Hepatocyt

Hepatocyt to komórka będąca podstawową jednostką budulcową i funkcjonalną wątroby. Niezwykle ważnego narządu biorącego udział m.in. w magazynowaniu krwi, utrzymaniu wysokiej odporności organizmu, detoksykacji, filtracji oraz trawieniu. Te charakterystyczne dla niej funkcje wynikają właśnie ze specyficznych właściwości hepatocytów, zwanych także komórkami wątrobowymi.

Hepatocyt – budowa

Hepatocyty to komórki o wielu ścianach, posiadające wymiary około 20 x 30 μm. Mają okrągłe jądro komórkowe – od 30 do 80% hepatocytów posiada jądra poliploidalne, natomiast ok. 25% ma po 2 jądra. Średni czas przeżycia hepatocytów wynosi przynajmniej 150 dni. Cytoplazma jest kwasochłonna i zawiera aż 1-2 tys. mitochondriów, czyli elementów komórkowych odpowiedzialnych przede wszystkim za produkcję energii. Hepatocyty są głównymi czynnościowymi komórkami wątroby, posiadającymi 3 powierzchnie o podstawowym znaczeniu:

• powierzchnia zatokowa – stanowi 70% hepatocytu, od sinusoid oddziela ją przestrzeń Dissego;
• powierzchnia kanalikowa – zajmuje 15% hepatocytu i stanowi miejsce, przez które żółć przechodzi z komórki wątrobowej do kanalika żółciowego;
• powierzchnia podstawno-boczna – stanowi 15% hepatocytu i występuje pomiędzy sąsiednimi hepatocytami w miejscach, gdzie komórka wątrobowa nie kontaktuje się z naczyniem zatokowym lub kanalikiem żółciowym.

Komórki wątroby układają się w powiązane ze sobą blaszki, zaś pomiędzy nimi przebiegają naczynia włosowate typu zatokowego.

Hepatocyty a unaczynienie wątroby

Unaczynienie wątroby różni się od unaczynienia innych narządów wewnętrznych, tym bardziej, że aż 75% docierającej tu krwi jest krwią żylną. Dopływa ona żyłą wrotną i pochodzi z narządów jamy brzusznej. Krew tętnicza dopływa tutaj tętnicą wątrobową. Końcowe gałęzie żyły wrotnej i tętnicy wątrobowej docierają do naczyń zatokowych, gdzie krew ulega zmieszaniu. Ściana naczyń zatokowych nosi nazwę sinusoidu – tworzą ją komórki śródbłonkowe z dużymi przestrzeniami międzykomórkowymi. Wzdłuż sinusoid rozciąga się warstwa hepatocytów. Przestrzeń między nimi a warstwą śródbłonka nosi nazwę przestrzeni chłonnej Dissego. Hepatocyty układają się w taki sposób, że powierzchnia szczytowa komórki zwraca się w stronę sinusoidy i otacza naczynia zatokowe.

Od strony powierzchni podstawnej hepatocytów pojawiają się rozległe przestrzenie międzykomórkowe tworzące pierwotny kanalik żółciowy. Żółć wydzielana przez hepatocyty płynie takimi kanalikami w kierunku przeciwnym do przepływu krwi w sinusoidach.

Hepatocyt – funkcje

Na początku warto zaznaczyć, że hepatocyty pełnią najwięcej funkcji spośród wszystkich innych komórek w całym organizmie człowieka. Jednocześnie czyni to wątrobę jednym z najistotniejszych narządów wewnętrznych, niezbędnych do życia. Przede wszystkim biorą udział w metabolizmie glukozy – krew z glukozą dopływa do hepatocytów, które syntezują glikogen i przeprowadzają tym samym glikogenolizę bądź glikoneogenezę. Dodatkowo hepatocyt:

• bierze udział w metabolizmie lipidów – produkuje m.in. cholesterol, fosfolipidy i trójglicerydy;
• bierze udział w metabolizmie białek i peptydów – produkuje i rozkłada m.in. albuminę, protrombinę, fibrynogen czy transferrynę;
• wydziela żółć niezbędną do emulsyfikacji tłuszczów i jego trawienia;
• detoksykuje krew, unieczynniając leki;
• wydziela hormony peptydowe;
• wpływa na właściwą erytropoezę;
• magazynuje i w miarę zapotrzebowania uwalnia do krwi witaminy takie jak: witamina A, witamina D3, witamina B2, witamina B3, witamina B4, witamina B12, witamina K.

Dzięki temu hepatocyty wpływają na czynność całego organizmu – począwszy od układu trawiennego, kończąc na układzie immunologicznym, układzie krwiotwórczym i układzie krwionośnym oraz gospodarce hormonalnej.

Choroby wątroby

Wątroba posiada mnóstwo komórek macierzystych, z których powstają nowe hepatocyty pełniące powyższe funkcje. Sprawia to, że wątroba posiada ogromne możliwości regeneracyjne, które jednak następują stosunkowo powoli.

Jeśli działanie czynników szkodzących będzie dłuższe lub intensywniejsze niż proces samoregeneracji wątroby, dojdzie do uszkodzenia i zniszczenia części hepatocytów. Konsekwencją tego są tak powszechne w dzisiejszych czasach choroby wątroby, zwłaszcza:

• wirusowe zapalenie wątroby (WZW);
• alkoholowe zapalenie wątroby;
• nowotwór wątroby;
• marskość wątroby;
• polekowe uszkodzenie wątroby;
• niewydolność wątroby.

Na czynność hepatocytów szczególnie negatywnie wpływają: alkohol, silne leki (w tym glikokortykosteroidy, antybiotyki beta-laktamowe i tetracykliny), zbyt tłusta dieta oraz papierosy.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Górski J., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
2. Pedrycz A., Zając A., Ciechan A., Lonc G., Zając G., Siermontowski P., Orłowski M., Zmiany w wątrobie w przebiegu ciąży, Journal of Polish Hyperbaric Medicine and Technology Society, 3/2014.
3. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.