Objaw Duchenne’a wskazuje na uszkodzenie korzenia nerwowego S1. Nie należy mylić go z objawem Trendelenburga-Duchenne’a, gdyż ten test wykonywany jest w celu sprawdzenia funkcji mięśni miednicy lub mięśni pośladkowych (głównie mięśnia pośladkowego średniego).
Objaw Duchenne’a
Test wykonuje się bardzo często, ponieważ wskazuje on na uszkodzenie korzeni nerwowych z dużym prawdopodobieństwem, a dodatkowo jest prosty w wykonaniu i nie powoduje dyskomfortu u pacjenta.
Wykonanie
Pacjent znajduje się w leżeniu tyłem, stopy poza stołem. Badający podtrzymuje piętę pacjenta, a palcem drugiej ręki naciska w kierunku grzbietowym głowę I kości śródstopia. Badany ma wykonać zgięcie podeszwowe stopy.
Interpretacja
W przypadku uszkodzenia korzenia nerwowego lub choroby krążka międzykręgowego S1 chory nie może przeciwstawić się uciskowi palca (nie jest w stanie przezwyciężyć stawianego oporu). W efekcie dojdzie do supinacji stopy, ponieważ niedowładne są mięśnie strzałkowe.
Objaw Duchenne’a przy teście Trendelenburga
Objaw Trendelebnurga i Duchenne’a to zupełnie dwa różne objawy, jednak współwystępują ze sobą podczas wykonywania testu. W tym przypadku objaw Duchenne’a polega na opadaniu miednicy na zdrową stronę ciała, co z kolei skutkuje przesunięciem środka ciężkości ciała. W rezultacie badany pochyla górną część tułowia w stronę nogi podpartej o podłoże.
Wykonanie
Fizjoterapeuta znajduje się za badaną osobą. Pacjent stoi, a jego zadaniem jest uniesienie jednej kończyny dolnej oraz zgięcie jej w stawie kolanowym i stawie biodrowym. Fizjoterapeuta ocenia sposób wykonania ruchu oraz końcowe ustawienie poszczególnych elementów ciała względem siebie.
Interpretacja
W czasie stania na jednej nodze, mięśnie miedniczno-krętarzowe po tej stronie kurczą się. W wyniku tego po stronie zgiętej kończyny miednica zostaje uniesiona bądź jest utrzymywana w pozycji zbliżonej do horyzontalnej. Jeśli mięśnie pośladkowe są uszkodzone lub ich funkcja jest upośledzona, nie są one w stanie utrzymać miednicy po stronie stojącej kończyny. Ulega ona pochyleniu w kierunku zdrowej i nieobciążanej kończyny (objaw Trendelenburga). Pochylenie miednicy na zdrową stronę powoduje konieczność kompensacji przemieszczanego punktu ciężkości ciała. Następuje ono przez pochylenie górnej części tułowia w kierunku kończyny stojącej (objaw Duchenne’a).
Przy dodatnim teście, w trakcie poruszania się można zaobserwować charakterystyczny chód kaczkowaty. W szczególności przy zajęciu obu stron (obustronne zwichnięcie stawów biodrowych).
Podsumowanie
Uszkodzenie lub ucisk na korzenie nerwowe S1 dodatkowo powoduje ból promieniujący do tylno-bocznej powierzchni uda i podudzia i aż do kostki bocznej. Osłabieniu ulegają mięśnie pośladkowe, mięsień strzałkowy oraz mięsień trójgłowy łydki. Dodatkowo zauważa się osłabienie odruchu ze ścięgna Achillesa. Charakterystyczna jest trudność stania na palcach. Leczenie zespołów korzeniowych jest uzależnione od występujących objawów i stadium choroby. Korzyści odnotowuje się po zastosowaniu terapii manualnej, zabiegów fizykalnych, niekiedy kinesiotapingu. Niezwykle ważna jest także odpowiednio prowadzona kinezyterapia.
Chód kaczkowaty cechuje się typowym chwianiem się chorego na boki, ponieważ doszło do zaburzeń czynności mięśni obręczy biodrowej. Wskazane są odpowiednio dobrane ćwiczenia izometryczne i wzmacniające, ćwiczenia w wodzie, PNF oraz ćwiczenia reedukacji chodu. Do ćwiczeń pomocniczych zalicza się ćwiczenia równoważne i koordynacyjne, ponieważ zmniejszają ryzyko upadku u danego pacjenta. Należy skupić się na osłabionych mięśniach oraz na przyczynie, dlaczego doszło do takiego stanu.
Polecane produkty:
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... | |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Magiera L., Leksykon masażu i terminów komplementarnych, Wydawnictwo BIO-STYL, Kraków 2008.
- Buckup K., Buckup J., Testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.