Ganglion

Ganglion to inaczej torbiel galaretowata. Pojęcie to określa nienowotworową przestrzeń jamistą wypełnioną płynem lub galaretowatą substancją. Przestrzeń tą tworzy tkanka łączna. Gangliony zazwyczaj rozwijają się u młodych kobiet, jednak nie jest to warunkiem. Mogą dotyczyć każdej osoby, bez względu na płeć czy wiek.

Lokalizacja

Ganglion najczęściej umiejscawia się w obrębie torebek stawowych bądź pochewek ścięgnistych. Pomimo tej lokalizacji, zmiany torbielowate nie wiążą się z tymi obszarami. Najczęściej lokalizują się w obrębie stawów nadgarstkowych – szacuje się, że stanowią niemal 60% przypadków zmian guzowatych w tej okolicy.

W przypadku nadgarstka wyróżnia się 4 podstawowe lokalizacje ganglionów:

• stronę grzbietową nadgarstka – najczęściej. Zazwyczaj ganglion wywodzi się w tym przypadku ze stawu lub więzadła łódeczkowato-księżycowatego. Istnieje możliwość, że zmiana nie będzie wyczuwalna palpacyjnie (np. gdy zlokalizuje się głębiej, pod ścięgnami mięśni prostowników). Wówczas taką zmianę określa się jako ukrytą;
• stronę dłoniową nadgarstka – około 20% przypadków. Zazwyczaj ganglion wywodzi się w tym przypadku ze stawu promieniowo-łódeczkowatego, łódeczkowato-czworobocznego, grochowato-trójgraniastego lub śródręczno-czworobocznego;
• poziom pochewek ścięgnistych mięśni zginaczy palców – około 10% przypadków. Najczęściej lokalizują się na wysokości stawu śródręczno-paliczkowego i wiążą się z troczkiem A1;
• stronę grzbietową stawu międzypaliczkowego dalszego – zwane zazwyczaj torbielami śluzowymi. Wiążą się z chorobą zwyrodnieniową stawów.

Nie należy mylić ganglionu z torbielą okołostawową, która tworzy przepuklinę torebki stawowej wyścieloną błoną maziową. W przeciwieństwie do niej, ganglion nie posiada takiej błony w swojej budowie.

Ganglion – przyczyny

Nie ustalono jednoznacznej przyczyny rozwoju ganglionów. Uważa się jednak, że ich rozwój może się wiązać ze zmianami degeneracyjnymi tkanki łącznej. Dodatkowo wyszczególniono czynniki ryzyka sprzyjające powstawaniu tej patologii i są to:

• przebyte urazy w okolicy ręki;
• przeciążenia;
• stany zapalne ścięgien mięśni lub torebek stawowych.

Wspomniane czynniki ryzyka wiążą się zwłaszcza z dużą aktywnością sportową lub wykonywaniem pracy. Można zatem stwierdzić, że powstawanie ganglionów wiąże się z powtarzalnymi mikrourazami i przeciążeniami w okolicy nadgarstka i ręki.

Jak wygląda ganglion?

W warunkach fizjologicznych między ścięgnami a pochewkami znajduje się pewna ilość płynnej substancji, która warunkuje prawidłowy ruch między obiema strukturami. W efekcie wymienionych wyżej czynników ryzyka struktury w obrębie ręki mogą produkować znacznie większe ilości tej mazi. Rezultatem tego jest pogrubienie oraz uwypuklenie ściany pochewki pod postacią galaretowatego tworu. Na początku zmiana jest raczej mała, porównywana do ziarna grochu. Wraz z upływem czasu może jednak przybrać znacznie większe rozmiary, nawet dochodzące do kilku centymetrów.

Gangliony objawiają się przede wszystkim widocznym zgrubieniem podskórnym. Pod wpływem ucisku pacjent może mieć wrażenie, że zmiana się przesuwa. Ganglionom może towarzyszyć ból, dyskomfort i nieprzyjemne uczucie nie tylko podczas palpacji, ale również podczas wykonywania codziennych czynności. Torbiel galaretowata powiększa się pod wpływem wysiłku, natomiast może się zmniejszać podczas spoczynku.

Diagnostyka

Podstawą rozpoznania ganglionów jest ultrasonografia (USG). Dzięki niej można stwierdzić, czy podejrzana zmiana rzeczywiście jest torbielą galaretowatą. Podczas badania USG ganglion jest widoczny jako dobrze odgraniczona zmiana bezechowa o cienkich ścianach. Często w jego świetle widać także cienkie przegrody. W badaniu dopplerowskim zazwyczaj nie stwierdza się cech wzmożonego unaczynienia. Podczas badania rezonansem magnetycznym (MRI) zmiany te ukazują się jako obszary płynowe sąsiadujące ze stawem lub pochewką ścięgnistą. Obszary te mogą być jedno- lub wielokomorowe.

Ganglion – leczenie

Metodą pierwszego wyboru jest leczenie nieoperacyjne, które obejmuje między innymi:

• stabilizację bierną (ortezy lub aplikacja stabilizująca kinesiotapingu);
• kinesiotaping, głównie aplikacje limfatyczne;
• zabiegi fizykalne, np. ultradźwięki.

Jeśli nie widać rezultatów takiego leczenia należy zdecydować się na zabieg. Przebiega on pod stałą kontrolą USG i obejmuje nakłucie torbieli, a następnie odessanie znajdującego się wewnątrz niej płynu. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Niestety często po pewnym czasie od interwencji chirurgicznej ganglion pojawia się ponownie.

	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...
	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Teh J., Ocena ultrasonograficzna guzów tkanek miękkich ręki, Journal of Ultrasonography, 12/2012.
2. Mastalerz M., Kucmin J., Książek-Czekaj A., Wiecheć M., Torbiel galaretowata – postępowanie fizjoterapeutyczne, Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja, 3/2015.