Zapalenie ścięgna Achillesa

Zapalenie ścięgna Achillesa (inaczej: tendinopatia Achillesa) dotyczy największego i najsilniejszego ścięgna w całym ludzkim ciele, zlokalizowanego w obrębie tylnej części łydki. Problem z reguły bardzo dobrze reaguje na leczenie zachowawcze, czyli fizjoterapię. Niekiedy jedynie należy wspierać ten proces farmakoterapią.

Zapalenia ścięgna Achillesa – przyczyny

Do uszkodzenia ścięgna Achillesa, w tym do jego stanów zapalnych, predysponują przede wszystkim choroby ogólnoustrojowe takie jak:

• cukrzyca;
• toczeń trzewny;
• dna moczanowa;
• nadczynność tarczycy;
• gruczolaki przysadki mózgowej;
• reumatoidalne zapalenie stawów;
• kolagenozy.

A także inne problemy zdrowotne, czyli:

• wady postawy, zwłaszcza płaskostopie;
• wcześniejsze urazy tkanek okolicy uda, łydki i stopy;
• zmiany degeneracyjne układu kostno-stawowego lub układu mięśniowego związane wraz z wiekiem.

W przypadku sportowców i osób aktywnych fizycznie najczęstszą przyczyną zerwania ścięgna Achillesa oraz nawracających stanów zapalnych w jego obrębie są sumujące się przeciążenia związane z treningami. Zwłaszcza jeśli mięśnie łydki i całej kończyny dolnej nie są przystosowane treningowo do nadmiernego obciążenia, któremu są poddawane. Każda osoba aktywna powinna pamiętać bowiem o ekscentrycznym wzmacnianiu mięśnia brzuchatego łydki, co bywa pomijane w jednostce treningowej i w rozgrzewce. Czynnikami ryzyka zapalenia ścięgna Achillesa u osób aktywnych jest ponadto:

• źle dobrane obuwie;
• bieganie na twardym podłożu;
• nagła zmiana poziomu aktywności fizycznej;
• brak rozgrzewki.

Zapalenie ścięgna Achillesa – objawy

Ścięgno Achillesa otacza torebka ścięgnista, która podczas stanów zapalnych zaczyna puchnąć. Klasyczny zestaw objawów obejmuje:

• piekący, palący ból w obrębie ścięgna Achillesa, przy czym pacjent z reguły jest w stanie wskazać najbardziej bolesne miejsce;
• ból nasilający się podczas aktywności fizycznej, a nawet podczas chodzenia. Nasila go również próba rozciągania tylnego przedziału podudzia;
• nadwrażliwość skóry w obrębie stanu zapalnego;
• obrzęk ścięgna Achillesa, czyli zwiększenie obwodu łydki w tym miejscu.

Początkowo zapalenie ma charakter ostry, jednak jeśli będzie bagatelizowane i nie zostanie wdrożone odpowiednie postępowanie, może przekształcić się w problem przewlekły. Z reguły ból i tkliwość uciskowa umiejscawiają się w okolicy połączenia ścięgna Achillesa z kością piętową, a więc dość nisko. W efekcie łatwo podrażniać tę część ciała obuwiem. U niektórych pacjentów w miejscu zapalenia można palpacyjnie wyczuć niewielkie zgrubienie.

Diagnostyka zapalenia ścięgna Achillesa

Zapalenie ścięgna Achillesa z reguły diagnozuje się na podstawie wywiadu i objawów zgłaszanych przez pacjenta. Można dodatkowo wykonać USG, co zawsze będzie wartościowym uzupełnieniem diagnostyki. Wykonywany na wizytach test Thompsona ma na celu rozpoznanie ewentualnego zerwania tej struktury, co jednak będzie widoczne na obrazie USG.

Zapalenie ścięgna Achillesa – leczenie

W celu zredukowania stanu zapalnego (oraz ewentualny obrzęk) stosuje się chłodzenie, a więc albo krioterapię, albo zimne okłady w warunkach domowych. Ma to korzystny wpływ na mikrokrążenie i obniża przepływ krwi z zachowaniem nasycenia tlenem. Ułatwia odpływ krwi żylnej, co korzystnie wpływa na procesy gojenia. Można też miejscowo stosować maści przeciwzapalne. Po ustąpieniu ostrego stanu zapalnego warto wprowadzić bardziej zaawansowaną fizjoterapię. Ma ona na celu m.in. mobilizację ścięgna Achillesa, wzmacnianie wszystkich grup mięśniowych kończyny dolnej, skupiają się zwłaszcza na mięśniach stopy i łydki, drenaż obrzęku (począwszy od rozcięgna podeszwowego), a także wzmacnianie ekscentryczne ścięgna Achillesa. Poszczególne ćwiczenia muszą być wprowadzane w odpowiednich momentach, ponieważ zbyt wczesne wdrożenie agresywnych ćwiczeń mogłoby zakończyć się zerwaniem ścięgna. Dlatego należy udać się do doświadczonego specjalisty, pracującego z kontuzjami sportowymi i ortopedycznymi.

Na poniższym filmie możemy zobaczyć przykładowy proces rehabilitacji pacjenta z naszego Centrum Fizjoterapeuty, który przeszedł operację ścięgna Achillesa:

	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...
	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Pomorska E., Budlewski T., Makowska J., Zapalenie przyczepów ścięgnistych – tam gdzie zaczyna się spondyloartropatia, Alergia Astma Immunologia 2020, 25 (4): 198-206.
2. Strojek K., Piekorz Z., Kaźmierczak U., Strączyńska A., Zukow W., Etiologia i patomechanizm uszkodzenia ścięgna Achillesa, Journal of Education, Health and Sport. 2016;6(11):147-160.