Jak zapobiegać odparzeniom u niemowląt i co robić, jeśli już dojdzie do ich wystąpienia? Taką wiedzę powinni posiąść wszyscy rodzice, którym zależy na komforcie i bezpieczeństwie swojego dziecka. Niemowlęta są szczególnie narażone na pojawianie się odparzeń, ponieważ ich skóra jest wyjątkowo delikatna i wrażliwa, a one same nie mają jeszcze zdolności panowania nad zwieraczami.
Przyczyny odparzeń u niemowląt
Istnieje kilka możliwych przyczyn odparzeń u niemowląt:
- substancje chemiczne znajdujące się w barwionych lub perfumowanych pieluszkach jednorazowych;
- długotrwałe narażenie skóry dziecka na działanie amoniaku i innych podrażniających związków znajdujących się w moczu i w kale, a więc zbyt rzadkie zmienianie pieluszek;
- antybiotykoterapia niemowlęcia, co wpływa negatywnie na florę bakteryjną jego skóry i zwiększa ryzyko problemów dermatologicznych, w tym odparzeń;
- atopowe zapalenie skóry i inne choroby dermatologiczne, które mogą rozwinąć się u niemowląt;
- zbyt rzadkie wietrzenie skóry, czyli wystawianie jej na działanie powietrza.
Zdecydowanie najczęściej odparzenia rozwijają się wskutek błędów pielęgnacyjnych, na czele których znajduje się zbyt rzadkie zmienianie pieluszek i brak wietrzenia skóry dziecka. Wilgotne środowisko i brak właściwej cyrkulacji powietrza między pieluszką a skórą sprawiają, że odparzenia, podrażnienia i różnego rodzaju wysypki tworzą się znacznie szybciej.
Jak rozpoznać odparzenia u niemowlaka?
Pierwszym objawem tworzących się odparzeń jest niewielkie zaczerwienienie (rumień) w okolicy narządów płciowych i odbytu. Po kilku dniach może ono rozszerzyć się oraz zaostrzyć swój charakter, zwiększając ryzyko rozwoju wtórnego zakażenia bakteryjnego lub zakażenia grzybiczego. Nieleczone odparzenia mogą pogłębiać się, tworząc nadżerki skóry. Generują tym samym silny ból, świąd i pieczenie. Odparzenia pojawiają się głównie w miejscach przykrytych pieluszką lub w naturalnych zagłębieniach skóry dziecka, np. na zgięciu łokcia czy kolana.
Jak zapobiegać odparzeniom u niemowląt?
Postępowanie rodziców ma ogromne znaczenie na wystąpienie odparzeń. Dzięki prawidłowym nawykom można im przeciwdziałać. Podstawowe czynności, które pomagają zapobiegać odparzeniom u niemowląt:
- częsta zmiana pieluszki, nawet co 3-4 godziny;
- korzystanie z pieluszek wielokrotnego użytku, zastępując nimi te o użytku jednorazowym (rezygnując tym samym z własnego komfortu na rzecz bezpieczeństwa i zdrowia dziecka);
- częste wietrzenie skóry, czyli pozwalanie dziecku przebywać bez ubrań i pieluszki, gdy znajduje się w domu (pilnując, aby temperatura w pomieszczeniach była odpowiednia);
- karmienie piersią przez cały okres niemowlęctwa, nawet gdy dojdzie do rozszerzania diety (mleko matki jest znacznie zdrowsze niż mleko modyfikowane);
- podawanie dziecku witaminy D, która wzmacnia odporność i jest polecana przez lekarzy już od najmłodszych lat.
Dodatkowo rodzice po kąpieli dziecka powinni pamiętać, aby dokładnie osuszyć jego skórę i pozostawić dziecko przez chwilę bez ubrania, aby cyrkulacja powietrza mogła ostatecznie ją dosuszyć. Dopiero po tym zakłada się pieluszkę i ubiera dziecko. Należy także dbać o to, aby nie niszczyć płaszcza hydrolipidowego dziecięcej skóry, np. używaniem agresywnych płynów do kąpieli czy pocieraniem skóry ręcznikiem po kąpieli.
Zobacz również: Co na odparzenia u niemowląt?
Odparzenia u niemowląt – jak leczyć?
Jeśli dojdzie już do wystąpienia odparzeń, rodzice powinni pamiętać przede wszystkim o działaniu przyczynowym. Zaleca się bardzo częstą zmianę pieluszek, przy czym za najzdrowsze dla skóry uznaje się pieluchy tetrowe wielorazowego użytku. Jeśli to możliwe (np. dziecko przebywa w domu) powinno się całkowicie zdejmować pieluchę i pozostawiać skórę malucha odkrytą. Aby uniknąć zabrudzeń związanych z niekontrolowanym oddaniem moczu i kału, pod dzieckiem można umieścić jednorazowy podkład higieniczny, który nie przepuszcza takich wydzielin. Należy pilnować, aby skóra dziecka była stale sucha. Objawowo sprawdzają się preparaty zawierające:
- alantoinę – odpowiada za regenerację naskórka;
- lanolinę – chroni naturalny płaszcz hydrolipidowy naskórka;
- cynk – łagodzi stany zapalne i przyspiesza regenerację skóry;
- pantenol – łagodzi świąd, pieczenie i dyskomfort, przynosząc dziecku ulgę.
Wszelkie preparaty nanosi się na umytą, dokładnie wysuszoną skórę (należy pamiętać, aby nie pocierać skóry dziecka ręcznikiem, lecz osuszać ją poprzez przykładanie go). Przy odpowiednim postępowaniu objawy powinny ustąpić w ciągu kilku dni. Jeśli tak się nie dzieje, najlepiej skonsultować się z pediatrą lub dermatologiem dziecięcym.
Polecane produkty:
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Czarnecka-Operacz M., Pieluszkowe zapalenie skóry – aktualne wytyczne dotyczące postępowania i prawidłowej pielęgnacji, Pediatria po Dyplomie, 1/2020.
- Czarnecka-Operacz M., Pieluszkowe zapalenie skóry i „odparzenia” skóry u dzieci, Forum Pediatrii Praktycznej, 15/2017.
- Kawalec W., Grenda R., Kulus M., Pediatria, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Burkhart C., Morrell D., Praktyczna dermatologia dziecięca, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2014.