Zespół Hornera to triada objawów spowodowanych uszkodzeniem włókien współczulnego unerwienia oka. Po raz pierwszy opisano go w 1869 roku. Przyczyn może być kilka, dlatego bardzo ważna jest dokładna diagnostyka, na którą składają się testy funkcjonalne i badania obrazowe. W momencie zauważenia podejrzanych objawów, które mogą wskazywać na omawianą patologię, należy udać się do neurologa.
Zespół Hornera – przyczyny
Do możliwych przyczyn zespołu Hornera zaliczamy:
- uszkodzenie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym, na poziomie pierwszego neuronu drogi podwzgórzowo-rdzeniowej;
- ucisk pnia współczulnego, np. przez guzy płuca, na poziomie drugiego neuronu przed zwojem;
- guzy zatoki jamistej, po przełączeniu włókien w zwojach.
W praktyce klinicznej często spotkać można powiązanie zespołu Hornera z guzem Pancoasta. Do rozwoju zespołu Hornera może dojść również wskutek nieprawidłowo wykonanego zabiegu chirurgicznego. Nieco rzadziej uszkodzenie układu nerwowego ma charakter wrodzony. Warto wspomnieć, że zespół Hornera może wystąpić wskutek:
- powikłanych infekcji ucha środkowego;
- tętniaków mózgu;
- nowotworów tarczycy czy ośrodkowego układu nerwowego;
- stwardnienia rozsianego;
- zespołu żebra szyjnego;
- jamistości rdzenia;
- zespołu Wallenberga.
Diagnostyką i leczeniem zespołu Hornera zajmuje się lekarz neurolog.
Zespół Hornera – objawy
Na klasyczny obraz kliniczny zespołu Hornera składa się triada objawów:
- opadnięcie górnej powieki;
- zwężenie źrenicy;
- zapadnięcie gałki ocznej.
Nierzadko pojawiają się dodatkowe objawy, takie jak:
- upośledzenie wydzielania potu na zajętej części twarzy;
- zmiana barwy tęczówki – oko po stronie zajętej jest zwykle jaśniejsze;
- bardzo powolne rozszerzanie się źrenicy w ciemności;
- rozkurcz mięśniówki naczyń skórnych z ich rozszerzeniem.
Wymieniona na początku triada objawów występuje jednostronnie. Dotyczy wyłącznie części twarzy po stronie uszkodzenia układu nerwowego. Zwężenie źrenicy oka wywołane jest czynnością mięśnia zwieracza źrenicy bez opozycji rozwieracza. W efekcie źrenica nie rozszerza się w ciemności, powodując anizokorię (nierówność źrenic).
Diagnostyka zespołu Hornera
Zespół Hornera jest łatwy do zdiagnozowania, nieco trudniej znaleźć jego przyczynę. W celu rozpoznania zespołu Hornera najprościej jest zakroplić oko 1% roztworem kokainy. U osoby zdrowej źrenica natychmiast się rozszerzy, natomiast u osoby chorej zrobi to bardzo powoli lub wcale. Innym sposobem jest zakroplenie oczu 0,5% roztworem apraklonidyny. Źrenica chora rozszerzy się, natomiast zdrowa nie zareaguje na roztwór.
Poszukując przyczyn zespołu Hornera najlepiej skierować pacjenta na szczegółowe badania obrazowe. Za najdokładniejsze uznaje się tomografię komputerową oraz rezonans magnetyczny. Należy skupiać się głównie na okolicy głowy, szyi i klatki piersiowej.
Zespół Hornera – leczenie
Leczenie zależy od przyczyny zespołu Hornera. W przypadku nowotworów rozpoczyna się leczenie onkologiczne, natomiast przy stwardnieniu rozsianym można jedynie zapobiegać rozwojowi choroby i wpływać na samodzielność pacjentów. Podsumowując, rokowania i efekty leczenia są różne, zależą od rodzaju choroby, która spowodowała rozwój zespołu Hornera.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zadrożniak-Lenart A., Wróblewska-Sadowska E., Żarnowski T., Zespół Hornera – trudności diagnostyczne, Magazyn Lekarza Okulisty, 9/2015.
- Drobek-Słowik M., Zespół Hornera, Okulistyka po Dyplomie, 6/2018.
- Dutkiewicz J., Friedman A., Zespół Hornera u pacjentki z guzem Pancoasta – opis przypadku, Polski Przegląd Neurologiczny, 3/2018.
