Ból mięśniowo-powięziowy należy do grona najczęściej występujących problemów zdrowotnych, które jednak nierzadko są błędnie rozpoznawane. Przy postawieniu prawidłowej diagnozy leczenie jest raczej proste i efektywne. Doborem terapii zajmuje się fizjoterapeuta.
Ból mięśniowo-powięziowy – co to jest?
Zgodnie z definicją, ból mięśniowo-powięziowy określany jest jako nawracający ból wywodzący się z mięśniowo-powięziowych punktów spustowych zlokalizowanych w mięśniach szkieletowych. W diagnostyce tego problemu kluczowe jest wykazanie obecności punktów spustowych. Mianem tym określa się nadwrażliwe miejsca w obrębie napiętych włókien mięśni szkieletowych i powięzi, bolesne pod wpływem ucisku i mogące być źródłem bólu promieniującego, tkliwości lub objawów autonomicznych.
Ból mięśniowo-powięziowy – przyczyny
Przyczyn bólu mięśniowo-powięziowego jest wiele. Zdecydowanie najczęściej jest on jednak konsekwencją nadmiernego przeciążenia kompensacyjnego mięśni, co może rozwinąć się w dwóch mechanizmach:
- przy aktywnym, sportowym przeciążeniu mięśni (np. intensywny trening, przygotowania do zawodów, trening po dłuższej przerwie od aktywności);
- przy siedzącym trybie życia, gdy osłabione mięśnie muszą statycznie stale się napinać (np. przy pracy zdalnej, gdy konieczne jest wielogodzinne siedzenie przed komputerem).
Inne możliwe przyczyny:
- stany zapalne ostre i przewlekłe;
- uogólnione zmęczenie i przemęczenie, np. w związku z silnym stresem lub nadmiarem obowiązków prywatnych / zawodowych / rodzinnych;
- brak snu;
- stres emocjonalny;
- niedokrwienie mięśnia sercowego;
- hipotermia;
- zmiany hormonalne u kobiet, np. po okresie menopauzy;
- otyłość;
- niedobory żywieniowe;
- palenie papierosów.
W wielu przypadkach mamy realny wpływ na wystąpienie i łagodzenie tego rodzaju dolegliwości bólowych.
Jak wygląda ból mięśniowo-powięziowy?
Ból mięśniowo-powięziowy, jak wskazuje nazwa, skupia się w obrębie tkanki mięśniowej i systemu powięziowego. Tkanki te stają się tkliwe, pojawia się wzmożone napięcie mięśni lub ich osłabienie. Zazwyczaj fizjoterapeuta jest w stanie wyraźnie wskazać napięte pasma lub odgraniczyć miejscowe napięcie mięśni. Na mięśniach znaleźć można także punkty spustowe, których bezpośredni nacisk jest źródłem bólu promieniującego. U niektórych pacjentów towarzyszą temu objawy autonomiczne: tzw. gęsia skórka, skurcz bądź rozszerzenie naczyń krwionośnych, nadmierna potliwość ciała.
Ból mięśniowo-powięziowy – leczenie
W leczeniu bólu mięśniowo-powięziowego wyszczególnia się wiele różnych metod terapeutycznych. Zajmuje się tym najczęściej fizjoterapeuta. Podstawowe postępowanie obejmuje różnego rodzaju techniki pracy z powięzią i mięśniówką, np. masaż tkanek głębokich, masaż funkcyjny, masaż poprzeczny, opracowywanie bolesnych punktów spustowych, a nawet ich igłowanie. Innymi metoda są także rolfing skóry i powięzi, rolowanie mięśni przy pomocy wałka lub korzystanie z aplikatorów wieloigłowych. Uzupełnieniem działań zawsze powinny być odpowiednio dobrane ćwiczenia. Z tego względu, że wzmocnienie i uelastycznienie tkanek miękkich sprawi, że nie będą one miały powodu patologicznie się napinać. Ćwiczenia powinny być wykonywane systematycznie, najlepiej codziennie, w myśl zasady, że ludzki organizm przystosowany jest głównie do ruchu, a nie do siedzenia.
Na poniższym filmie możemy zobaczyć przykład postępowania (autoterapia i fizjoterapia) w przypadku bólu mięśniowo-powięziowego:
Ból mięśniowo-powięziowy może powstać też w przebiegu niektórych chorób przewlekłych, np. fibromialgii. Wówczas podstawą postępowania powinno być leczenie przyczynowe prowadzące do ustabilizowania i wyciszenia choroby. Przykładowo przy fibromialgii (ze względu na brak możliwości leczenia przyczynowego) stosuje się odpowiednio dobraną farmakoterapię, zaś fizjoterapia jest jej uzupełnieniem.
Polecane produkty:
![]() |
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Mize B., Sharp H., Zwróćmy większą uwagę na ból mięśniowo-powięziowy, Ginekologia po Dyplomie, 11/2011.
- Piętka T., Onik G., Knapik K., Sieroń K., Obiektywne metody diagnostyki zespołu bólu mięśniowo-powięziowego, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2021, Tom 27, Nr 4, 387–394.
- Tanno-Rast H., Mięśniowo-powięziowe punkty spustowe, Wydawnictwo Urban&Partner, Wrocław 2014.