Rehabilitacja w wodzie to nieinwazyjna, przyjemna i skuteczna metoda leczenia wielu problemów zdrowotnych. Można ją prowadzić zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych czy seniorów, bez względu na stan zdrowia. Wcześniej należy jedynie wykluczyć bezwzględne przeciwwskazania do terapii w środowisku wodnym. Ćwiczenia w wodzie pozwalają na wykonywanie ruchu w odciążeniu, zaś oddziaływanie siły wyporu powoduje uczucie utraty masy ciała, przez co zwiększa rozluźnienie mięśni.
Rehabilitacja w wodzie — charakterystyka
Metody fizjoterapeutyczne stosowane bez udziału wody są obciążone czynnikami niekorzystnymi dla wielu chorych osób. Siła grawitacji, która działa na organizm powoduje szybsze
zmęczenie, może nasilać dolegliwości bólowe oraz zniecierpliwienie ćwiczeniami. Woda tworzy przyjazne i ciekawe środowisko pracy, jak również wpływa korzystnie na parametry niemal wszystkich układów. Z racji mniejszej ilości przeciwwskazań zdrowotnych, większa liczba pacjentów może uczestniczyć w terapii wodnej. Rehabilitacja w wodzie rozumiana jest jako interdyscyplinarne działanie ukierunkowane na leczenie chorego, umożliwiające w jak największym stopniu aktywne i samodzielne życie. Prawidłowo zaplanowany program rehabilitacji i jego realizacja skraca okres leczenia, poprawia wyniki oraz łagodzi skutki powstałego już inwalidztwa.
Wskazania do rehabilitacji w wodzie
Znaczna większość chorób przewlekłych, zespołów wrodzonych czy kontuzji po ustąpieniu stanu ostrego nadaje się do rehabilitacji w wodzie. Dlatego trudno jest wymienić wszystkie wskazania. Do najpopularniejszych należą:
- choroby reumatyczne w okresie remisji, np. reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) i inne;
- choroba zwyrodnieniowa stawów;
- udar mózgu;
- mózgowe porażenie dziecięce;
- choroba Parkinsona;
- choroba Alzheimera;
- bóle kręgosłupa;
- bóle mięśniowo-stawowe różnego pochodzenia;
- ADHD;
- spektrum autyzmu;
- depresja;
- uszkodzenia rdzenia kręgowego;
- wady postawy;
- urazy ortopedyczne po ustąpieniu stanu ostrego, w tym przebyta endoprotezoplastyka stawów, złamania, uszkodzenia łąkotek i więzadeł;
- zaburzenia trawienia;
- przewlekłe choroby oddechowe po wykluczeniu przeciwwskazań;
- nadwaga i otyłość;
- bezsenność, zaburzenia snu;
- osteoporoza;
- przewlekłe bóle głowy;
- zaburzenia seksualne;
- silny stres w życiu.
Z rehabilitacji w wodzie mogą korzystać również seniorzy, którzy jak najdłużej chcą zachować sprawność ruchową i samodzielność. Dzięki wyporności wody mogą oni ćwiczyć regularnie z wysoką częstotliwością bez obaw o obciążanie osłabionych wiekiem stawów.
Efekty rehabilitacji w wodzie
Korzyści usprawniania pacjenta za pomocą metod rehabilitacji w wodzie jest wiele. Do najistotniejszych zalicza się następujące efekty:
- odciążenie stawów, co łagodzi ich dolegliwości bólowe, poprawia mobilność i może przyczyniać się do lepszego rozprowadzania mazi stawowej na powierzchniach stawowych;
- poprawa siły mięśniowej;
- zwiększenie zakresu ruchomości stawów;
- efektywniejsze rozciągnięcie i rozluźnienie mięśni;
- zmniejszenie obrzęków wskutek działania ciśnienia hydrostatycznego wody;
- poprawa postawy ciała, stabilność tułowia, równowagi, koordynacji i stanu psychofizycznego;
- poprawy przemiany materii i redukowanie nadmiernej masy ciała;
- stymulacja układu krążenia do wydajniejszej pracy;
- poprawy funkcjonowania nerek i zwiększenie przepływu krwi w tych narządach;
- redukcja dolegliwości bólowych.
Należy również zaznaczyć, że środowisko wodne znacznie poprawia samopoczucie i uspokaja.
Metody rehabilitacji w wodzie
Istnieje wiele metod rehabilitacji w wodzie, a wraz z upływem czasu powstają kolejne lub te dawne zostają poddane modyfikacjom. Najpopularniejszymi metodami są: koncepcja Halliwick, Watsu oraz WaterDance. Halliwick jest sposobem uczenia ze zwróceniem szczególnej uwagi na osoby z trudnościami fizycznymi i wykorzystaniem zabaw w wodzie, niezależnego poruszania się w niej i pływania. Zarówno nauka pływania, jak i terapia opierają się na zasadach fizyki, a w szczególności: hydrostatyki, hydrodynamiki oraz mechaniki ciała. Watsu jest rekomendowana przede wszystkim pacjentom z problemami kręgosłupa. Wypór wody odciąża kręgi i pozwala kręgosłupowi być poruszanym w sposób niemożliwy do osiągnięcia na lądzie. Delikatne, stopniowe skręty i
pociągnięcia uwalniają nacisk na nerwy z usztywnionego kręgosłupa i pomagają cofnąć dysfunkcje w unerwianych organach. Z kolei WaterDance to forma pracy terapeutycznej z ciałem w wodzie, którą można poznawać dopiero po ukończeniu wszystkich stopni Watsu. Składa się na nią choreografia ruchowa wykonywana pod wodą, przypominająca taniec. Warto wiedzieć, że w rzeczywistości metod rehabilitacji w wodzie jest kilkadziesiąt. Z pewnością każdy jest w stanie znaleźć formę pracy idealną dla siebie i swoich potrzeb.
Przeciwwskazania do rehabilitacji w wodzie
Choć rehabilitacja w wodzie ma tak wiele zalet, nie zawsze może być poprowadzona. Do podstawowych przeciwwskazań do niej należą:
- otwarte rany i uszkodzenia skóry;
- tracheotomia;
- gorączka;
- zaostrzenie chorób przewlekłych;
- złośliwy nowotwór;
- bardzo niskie ciśnienie tętnicze lub niestabilne, wysokie ciśnienie tętnicze;
- zakrzepica żył głębokich;
- niekontrolowana padaczka;
- zagrożona ciąża;
- zaawansowane, nieustabilizowane choroby układu oddechowego lub układu krwionośnego.
Decyzję o zakwalifikowaniu pacjenta do takiej formy terapii zawsze podejmuje lekarz bądź fizjoterapeuta.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Wódka K., Bibro M., Łaczek-Wójtowicz M., Charakterystyka wybranych metod terapeutycznych stosowanych w środowisku wodnym.
- Miłkowski K., Walicka-Cupryś K., Chmiel E., Podstawy terapii w wodzie. Wybrane metody i koncepcje, Rzeszów 2015.
- Nonn-Wasztan S., Zdrowie kobiety i mężczyzny w aspekcie metod rehabilitacji w wodzie, Nowiny Lekarskie, 4/2012.
- Łubkowska W., Szark-Eckardt M., Korygowanie postawy ciała poprzez pływanie i ćwiczenia w wodzie, Bydgoszcz 2015.