Cechy chodu fizjologicznego dokładnie opisują, jak powinien wyglądać prawidłowy chód zdrowego człowieka. Mimo, iż charakteryzuje się on pewną zmiennością – zdefiniowano pewien wzorzec. Aby człowiek mógł chodzić, jego układ ruchu musi spełniać następujące wymagania:
- utrzymywać ciężar całego ciała w fazie pojedynczego podparcia – zarówno na prawej jak i na lewej kończynie dolnej;
- zachować równowagę w fazie pojedynczego podparcia – zarówno w warunkach statycznych jak i w dynamicznych;
- wykonać wymach kończyny dolnej do punktu, w którym będzie zdolna przejąć ciężar ciała;
- wygenerować moc wystarczającą do poruszania kończynami i przemieszczania tułowia.
Cechy chodu fizjologicznego
Prawidłowy chód charakteryzuje się tym, że jest:
- Dwunożny – do poruszania się człowiek wykorzystuje obie kończyny dolne jednocześnie.
- Naprzemienny – zsynchronizowane ruchy kończyn dolnych.
- Przedsiębieżny – ruch następuje do przodu, przed siebie.
- Symetryczny – zarówno lewa jak i prawa strona ciała człowieka równo ze sobą współpracują.
- Harmonijny:
– izometryczny (taka sama długość kroków);
– izochroniczny (taki sam czas trwania kroków);
– izotoniczny (takie samo napięcie mięśni w obu kończynach dolnych).
Zobacz również: Fazy chodu.
Determinanty (wyznaczniki chodu)
Do cech chodu prawidłowego można zaliczyć jego wyznaczniki, które szczegółowo opisują jak powinien wyglądać każdy etap chodu.
- skręty miednicy w płaszczyźnie poziomej – jest to określenie prawidłowego ustawienia miednicy oraz stawów biodrowych w płaszczyźnie poprzecznej w fazie podwójnego podparcia. W momencie wysunięcia nogi wykrocznej ku przodowi miednica podąża za tym ruchem i wysuwa swoją wykroczną stronę delikatnie do przodu. Ruch odbywa się w obu stawach biodrowych, ponieważ proces jest zawsze symetryczny. Można podsumować, że skręcanie się miednicy wydłuża krok;
- pochylenie miednicy w płaszczyźnie czołowej – określa ustawienie miednicy oraz stawów biodrowych w płaszczyźnie czołowej. Jest to związane z faktem, że podczas chodu miednica ustawia się lekko skośnie, opada w stronę kończyny przenoszonej. Przed większym opadaniem w kierunku kończyny przenoszonej miednicę zabezpiecza napięcie mięśnia pośladkowego średniego po stronie przeciwnej;
- ruchy boczne miednicy – wynika z naprzemiennego obciążania kończyn dolnych, ponieważ miednica podąża w kierunku nogi podporowej. Tego rodzaju ruchy najbardziej widoczne są podczas powolnego chodu;
- zgięcie w kolanie podczas fazy podporu – to wielkość kąta zgięcia stawu kolanowego kończyny podporowej w fazie pełnego obciążenia;
- skrócenie czynnościowe kończyny w fazie przenoszenia – opisuje wymaganą wielkość skrócenia czynnościowego kończyny dolnej w fazie przenoszenia. Skrócenie odbywa się we wszystkich stawach kończyny dolnej (staw biodrowy, staw kolanowy, staw skokowo-goleniowy). Aby chód był prawidłowy kolano musi mieć możliwość zgięcia do 65 stopni;
- ruchy stopy i stawu skokowo-goleniowego w płaszczyźnie strzałkowej.
Dodatkowo prawidłowy chód powinien być izochroniczny, izometryczny i izotoniczny. Izochronia mówi o równym czasowo obciążaniu lewej i prawej nogi, izometria wskazuje na wykonywanie równej długości kroków zarówno prawą jak i lewą nogą, z kolei izotonia polega na odpowiedniej koordynacji ruchów kończyn górnych i tułowia z ruchami nóg.
Chód patologiczny
Patologiczne wzorce chodu mogą występować pojedynczo lub w różnego rodzaju kombinacjach. Studiując go, należy pamiętać, że każde zaburzenie ruchowe może wynikać z dwóch potencjalnych przyczyn.
Pierwszą z nich jest fakt, że dana osoba może nie posiadać wyboru i jest zmuszona do podejmowania aktywności w sposób niewłaściwy przez osłabienie, deformację lub spastyczne napięcie mięśni. Drugą przyczyną jest kompensacja określonego wzorca ruchu wykorzystywana w celu zniwelowania innego problemu, którego należy bezwzględnie i szybko zidentyfikować.
Polecane produkty:
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... | |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Whittle M., Levine D., Richards J., Analiza chodu, Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2014.