpcji wapnia i fosforanów. Skutkuje to zmniejszeniem wchłaniania zwrotnego tych związków. Zostają one usunięte wraz z moczem, przez co ich stężenie we krwi maleje.
Zastosowanie w medycynie
W medycynie kalcytoninę stosuje się między innymi w leczeniu pacjentów z chorobą Pageta. To genetycznie uwarunkowane schorzenie, w którym osteoklasty są nadaktywne, a kość osłabiona przez resorpcję. Kalcytonina u tych pacjentów stabilizuje zaburzoną utratę masy kostnej, co nasuwa przypuszczenie, że hormon ten najważniejszy jest u dzieci w okresie wzrostu oraz u kobiet w okresie ciąży i podczas laktacji.
Ponadto kalcytoninę stosuje się w niemal wszystkich chorobach przebiegających z utratą wapnia z kośćca. Można ją zatem podawać pacjentom cierpiącym na osteoporozę lub hiperkalcemię. Sprawdza się także u pacjentów z chorobami nowotworowymi, którzy wykazują przerzuty do kości lub osteolizę.
Kalcytonina – skutki uboczne
Stosowanie kalcytoniny może wiązać się z objawami niepożądanymi takimi jak:
- zmiany skórne – wysypka, zaczerwienienie;
- zwiększenie temperatury ciała;
- drętwienie rąk;
- objawy ze strony układu pokarmowego – głównie nudności i wymioty.
Stosowanie leku musi być skonsultowane z lekarzem.
Normy
Badanie kalcytoniny najczęściej wykonuje się w przypadku podejrzenia raka rdzeniastego tarczycy. Można je wykonać zarówno w warunkach podstawowych, jak i po podaniu czynnika prowokacyjnego, którego celem jest pobudzenie syntezy etgo hormonu. Badanie wykonuje się na czczo – pacjent przynajmniej 8 godzin nie powinien jeść, pić można wyłącznie wodę, najlepiej w godzinach porannych.
Krew do badania pobierana jest z żyły łokciowej. Nie podaje się określonych zakresów wartości referencyjnych, ponieważ różnią się one w zależności od metod pomiarowych typowych dla danego laboratorium. Normy te są jednak zawsze wyższe u mężczyzn niż u kobiet – u kobiet dodatkowo maleją po menopauzie.
Prawidłowe stężenie kalcytoniny w warunkach spoczynkowych nie powinno przekraczać 10 pg/ml.
Bibliografia
- Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Krysiak R., Marek B., Okopień B., Rak rdzeniasty tarczycy – aktualny stan wiedzy, Endokrynologia Polska, 5/2008.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
