Infekcje bakteryjne to szereg chorób wywołanych przez bakterie, czyli organizmy jednokomórkowe, prokariotyczne, osiągające wielkość średnio od 1–10 µm. Bakterie mogą być zarówno pożądane, fizjologiczne (np. tworzące florę bakteryjną skóry lub mikrobiom jelit), jak i patologiczne (chorobotwórcze). Takie infekcje zwalcza się odpowiednio dobraną antybiotykoterapią.
Infekcje bakteryjne – przyczyny
Infekcje bakteryjne rozwijają się w momencie, gdy do organizmu przedostają się bakterie chorobotwórcze, a układ immunologiczny nie jest w stanie ich skutecznie zwalczyć. Główne przyczyny i czynniki ryzyka infekcji bakteryjnej to:
- kontakt bezpośredni z osobą chorą – np. przez kaszel, kichanie, dotyk lub stosunek płciowy;
- spożycie skażonej żywności lub wody – bakterie takie jak Escherichia coli (Pałeczki okrężnicy) czy Salmonella mogą wywołać zatrucia pokarmowe;
- zanieczyszczone powierzchnie i przedmioty – bakterie mogą przetrwać na klamkach, kluczach, telefonach czy sztućcach i przenosić się na kolejne osoby;
- uszkodzona skóra lub błony śluzowe – rany, zadrapania czy oparzenia ułatwiają bakteriom wnikanie do organizmu;
- osłabiony układ odpornościowy – choroby przewlekłe, stres, niedożywienie czy stosowanie leków immunosupresyjnych zwiększają podatność na zakażenia, nie tylko bakteryjne;
- brak higieny – niemycie rąk, niewłaściwe przechowywanie żywności czy brak dezynfekcji ran sprzyjają rozwojowi bakterii.
Dodatkowo warto podkreślić, że niektóre osoby mogą być nosicielami patogenów bakteryjnych. Wówczas same nie odczuwają żadnych dolegliwości, lecz zarażają innych. Przykładami bakterii wywołujących choroby są:
- Streptococcus pneumoniae – zapalenie płuc, zapalenie opon mózgowych;
- Escherichia coli – zakażenia układu pokarmowego i układu moczowego;
- Staphylococcus aureus – zakażenia skóry, ropnie, sepsa;
- Salmonella – zatrucia pokarmowe;
- Mycobacterium tuberculosis – gruźlica.
Jest ich jednak znacznie więcej. Szacuje się, że niecałe 100 gatunków bakterii może wywoływać choroby u ludzi, jednak każdy z nich może mieć swoje podtypy.
Infekcje bakteryjne – objawy
Obraz kliniczny infekcji bakteryjnej jest dość charakterystyczny i w większości przypadków raczej nie trudno odróżnić go od infekcji wirusowej czy infekcji grzybiczej. U osób chorych pojawiają się:
- gorączka – z reguły jest ona wyższa niż przy infekcjach wirusowych, często przekracza bowiem 38,5°C;
- silny ból gardła – często z ropnymi nalotami na migdałkach (np. angina paciorkowcowa);
- kaszel i duszności – w przypadku zapalenia płuc lub oskrzeli;
- katar i zatkany nos – objawy podobne do wirusowych, ale bardziej nasilone i przewlekłe;
- ropna wydzielina – np. z nosa, ucha lub rany;
- bóle brzucha, biegunka, wymioty – przy zakażeniach układu pokarmowego (np. Salmonella, E. coli);
- stan zapalny skóry – zaczerwienienie, obrzęk, bolesność, ropnie.
Infekcje bakteryjne zwykle nie ustępują samoistnie, w przeciwieństwie do wielu infekcji wirusowych. Rozwijają się szybciej, przebiegają gwałtowniej i dają wyraźniejsze objawy. Charakterystyczne są m.in. wysoka gorączka, nasilony ból oraz obecność ropnej wydzieliny. Są to objawy rzadko spotykane przy zakażeniach wirusowych. Podczas gdy infekcje wirusowe zwykle mijają w ciągu kilku dni, bakteryjne utrzymują się dłużej i bez leczenia nie mają tendencji do samoistnego ustąpienia.
Diagnostyka infekcji bakteryjnych
Większość infekcji bakteryjnych można rozpoznać już na podstawie wywiadu zdrowotnego oraz oceny charakterystycznych objawów. W niektórych przypadkach konieczne jest jednak wykonanie badań mikrobiologicznych, które pozwalają zidentyfikować konkretny szczep bakterii w pobranej próbce wymazu, np. ropy, krwi czy śliny. Na tej podstawie przeprowadza się również test wrażliwości drobnoustrojów na antybiotyki (tzw. antybiogram), co umożliwia dobranie najskuteczniejszego leczenia.
Infekcje bakteryjne – leczenie
Podstawowa metoda leczenia infekcji bakteryjnych to antybiotykoterapia. Dobór zależy od rodzaju bakterii i miejsca zakażenia, a niekiedy też od wyników antybiogramu. Przykładami najpopularniejszych antybiotyków są:
- penicyliny;
- cefalosporyny;
- makrolidy;
- tetracykliny.
Objawowo stosować można natomiast leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (np. zmniejszające ból gardła), leki przeciwgorączkowe, zdrową dietę, sen i suplementację, która jest ukierunkowana na wzmocnienie odporności.
Suplementacja
W okresie infekcji bakteryjnej, a także podczas antybiotykoterapii, warto zadbać o wsparcie organizmu poprzez odpowiednią suplementację. Najczęściej zaleca się składniki pomagające utrzymać prawidłową odporność, takie jak witamina C, witamina D czy cynk (zobacz: Spirulina + Cynk). Istotną rolę odgrywa również mikrobiota jelitowa. Dlatego w trakcie i po przyjmowaniu antybiotyków często stosuje się probiotyki oraz preparaty wspierające równowagę mikroflory.
Dodatkowym elementem wspomagającym regenerację mogą być naturalne suplementy na bazie alg, takie jak Spirulina i Chlorella, które dostarczają wielu cennych składników odżywczych i antyoksydantów. Mogą stanowić uzupełnienie codziennej diety, szczególnie w okresie osłabienia organizmu.
Polecane produkty:
|
Spirulina + cynk
Spirulina + cynk w tabletkach to w 100% naturalny suplement diety. Został wytworzony z suszonych, sproszkowanych jednokomórkowych mikroskopijnych alg z gatunku Spirulina platensis. Jest źródłem organicznie związanego, naturalnie pozyskanego cynku. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Dżygóra W., Bakterie jako patogeny człowieka, Jelenia Góra 2022.
- Bigos M., Bielec F., Kiryszewska-Jesionek A., Kuczyńska A., Łysakowska M., Schmidt M., Szczerba I., Zarzycka B., Żurawska-Olszewska J., Pastuszak-Lewandoska D., Bakteriologia medyczna – najważniejsze patogeny, Wydawnictwo Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Łódź 2022.
- Dzierżanowska-Fangrat K., Leczenie chorób infekcyjnych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
