Podział mięśni (klasyfikacja, rodzaje) w systematyce anatomicznej odgrywa bardzo ważną rolę. Bierze on pod uwagę wiele cech tkanki mięśniowej, zarówno jej budowę, mechanikę, czynność, kształt, przebieg włókien oraz rodzaj włókien.
Podział mięśni
Tkanka mięśniowa jest czynnym elementem narządu ruchu, gdyż jej czynność polega na kurczeniu się i rozkurczaniu. Podział mięśni został przedstawiony poniżej.
Ze względu na budowę
Jest to najpopularniejszy podział tkanki mięśniowej. Obejmuje tkankę mięśniową gładką, poprzecznie prążkowaną szkieletową i poprzecznie prążkowaną serca.
- Gładka – jest w ustroju bardzo rozpowszechniona, ponieważ występuje w ścianach naczyń krwionośnych, przewodu pokarmowego, w skórze oraz w ścianach wielu narządów wewnętrznych. Komórka tej tkanki ma wrzecionowaty kształt, a w jej środkowej części umiejscowione jest jądro komórkowe. W cytoplazmie można znaleźć aparat Golgiego, mitochondria oraz charakterystyczne dla tej tkanki, cienkie i podłużne włókienka kurczliwe.
- Poprzecznie prążkowana szkieletowa – w cytoplazmie komórki tej tkanki znajdziemy liczne jądra komórkowe, aparat Golgiego, mitochondria i siateczkę śródplazmatyczną. Wnętrze włókna prawie całkowicie wypełniają charakterystyczne włókienka kurczliwe nazywane miofibrylami. Jak wskazuje nazwa, tkanka ta występuje w mięśniach szkieletowych.
- Poprzecznie prążkowana serca – włókna również posiadają podłużny przebieg. Jednak w przeciwieństwie do włókien mięśni szkieletowych tworzą one rozwidlenia. Tkanka buduje mięsień sercowy.
Ze względu na mechanikę
Biorąc pod uwagę liczbę stawów, na którą działa dany mięsień, wyróżniono klasyfikację mięśni ze względu na mechanikę.
- Jednostawowe (np. mięsień piszczelowy przedni, mięsień ramienny) – skurcz tego mięśnia powoduje ruch wyłącznie w jednym stawie.
- Dwustawowe (np. mięsień prosty uda, mięsień dwugłowy ramienia) – skurcz tego mięśnia powoduje ruch w dwóch stawach.
Ze względu na czynność
Biorąc pod uwagę funkcje poszczególnych mięśni, wyróżniamy:
- prostowniki – np. mięsień czworogłowy uda jest prostownikiem stawu kolanowego;
- zginacze – np. mięsień dwugłowy ramienia jest zginaczem stawu łokciowego;
- przywodziciele – np. mięsień przywodziciel wielki odpowiada za ruch przywodzenia w stawie biodrowym;
- odwodziciele – np. mięsień gruszkowaty odpowiada za odwodzenie w stawie biodrowym;
- rotatory wewnętrzne i zewnętrzne – np. mięsień obły mniejszy rotuje ramię do zewnątrz.
Ze względu na kształt
Biorąc pod uwagę kształt poszczególnych mięśni można zauważyć, że są one długie, krótkie lub płaskie.
- Długie – posiadają wydłużony kształt, znajdują się przede wszystkim na kończynach.
- Krótkie – ich kształt może być różny, są to na przykład mięśnie międzykręgowe.
- Płaskie – o płaskim brzuścu i ścięgnach, znajdują się głównie na tułowiu czy w miednicy.
Podział ten wyróżnia niekiedy mięśnie mieszane, do których należą między innymi te o kształcie okrężnym. Otaczają one usta, oczy lub odbyt.
Ze względu na przebieg włókien w stosunku do ścięgna
- Pierzaste (np. mięśnie międzykostne, mięśnie glistowate);
- Półpierzaste (np. mięsień piszczelowy tylny, mięsień strzałkowy krótki);
- Płaskie (np. mięśnie brzucha);
- Wrzecionowate (np. mięsień dwugłowy ramienia, mięśnie pośladkowe: mięsień pośladkowy wielki, mięsień pośladkowy średni, mięsień pośladkowy mały).
Ze względu na rodzaj włókien
- Z przewagą włókien typu I – wolno kurczących się (ST – slow twich) – ze względu na swoją barwę nazywa się je również czerwonymi. Są one przystosowane do długiej pracy przy mniejszej intensywności, ponieważ wolno się męczą. Kurczą się powoli i stosunkowo słabo, co nadrabia jednak ich wytrzymałość.
- Z przewagą włókien typu II – szybko kurczących się (FT – fast twich) – nazywane są również włóknami białymi. Są zdolne do znacznego wysiłku, jednak szybko się męczą. Dodatkowo są słabo unaczynione i zachodzą w nich procesy beztlenowe.
Zobacz również: Procesy beztlenowe i tlenowe.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
