Rehabilitacja pooperacyjna jest podstawą, aby szybko wrócić do pełnej sprawności oraz aby uniknąć powikłań pooperacyjnych czy kontuzji w przyszłości. Nawet jeśli po operacji pacjent czuje się dobrze, nie należy zaniedbywać tego etapu. Konsekwencje bywają odczuwane znacznie później, nawet kilka czy kilkanaście lat po operacji.
Rehabilitacja pooperacyjna – dlaczego jest ważna?
Rehabilitacja pooperacyjna jest kluczowa do tego, aby czuć się dobrze i pozostać sprawną osobą jak najdłużej. Przykładem jest choćby rehabilitacja po rekonstrukcji ACL, czyli więzadła krzyżowego przedniego. Operacja polega na odtworzeniu ciągłości ACL rozpinającego się między kłykciem bocznym kości udowej a plateau kości piszczelowej, zwykle z wykorzystaniem przeszczepu własnych tkanek. Po zabiegu zaleca się czasowo chodzenie o kulach i odciążanie nogi, po czym pacjent odstawia kule i zaczyna normalnie chodzić. Jeśli nie zostanie wdrożona rehabilitacja, konsekwencje będą następujące:
- ograniczenie zakresu ruchomości w obrębie nie tylko stawu kolanowego, ale i całej kończyny dolnej – nawet jeśli deficyt ruchu jest niewielki i wynosi np. 5-10 stopni wyprostu, może generować cały wachlarz objawów. Od niestabilności stawu, do przewlekle nawracającego obrzęku i dolegliwości bólowych niewiadomego pochodzenia, które wynikać mogą np. ze zrostów torebkowych;
- osłabienie siły mięśni kończyn dolnych – siła mięśniowa budowana jest zarówno koncentrycznie, jak i ekscentrycznie w odpowiednich ramach czasowych. Samodzielne ćwiczenia w domu nie tylko przeważnie pomijają część ekscentryki, ale i wdrażane są w nieodpowiednim momencie, np. gdy noga nie jest jeszcze na to gotowa;
- zrosty wewnątrz kolana – wiążą się z brakiem mobilizacji blizny pooperacyjnej.
I wiele innych. Z kolei brak rehabilitacji pooperacyjnej u kobiet, które rodziły poprzez cięcie cesarskie, może skutkować zrostami wewnątrzbrzusznymi, a te zaś przyczyniają się do:
- bolesnych miesiączek;
- bolesnego współżycia;
- bólów brzucha pojawiających się bez większej przyczyny;
- zaburzeń trawienia, zwłaszcza zaparć;
- bólów pleców, najsilniej wyrażonych w odcinku lędźwiowo-krzyżowym.
Zobacz również: Usprawnianie po cięciu cesarskim.
I innych problemów zdrowotnych. Dodatkowo należy zaznaczyć, że rehabilitacja pooperacyjna obejmuje też niezwykle istotne ćwiczenia przeciwzakrzepowe, pionizację pacjenta i naukę chodzenia o kulach czy techniki obkurczające macicę po porodzie. To pierwsze metody stosowane we wczesnych fazach, dzięki którym organizm adaptuje się do zmian oraz które przeciwdziałają powikłaniom mogącym zagrażać życiu, a takimi są zwłaszcza zakrzepy w związku z unieruchomieniem pacjenta.
Rehabilitacja pooperacyjna – jak wygląda?
Rehabilitacja pooperacyjna polega na prowadzeniu odpowiednio dobranych ćwiczeń i technik, mających na celu poprawę komfortu pacjenta, jego sprawności, krążenia i wydolności mięśniowej, jak również przyspieszających procesy gojenia się ran. Przeciwdziałają powikłaniom i są wstępem do dalszego usprawniania. Nie sposób określić rekomendowanego schematu postępowania, ponieważ w każdym przypadku może wyglądać nieco inaczej. Rehabilitacja pooperacyjna podzielona jest na kilka etapów:
- I – przeciwdziałanie obrzękom i bólom pooperacyjnym, profilaktyka zakrzepów, poprawa krążenia i oddechu, pionizacja pacjenta, jeśli jest to konieczne, edukacja, np. nauka chodzenia o kulach ortopedycznych czy przyjmowania leczniczych pozycji;
- II – zwiększanie bezbolesnego (w większości przypadków) zakresu ruchomości w stawach i mobilizacja blizn, gdy zdjęte zostaną szwy sklepiające ranę pooperacyjną;
- III – stopniowe wzmacnianie siły mięśniowej w uzyskanych dotychczas zakresach ruchomości;
- IV – wprowadzanie pacjenta do dynamiki, a więc bardziej zaawansowane ćwiczenia. Ich celem jest przywrócenie pacjenta do bardziej dynamicznych i spontanicznych aktywności dnia codziennego, a także do sportu.
Czas przejścia na poszczególne etapy jest mocno zindywidualizowany. Nawet przy identycznej kontuzji i operacji może przebiegać nieco inaczej.
Na poniższym filmie możemy zobaczyć przykład rehabilitacji pooperacyjnej przeprowadzonej u jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty, który zgłosił się na rehabilitację po rekonstrukcji ACL (więzadła krzyżowego przedniego):
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Maxey L., Magnusson J., Pooperacyjna rehabilitacja pacjentów ortopedycznych, Wydawnictwo DB Publishing, Warszawa 2018.
- Białoszewski D., Fizjoterapia w ortopedii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.
