Zespół kanału stępu to charakterystyczne schorzenie związane z mechanicznym (najczęściej) podrażnieniem nerwu piszczelowego tylnego na wysokości tzw. kanału stepu (łac. canalis tarsi). Wywołuje to szereg objawów, takich jak np. mrowienie i drętwienie stóp, palenie podeszwy stopy czy promieniujące do goleni bóle. Leczeniem problemu najczęściej zajmuje się doświadczony fizjoterapeuta.
Zespół kanału stępu – przyczyny
Mianem zespołu kanału stępu określa się szereg objawów wynikających z podrażnienia nerwu piszczelowego tylnego na wysokości kanału stępu. Najczęściej dochodzi do tego w mechanizmie podrażnienia mechanicznego, związanego np. z permanentnym uciskiem nerwu lub ocieraniem się go o okoliczne tkanki. Czynnikami predysponującymi są więc:
- zaburzenia ustawienia i biomechaniki stopy – zwłaszcza płaskostopie czy koślawość pięty nasilają ryzyko podrażnienia omawianego nerwu;
- urazy narządu ruchu, takie jak skręcenie stawu skokowego, złamania okolic stopy i podudzia, zwichnięcia stawów w tej lokalizacji;
- zmiany zwyrodnieniowe okolicy przebiegu nerwu piszczelowego tylnego;
- gangliony i torbiele na przebiegu nerwu piszczelowego tylnego;
- zbyt ciasno założony gips, który przez dłuższy czas uciska na nerw piszczelowy tylny;
- guzy i nowotwory, które naciekają i uciskają okolice nerwu piszczelowego tylnego.
Do zespołu kanału stępu może też dojść na drodze chorób ogólnoustrojowych, określanych jako czynniki ryzyka tej patologii. Są nimi przede wszystkim:
- żylaki;
- cukrzyca;
- nadwaga i otyłość;
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS);
- wszelkie choroby przebiegające z obrzękami kończyn dolnych.
Wszelkie stany zapalne pochewek ścięgnistych w kanale stępu także mogą powodować ucisk na nerw. Z kolei u sportowców, z powodu rozwijania masy mięśniowej lub niewygodnej pozycji w czasie ćwiczeń, mogą powstać zespoły z uwięźnięcia.
Zespół kanału stępu – objawy
Obraz kliniczny zespołu kanału stępu jest dość charakterystyczny. U pacjenta pojawi się ból, uczucie palenia i pieczenia, mrowienie w obrębie stóp i palców stóp. Dolegliwości bólowe mogą promieniować i nasilać się porą nocną, zwłaszcza przy niektórych pozycjach ułożeniowych, a także podczas aktywności fizycznej. W późniejszym czasie pojawić się może nawet osłabienie bądź niedowład stopy. Nerw piszczelowy tylny unerwia bowiem mięśnie odpowiadające za zgięcie podeszwowe stopy, czyli obciąganie stopy w dół, jak również za skręcanie stopy do wewnątrz. W okolicy kostki przyśrodkowej może pojawić się ból.
Diagnostyka zespołu kanału stępu
Kluczową rolę w diagnostyce zespołu kanału stępu odgrywają badania elektrofizjologiczne, wśród których najistotniejsza jest elektroneurografia (ENG). To badanie szybkości przewodzenia, zarówno we włóknach ruchowych, jak i czuciowych nerwu, a także ocena latencji końcowej. Dają jednoznaczny pogląd na temat ewentualnego procesu ucisku. Oprócz metod elektrofizjologicznych coraz większe znaczenie zyskują metody obrazujące określoną okolicę. Należą do nich badania USG, rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa. Wstępne rozpoznanie ustala się na podstawie zgłaszanych objawów oraz oceny siły mięśniowej.
Zespół kanału stępu – leczenie
Sposób leczenia zależy przede wszystkim od tego, co spowodowało ucisk na nerw piszczelowy tylny, a także jak zaawansowane są już objawy neurologiczne. W początkowych i mniej nasilonych etapach schorzenia wystarczające jest leczenie zachowawcze, na które składa się fizjoterapia oraz farmakoterapia. Stosuje się różnego rodzaju techniki terapii manualnej (mobilizacje i manipulacje stawów, masaż różnego rodzaju, neuromobilizacje). Jeśli wiadomo, jaka choroba podstawowa wywołała zespół kanału stępu, należy jak najszybciej rozpocząć leczenie przyczynowe.
Wskazania do operacji pojawiają się w momencie wystąpienia ubytków w sile mięśniowej kończyny dolnej lub zaburzeń czucia na przebiegu nerwu piszczelowego tylnego. Operacja polega na odbarczeniu nerwu w miejscu jego ucisku, np. usuwając chirurgicznie cystę lub narośl.
Polecane produkty:
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kochanowski J., Przyczyny, symptomatologia, diagnostyka i leczenie zespołów z uwięźnięcia, Polski Przegląd Neurologiczny, 2007, tom 3, nr 4.
- Miller M., Thompson S., Ortopedia, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2018.
