Strzelanie w stawach może mieć zarówno patologiczne, jak i fizjologiczne przyczyny. Stawy mogą strzelać samoistnie, np. podczas chodzenia, kucania czy wykonywania innych aktywności, a także dźwięk ten da się wywołać samodzielnie, co najczęściej obserwuje się w obrębie kręgosłupa i palców. Jeśli towarzyszą temu jakiekolwiek dolegliwości bólowe lub dyskomfort, warto skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą.
Strzelanie w stawach – przyczyny
Najczęściej strzelanie w stawach nie ma przyczyn patologicznych, lecz wiąże się z fizjologią ludzkiego ciała. Otóż każdy staw składa się z przylegających do siebie powierzchni stawowych pokrytych chrząstkami stawowymi, między którymi znajduje się maź stawowa. Jest ona rozprowadzana po powierzchniach stawowych z każdym ruchem, a jej obecność jest niezbędna nie tylko do zachowania ruchomości tych stawów, ale i bezbolesnego ruchu czy obciążania. W mazi stawowej mogą znajdować się gazy, które tworzą pęcherzyki. W momencie ruchu w stawie lub docisku powierzchni stawowych dochodzi do pękania pęcherzyków, co generuje charakterystyczny, głośny dźwięk przypominający strzelanie.
Pojedynczy strzał słyszany w stawie kolanowym może wskazywać na uszkodzenie łąkotki (co jest tu dość charakterystycznym objawem), a także na zerwanie lub naderwanie więzadła / ścięgna. W tych przypadkach strzałowi towarzyszy ból, ograniczenie ruchomości lub wręcz przeciwnie, czyli nadmierna ruchomość w stawie (niestabilność).
Zobacz również: Niestabilność kolana w urazach.
Warto zaznaczyć, że częste strzelanie w stawie może też być patologiczne. Jego ryzyko wzrasta u osób z chorobą zwyrodnieniową stawów, reumatoidalnym zapaleniem stawów lub innymi schorzeniami ortopedycznymi czy reumatologicznymi. Wiąże się to m.in. z degeneracją chrząstek stawowych, osłabieniem struktur kostno-stawowych oraz stanem zapalnym.
Przeskakiwanie w stawie a strzelanie w stawie
Przeskakiwanie w stawie może przebiegać bez emitowania żadnego dźwięku, choć niekiedy pojawia się charakterystyczne chrupnięcie. Jest to jednak inny dźwięk niż ten, który ma miejsce podczas strzelania. Dodatkowo przy przeskakiwaniu nierzadko można subiektywnie odczuć delikatną zmianę ułożenia powierzchni stawowych. Niektórych przypadkach przeskoczenie w stawie daje pacjentowi ulgę, ponieważ przywraca pełen zakres ruchomości, jeśli staw wcześniej był zablokowany. Przeskakiwanie często zauważyć można w obrębie stawu ramiennego lub stawu biodrowego, co wiąże się z ich znacznym zakresem ruchomości we wszystkich płaszczyznach. Przykład możemy zobaczyć u jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty na filmie poniżej:
Warto zaznaczyć, że przyczynami przeskakiwania w stawie mogą być nie tylko powyższe dolegliwości, ale i dysbalans mięśniowy. Jeśli jedna grupa mięśni (np. mięśnie zginacze stawu biodrowego) pracuje intensywniej niż druga, przeciwna grupa mięśni (np. mięśnie prostowniki stawu biodrowego), pojawić się może przeskoczenie w tym stawie.
Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wygląda przeskakiwanie w stawie biodrowym (tzw. zespół trzaskającego biodra):
Strzelanie w stawie – diagnostyka
Jeśli strzelanie w stawie przebiega z towarzyszącymi temu objawami, warto skonsultować się z ortopedą, który zleci badania obrazowe. Najczęściej wykonuje się RTG oraz rezonans magnetyczny stawu. Jeśli badania wyjdą prawidłowo, warto udać się do fizjoterapeuty. Kolejność tę można również odwrócić. Wielu pacjentów rozpoczyna diagnostykę od wizyty u fizjoterapeuty, aby w razie konieczności udać się do ortopedy na badania obrazowe. Nierzadko fizjoterapeuta jest bowiem w stanie naprawić dysfunkcję występującą u danego pacjenta.
Zobacz również: Palec strzelający.
Strzelające stawy – co robić?
Jakie są najpopularniejsze sposoby na bolesne lub niekomfortowe strzelanie w stawach? Do polecanych propozycji zaliczyć można:
- picie dużej ilości wody, która jest podstawowym składnikiem mazi stawowej oraz chrząstek stawowych;
- suplementację witaminy D, kolagenu i kwasu hialuronowego;
- systematyczną aktywność fizyczną przebiegającą z wykorzystaniem pełnego zakresu ruchomości w stawach;
- iniekcje dostawowe z wykorzystaniem kwasu hialuronowego (a jeśli pojawiło się już zniszczenie chrząstki stawowej – także z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego, a nawet komórek macierzystych);
- normalizacje masy ciała w przypadku nadwagi i otyłości.
Jeśli natomiast strzelaniu w stawie nie towarzyszą żadne dolegliwości bólowe czy dyskomfort, przeważnie nie wdraża się żadnego postępowania terapeutycznego. Zwraca się jedynie uwagę na zdrowy tryb życia.
Terapia manualna
W fizjoterapii możemy wyróżnić odpowiednio dobrane techniki terapii manualnej, które są stosowane u pacjentów i wywołują charakterystyczne strzelanie w stawach. Do tego rodzaju zabiegów zalicza się np. manipulację w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, którą możemy zobaczyć na poniższym filmie na przykładzie jednego z naszych pacjentów Centrum Fizjoterapeuty:
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Drake R., Vogl A., Mitchell A., Anatomia. Podręcznik dla studentów, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2016.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
- Kusz D., Kompendium ortopedii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009.