Osteofitoza stanowi jedną z postaci choroby zwyrodnieniowej. Charakteryzuje się tworzeniem narośli kostnych zwanych osteofitami, których obecność nie tylko powoduje dolegliwości bólowe, ale również ogranicza ruchomość stawów. Najczęściej osteofity lokalizują się w obrębie kręgosłupa, choć nierzadko obserwujemy je również w obrębie stawów kolanowych, stawów biodrowych czy drobnych stawów dłoni i stóp.
Osteofitoza – przyczyny
Do przyczyn powstawania osteofitów zaliczamy przede wszystkim:
- nadwagę i otyłość;
- znaczne przeciążenia stawów, np. w związku z ciężką i nieergonomicznie wykonywaną pracą fizyczną;
- siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej;
- niezdrową dietę ubogą w źródła wapnia i fosforu;
- znaczne niedobory witaminy D i witaminy K;
- przebyte kontuzje, np. złamania kości, zwichnięcia stawów;
- często nawracające entezopatie, np. łokieć tenisisty, łokieć golfisty;
- chorobę zwyrodnieniową stawów;
- wady postawy;
- łuszczycowe zapalenie stawów;
- twardzinę układową;
- toczeń rumieniowaty układowy;
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK).
I wiele innych. Na pojawianie się osteofitów największe znaczenie ma jednak obecność przewlekłych chorób (zwłaszcza z autoagresji) oraz nieprawidłowy styl życia. Ryzyko rozwoju osteofitozy wzrasta wraz z wiekiem, co wiąże się z naturalnymi procesami starzenia się organizmu. U osób starszych obserwuje się znaczny spadek naturalnej syntezy kolagenu i kwasu hialuronowego, obniżenie gęstości mineralnej kości oraz spadek uwodnienia organizmu. Wszystko to sprawia, że wzrasta ryzyko ewentualnych deformacji kostno-stawowych, jak również tworzenia się uciążliwych narośli.
Osteofitoza – objawy
Najbardziej charakterystycznym objawem jest silny ból w zajętej okolicy ciała. Jeśli osteofity lokalizują się w obrębie kręgosłupa szyjnego mogą pojawić się następujące objawy:
- ograniczenie ruchomości głowy, zwłaszcza wyprostu i rotacji;
- zawroty głowy;
- częste i silne bóle głowy;
- mroczki przed oczami;
- stany przedomdleniowe.
Z kolei jeśli osteofity lokalizują się w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, pacjent skarży się na:
- ograniczenie ruchomości odcinka lędźwiowego kręgosłupa i miednicy;
- promieniujący do kończyny dolnej ból przypominający rwę kulszową;
- uczucie sztywności dolnego odcinka grzbietu;
- uciskający ból podczas dłuższego leżenia, np. w nocy.
Osteofitoza może dotyczyć jednak dowolnej okolicy ciała. Bez względu na okolicę występowania narośli kostnych obserwuje się ból oraz ograniczenie ruchomości, czemu może towarzyszyć sztywność stawu. Inne objawy wiążą się z uciskiem na okoliczne struktury. Będą różne w zależności od tego czy osteofity uciskają nerwy, naczynia krwionośne czy struktury mięśniowe.
Osteofitoza – diagnostyka
Choć wywiad i badanie zakresów ruchomości (SFTR) są ważne, podstawą diagnostyki osteofitozy jest RTG (kręgosłupa, stawu kolanowego bądź innej, dowolnej okolicy ciała, w której rozwinęły się naroślą kostne). Na podstawie zdjęcia RTG możemy stwierdzić nie tylko dokładne umiejscowienie osteofitów, ale również ich kształt czy rozległość, co wpływa na podjęcie decyzji o optymalnym leczeniu. Jeśli podejrzewamy, że osteofitoza rozwinęła się na tle chorób z autoagresji, pacjentowi dodatkowo zleca się szczegółowe badania biochemiczne krwi.
Osteofitoza – leczenie
W zaawansowanych przypadkach należy rozważyć chirurgiczne oczyszczenie powierzchni kości. Zabieg ma zastosowanie głównie wtedy, gdy osteofity uniemożliwiają poruszanie się lub wykonywanie podstawowych czynności, gdy uciskają na struktury nerwowe powodując szereg przykrych objawów neurologicznych, a także wtedy, gdy wiążą się z bardzo silnymi dolegliwościami bólowymi. Dodatkowo warto rozważyć zastosowanie kwasu hialuronowego.
Zobacz również: Kwas hialuronowy – sposób na ból w stawach?
Leczenie mniej zaawansowanej osteofitozy obejmuje głównie rehabilitację. Największe znaczenie ma odpowiednio dopasowany do potrzeb pacjenta plan treningowy. Ćwiczenia w połączeniu ze zmianą stylu życia sprawią, że choroba nie będzie dalej się rozwijać. Pacjent musi jednak zredukować masę ciała (przy nadwadze i otyłości), postawić na regularną i umiarkowaną aktywność fizyczną, zrezygnować z palenia papierosów oraz stosować zdrową dietę. Rekomenduje się suplementację kwasu hialuronowego, kolagenu i witaminy D.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kita K., Sierakowski S., Lewandowski B., Klimiuk P., Kita J., Muklewicz E., Choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych – epidemiologia, diagnostyka i leczenie, Nowa Medycyna, 2/2002.
- Styczyński T., Postępy w leczeniu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, Reumatologia, 6/2013.
- Szmyrka-Kaczmarek M., Kowalewski K., Bóle kręgosłupa w schorzeniach reumatycznych, Polski Przegląd Neurologiczny, 6/2010.
