Objaw Trendelenburga sprawdza wydolność mięśni miedniczno-krętarzowych, czyli mięśnia pośladkowego średniego oraz mięśnia pośladkowego małego.
Objaw Trendelenburga – wykonanie badania
Fizjoterapeuta znajduje się za stojącą obunóż osobą badaną. Zadaniem pacjenta jest uniesienie jednej kończyny dolnej oraz ugięcie jej mocno w stawie kolanowym i stawie biodrowym. W przypadku dzieci można polecić przyjęcie pozycji polującego na łące bociana. Badanie wykonuje się dla obydwu kończyn dolnych.
Na poniższym filmie pokazujemy jak wygląda przebieg badania na przykładzie jednego z naszych pacjentów z Centrum Fizjoterapeuty:
Interpretacja
Podczas stania na jednej kończynie dolnej mięśnie miedniczno-krętarzowe (mięsień pośladkowy średni i mięsień pośladkowy mały) po tej stronie kurczą się. W efekcie, po stronie zgiętej kończyny miednica zostaje uniesiona lub jest utrzymywana w pozycji zbliżonej do horyzontalnej. Zapewnia to harmoniczny chód.
Zobacz również: Cechy chodu fizjologicznego.
Jeśli badane mięśnie pośladkowe są uszkodzone bądź ich funkcja została upośledzona (np. przez osłabienie mięśni spowodowane zwichnięciem stawu biodrowego, porażeniem lub licznymi, przebytymi operacjami stawu biodrowego), nie są one w stanie utrzymać miednicy po stronie kończyny stojącej. W efekcie ulega ona pochyleniu w kierunku zdrowej, nieobciążanej strony (dodatni objaw Trendelenburga).
Podsumowując, objaw Trendelenburga dotyczy opadania miednicy w pozycji stojącej jednonóż (lub podczas chodu) w wyniku niewydolności mięśni odwodzicieli stawu biodrowego.
Objaw jest ujemny, gdy po uniesieniu jednej kończyny dolnej nie obserwuje się opadania miednicy. Oznacza to, że kolce biodrowe przednie i tylne pozostają na jednym poziomie lub nawet unoszą się po stronie niepodpartej kończyny dolnej.
Objaw Trendelenburga – pozostałe informacje
Pochylenie miednicy na stronę zdrową powoduje konieczność kompensacji przemieszczanego punktu ciężkości ciała, która następuje poprzez pochylenie górnej części tułowia w kierunku kończyny podporowej. Jest to tak zwany objaw Duchenne’a.
Podczas poruszania się w przypadku uszkodzenia lub dysfunkcji mięśni miedniczno-krętarzowych można zauważyć charakterystyczny dla dodatniego testu Trendelenburga chód kaczkowaty – szczególnie przy zajęciu obu stron (obustronne zwichnięcie stawów biodrowych). W przypadku zajęcia tylko jednej strony zauważa się typowe utykanie, które cechuje się uwypuklaniem biodra do boku i skracaniem fazy podparcia.
Przyczyny
Do przyczyn objawu Trendelenburga zalicza się przede wszystkim wspomniane wcześniej osłabienie lub niewydolność mięśni odwodzicieli stawu biodrowego. Do pozostałych przyczyn można dodatkowo zaliczyć:
- szpotawe biodro;
- dystrofia mięśniowa;
- przebyte urazy okolicy stawu biodrowego;
- jałowe martwice w obrębie stawu biodrowego;
- powikłania zabiegów chirurgicznych stawu biodrowego bądź okolicy;
- obecność stawów rzekomych, np. po złamaniach szyjki kości udowej.
Leczenie
Test Trendelenburga bada wydolność wskazanych mięśni, leczenie zatem będzie ukierunkowane przede wszystkim na poprawę ich funkcji. Podstawą leczenia musi być znajomość pierwotnej przyczyny zjawiska. Przykładowo, jeśli dodatni objaw Trendelenburga jest spowodowany chorobą Perthesa, należy skupić się na leczeniu tej jednostki chorobowej.
Jeśli objaw wystąpił w wyniku osłabienia mięśni pośladkowych, w pierwszym etapie rehabilitacji zaleca się odpowiednio dobraną aktywność ruchową. Kinezyterapia obejmuje głównie ćwiczenia wzmacniające osłabione mięśnie oraz korygowanie postawy ciała.
Zobacz również: Prawidłowa postawa ciała.
Elementami uzupełniającymi postępowanie rehabilitacyjne mogą być:
- zabiegi fizykalne;
- masaż;
- kinesiotaping.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Buckup K., Buckup J., Testy kliniczne w badaniu kości, stawów i mięśni, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
