Antybiotykoterapia to metoda leczenia farmakologicznego opierająca się na podawaniu tzw. antybiotyków przez określony czas, co wspiera się często probiotykami, aby chronić mikroflorę jelitową. Działanie takich leków ukierunkowane jest na zwalczanie infekcji bakteryjnej. Oznacza to, że przepisywanie antybiotyków na zakażenia wirusowe bądź grzybicze jest błędem, chyba że w ich przebiegu doszło do nadkażenia bakteryjnego.
Na czym polega antybiotykoterapia?
Antybiotykoterapia to leczenie zakażeń bakteryjnych za pomocą antybiotyków. Jej głównym celem jest zahamowanie wzrostu bakterii lub zabicie ich, aby organizm mógł zwalczyć infekcję. Działanie antybiotyków może obejmować jeden lub kilka z następujących mechanizmów:
- uszkadzanie ściany komórkowej bakterii (działanie bakteriobójcze) – niektóre bakterie mają ścianę komórkową, która jest im potrzebna do życia. Antybiotyki takie jak na przykład penicyliny, cefalosporyny, karbapenemy, glikopeptydy (np. wankomycyna) blokują jej budowę, w konsekwencji czego bakteria pęka i ginie;
- hamowanie syntezy białek – bakterie muszą produkować białka, aby żyć i dzielić się. Antybiotyki takie jak na przykład makrolidy, tetracykliny, aminoglikozydy blokują bakteryjne rybosomy, przez co bakteria nie może się namnażać;
- hamowanie syntezy DNA lub RNA – antybiotyki takie jak fluorochinolony, rifampicyna, metronidazol utrudniają bakteriom kopiowanie materiału genetycznego lub jego naprawę. W konsekwencji tego bakterie nie mogą się dzielić i umierają;
- zaburzanie metabolizmu bakterii – niektóre antybiotyki, na przykład takie jak sulfonamidy, trimetoprim, blokują reakcje metaboliczne potrzebne bakteriom do wytwarzania kwasu foliowego, bez którego nie są w stanie przetrwać.
Aby farmakoterapia była skuteczna, najczęściej antybiotyki należy przyjmować przez określony przez lekarza czas, zwykle 7-14 dni. W przypadku opornych bakterii może to jednak się wydłużać i wymagać wykonania antybiogramu, w celu zidentyfikowania rodzaju szczepów bakteryjnych i dobrania leków bezpośrednio pod nie, aby wyeliminować ryzyko antybiotykooporności.
Jednocześnie przy antybiotykoterapii warto prowadzić probiotykoterapię. Wszystko przez to, że antybiotyki uszkadzają nie tylko patogenne bakterie, ale i te korzystne, zwłaszcza zasiedlające jelita. Probiotyki pozwalają namnażać się korzystnym bakteriom jelitowym i chronią je przed jeszcze większymi uszkodzeniami wywołanymi lekami.
Najpopularniejsze antybiotyki
Przykładowymi antybiotykami są między innymi:
- penicyliny – penicylina fenoksymetylowa, G benzylowa, G benzatynowa, kloksacylina, amoksycylina, amoksycylina z kwasem klawulanowym, ampicylina, ampicylina z sulbaktamem, piperacylina z tazobaktamem;
- cefalosporyny – cefaleksyna, cefazolina, cefuroksym, ceftriakson, cefotaksym, ceftazydym, cefepim, ceftarolina, ceftolozan z tazobaktamem, ceftazydym z awibaktamem, cefiderokol;
- karbapenemy – imipenem, meropenem, ertapenem, imipenem z relebaktamem, meropenem z waborbaktamem;
- monobaktamy – aztreonam;
- aminoglikozydy – amikacyna, gentamycyna, tobramycyna, plazomycyna;
- fluorochinolony – ciprofloksacyna, lewofloksacyna, moksifloksacyna, delafloksacyna;
- glikopeptydy, glikolipopeptydy lub lipopeptydy – wankomycyna, teikoplanina, daptomycyna, dalbawancyna, orytawancyna;
- makrolidy – erytromycyna, azytromycyna, klarytromycyna;
- tetracykliny – doksycyklina, tygecyklina.
Antybiotyki nie są lekami stosowanymi w przypadku każdej infekcji. Znajdują zastosowanie wyłącznie przy infekcjach bakteryjnych. Większość z nich jest dostępna wyłącznie na receptę. Nie powinno się samodzielnie rozpoczynać antybiotykoterapii, zmniejszać lub zwiększać dawki leków bądź zakańczać przyjmowania antybiotyków.
Czy antybiotyki są bezpieczne?
Antybiotyki są bezpieczne, jeśli stosuje się je prawidłowo, a więc zgodnie z zaleceniami lekarza, we właściwej dawce i przez odpowiedni czas. Najlepiej w połączeniu ze wspomnianymi probiotykami i osłoną żołądka. Są jednocześnie jednymi z najważniejszych leków, ale ich nadużywanie lub niewłaściwe stosowanie może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych i licznych konsekwencji, począwszy od spadku odporności długoterminowej, poprzez zaburzenia trawienne, kończąc na wytworzeniu lekooporności przez bakterie. Dlatego współpraca z lekarzem prowadzącym jest tutaj kluczowa.
Kiedy brać antybiotyk – przed czy po jedzeniu?
Sposób przyjmowania antybiotyku zależy przede wszystkim od konkretnej substancji czynnej, ponieważ różne leki mają odmienne zasady wchłaniania. Najczęściej zaleca się, aby przyjmować antybiotyki tuż przed posiłkiem lub na początku jedzenia. Poprawia to tolerancję ze strony przewodu pokarmowego i nie wpływa istotnie na ich skuteczność.
Należy jednak zaznaczyć, że istnieją wyjątki. Z tego powodu zawsze zaleca się kierować informacją umieszczoną w ulotce leku lub zaleceniami lekarza, który dobiera sposób podawania do właściwości farmakokinetycznych danego antybiotyku.
Polecane produkty:
|
Probiotyki - naturalne kultury bakterii
Probiotyki bioalgi to żywe, naturalne i specjalnie wyselekcjonowane kultury bakterii, które uzupełniają dietę w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Bifidum ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Antybiotykoterapia szpitalna – wszystko, co musisz wiedzieć, 2023.
- Jawień J., Wołkow P., Olszanecki R., Farmakologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
