Aparat Golgiego to organellum komórkowe przybierające postać systemu spłaszczonych, obłonionych woreczków oraz towarzyszących im pęcherzyków i wakuoli. Organellum to występuje w cytoplazmie większości komórek eukariotycznych.
Co to jest aparat Golgiego?
Aparat Golgiego to system zbiorników (cystern) zamkniętych błonami, które układają się warstwami jak talerze. Każdy aparat zawiera zwykle 6 zbiorników, ale czasami jest ich więcej. Ponadto w każdej komórce eukariotycznej znajduje się 1 lub więcej aparatów Golgiego, zwykle w pobliżu jądra komórkowego. Omawiając budowę tej struktury dokładniej, można wymienić następujące elementy:
- rybosomy;
- retikulum endoplazmatyczne;
- cysterny;
- pęcherzyki;
- biegun dojrzewania cis;
- biegun dojrzewania trans.
Strona cis zwraca się ku jądru komórkowemu i to właśnie do niej kierują się pęcherzyki z substratami przeznaczonymi do wszelkich modyfikacji. Z kolei strona trans kieruje się ku błonie komórkowej i odpowiada za uwalnianie pęcherzyków z gotowym produktem.
Funkcje aparatu Golgiego
Do głównych czynności omawianej struktury komórkowej zalicza się:
- gromadzenie białek utworzonych w obrębie szorstkiej siateczce śródplazmatycznej;
- segregacja i przebudowa białek, np. wiązanie białek z cukrami, czego efektem jest tworzenie glikoprotein;
- formowanie przetworzonych białek w wakuole wydzielnicze;
- synteza mukopolisacharydów i glikolipidów;
- warunkowanie wytwarzania białek integralnych budujących błony komórkowe;
- formowanie różnego rodzaju struktur, np. akrosomów w plemnikach.
Aparat Golgiego jest spolaryzowaną organellą komórkową – ma bieguny cis i trans. Pęcherzyki zawierające nowo utworzone białka oddzielają się od szorstkiej siateczki śródplazmatycznej i łączą z cysternami na biegunie cis aparatu Golgiego. Następnie białka przechodzą przez inne pęcherzyki do cystern środkowych, a ostatecznie do cystern na biegunie trans. Tutaj zostają uwolnione do cytoplazmy.
Z końca trans pęcherzyki przechodzą do lizosomów i poza komórkę w szlaku wydzielania konstytutywnego i niekonstytutywnego obejmującego egzocytozę. Natomiast w procesie endocytozy pęcherzyki oddzielają się od błony komórkowej i przechodzą do endosomów. Stamtąd następnie podlegają recyklingowi.
Zobacz również: Koenzym Q10.
Aparat Golgiego u rośliny
Omawiana struktura różni się nieco w zależności od tego, czy występuje w komórce roślinnej, czy zwierzęcej. W komórkach roślinnych aparat Golgiego odpowiada za syntezę pektyn oraz przeprowadzanie cytokinezy. Podsumowując, służy głównie do biosyntezy ważnych związków oraz materiałów zapasowych. W pojedynczej komórce roślinnej spotkać można nawet do 1000 takich struktur.
Polecane produkty:
|
Koenzym Q10 kapsułki
Koenzym Q10 to jeden z najważniejszych antyoksydantów. Nie tylko tylko chroni organizm przed wolnymi rodnikami. Bierze on również udział w każdej, podstawowej funkcji komórki ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
- Basińska A., Krzesłowska M., Woźny A., Nowe fakty dotyczące transportu pęcherzykowego w komórkach roślinnych, Problemy Nauk Biologicznych, 2/2012.
