Objaw Brudzińskiego należy do objawów oponowych. Powstają one w wyniku podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych. Wyróżnia się 3 rodzaje objawu Brudzińskiego:
- karkowy;
- policzkowy;
- łonowy.
Ponadto uznaje się, że objaw Brudzińskiego obecny jest u około 5% dorosłych cierpiących na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Objawy oponowe
To grupa objawów neurologicznych pojawiająca się nie tylko w przypadku podrażnienia opon mózgowo-rdzeniowych, ale i przy zapaleniu mózgu oraz w krwotoku podpajęczynówkowym. Niekiedy towarzyszy guzom wewnątrzczaszkowym oraz może być następstwem urazów.
Z reguły towarzyszą im objawy podmiotowe, takie jak:
- bóle głowy;
- nudności, nierzadko z wymiotami;
- nadwrażliwość na bodźce świetlne, słuchowe i dotykowe.
Chory układa się często na boku, z przygiętymi kończynami dolnymi w stawach biodrowych i stawach kolanowych. Przy znacznie nasilonym zespole oponowym może pojawić się tyłozgięcie głowy, niekiedy z wygięciem tułowia ku przodowi.
Objawy oponowe nie są często stwierdzane podczas rehabilitacji. Jednak ze względu na zawsze możliwe ich wystąpienie trzeba umieć je badać i różnicować z ograniczeniem ruchomości z innych powodów (np. zmiany zwyrodnieniowe czy zespoły korzeniowe i rzekomokorzeniowe).
W czasie biernego pochylania głowy pacjenta ku przodowi napotyka się opór mięśni karku. W związku z tym nie można przyciągnąć bródki chorego do mostka. Zakres sztywności zwykło się określać liczbą palców, jaką badający może umieścić między bródką chorego, a jego mostkiem.
Badaniu podlegają:
- objaw karkowo-paluchowy Hermana;
- objaw Flataua;
- bolesność uciskowa gałek ocznych;
- objaw Amossa;
- sztywność karku;
- objaw Kerniga;
- objaw Brudzińskiego.
Należy zachować szczególną ostrożność przy badaniu sztywności karku u osób po urazach odcinka szyjnego kręgosłupa. Nie należy wykonywać tej próby w razie stwierdzenia niestabilności kręgów szyjnych lub jej podejrzeniu.
Objaw karkowy Brudzińskiego
Podczas badania sztywności karku, przy biernym zgięciu głowy, następuje odruchowe zgięcie kończyn dolnych w stawach biodrowych i stawach kolanowych.
Objaw policzkowy Brudzińskiego
Podczas ucisku na policzki poniżej łuków jarzmowych następuje odruchowe zgięcie kończyn górnych w stawach łokciowych i stawach ramiennych.
Objaw łonowy Brudzińskiego
Podczas ucisku na spojenie łonowe następuje odruchowe zgięcie kończyn dolnych w stawach biodrowych i stawach kolanowych.
Józef Polikarp Brudziński
Opisane objawy otrzymały swoją nazwę w związku z polskim lekarzem, który po raz pierwszy je opisał. Józef Polikarp Brudziński żył w latach 1874-1917, przy czym specjalizował się w dziedzinach takich jak neurologia i pediatria. Nie tylko opisał szereg objawów zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, ale także był autorem 55 prac naukowych. Opisane objawy stały się tak popularne, że są często wspominane w literaturze anglojęzycznej.
W 1908 roku opublikował swoją pierwszą pracę na temat symptomatologii zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Opisał w niej nowy objaw, nazwany przez niego odruchem drugostronnym. Na samym początku swojej kariery, ponieważ w 1909 roku, opisał on objaw karkowy. Kolejne lata poświęcił zgłębianiu wiedzy na ten temat, prowadził więc liczne badania w Zakładzie Fizjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmował się także zagadnieniami pediatrycznymi, m.in. biegunką u dzieci. Do tematu objawów oponowych powrócił w 1916 roku, gdy opisał objaw policzkowy i łonowy.
Polecane produkty:
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... | |
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Rutkowski T., Józef Polikarp Brudziński, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2017.
- Podemski R., Kompendium neurologii, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2019.
- Kozubski W., Neurologia, Kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Moskalik M., Przebieg aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu u dzieci i dorosłych, Poznań 2013.
- Kwolek A., Rehabilitacja medyczna, Tom 1, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2012.