Zapalenie pnia mózgu (zapalenie pnia mózgu Bickerstaff’a) to rzadka choroba układu nerwowego o podłożu zapalnym. W jej przebiegu patologiczne zmiany obejmują zarówno pień mózgu, jak i obwodowy układ nerwowy, co daje charakterystyczne objawy kliniczne. Częściej diagnozowana jest u osób dorosłych, choć może pojawić się także u dzieci. Leczeniem zajmuje się lekarz neurolog i powinno być ono jak najszybciej wdrożone.
Zapalenie pnia mózgu – przyczyny
Przyczyny zapalenia pnia mózgu nie zostały poznane. Uważa się, że jest to choroba z autoagresji, co oznacza, że układu immunologiczny pacjenta błędnie rozpoznaje własne, zdrowe tkanki, uznając je za patologiczne. Wówczas uruchamia kaskadę reakcji, wskutek których atakuje je i niszczy.
W ostatnich latach wykazano, że w organizmie osób chorych znajdują się przeciwciała anty-GQ1b, co dodatkowo potwierdza mechanizm autoimmunologiczny. Przeciwciała te ściśle wiążą się z nerwem okoruchowym, nerwem bloczkowym oraz nerwem odwodzącym, słabiej zaś z jądrami móżdżku, istotą szarą pnia mózgu, rdzeniem kręgowym, niektórymi komórkami zwojów korzeni grzbietowych i wrzecionami mięśniowymi. Jednocześnie warto mieć na uwadze, że brak przeciwciał anty-GQ1b nie wyklucza występowania zapalenia pnia mózgu, zaś potwierdzenie ich obecności może wskazywać jeszcze na inne choroby, choćby zespół Millera-Fishera.
Zapalenie pnia mózgu – objawy
Początkowo pacjent skarży się na objawy ogólnoustrojowe, niespecyficzne i mogące wskazywać na wiele innych dolegliwości zdrowotnych. Są to przede wszystkim nudności i wymioty, bóle głowy oraz gorączka. Dla zapalenia pnia mózgu charakterystyczna jest triada objawów:
- oftalmoplegia – porażenie międzyjądrowe obejmujące narząd wzroku, w przebiegu którego obserwuje się m.in. oczopląs oraz podwójne widzenie;
- ataksja – niezborność ruchowa;
- różnego rodzaju i stopnia zaburzenia świadomości.
Podczas zapalenia pnia mózgu można jednak zaobserwować również następujące objawy:
- zniesienie lub wygórowanie odruchów głębokich i zaburzenia czucia głębokiego;
- zaburzenia gałkoruchowe;
- depresja układu oddechowego;
- niedowłady piramidowe z dodatnim objawem Babińskiego;
- ośrodkowe zaburzenia czucia wynikające z uszkodzenia dróg czuciowych.
Ze względu na powyższe objawy, zapalenie pnia mózgu zawsze należy różnicować z zespołem Millera-Fishera oraz zespołem Guillaina-Barrego, których obraz kliniczny może być zbliżony. Zapalenie pnia mózgu w pierwszej kolejności podejrzewa się u pacjentów, u których w krótkim czasie dochodzi do nasilenia objawów opuszkowych.
Zapalenie pnia mózgu – diagnostyka
W diagnostyce choroby należy wykonać rezonans magnetyczny głowy (ewentualnie tomografię komputerową), a także badanie płynu mózgowo-rdzeniowego. Następnym krokiem jest ocena obecności wspomnianych wcześniej przeciwciał w surowicy krwi oraz badanie elektroneurofizjologiczne. Rezonans magnetyczny głowy nie zawsze okazuje się być skuteczny, ponieważ uwidacznia zmiany anatomiczne jedynie u 33% pacjentów. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić:
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- brucelozę;
- boreliozę;
- zakażenie wirusem HSV;
- toksoplazmozę;
- listeriozę;
- naczyniowe uszkodzenia pnia mózgu;
- choroby autoimmunologiczne, zwłaszcza ostre rozsiane zapalenie mózgu, sarkoidozę oraz toczeń rumieniowaty układowy.
Diagnostyką i leczeniem choroby powinien zajmować się doświadczony neurolog.
Zapalenie pnia mózgu – leczenie
Rokowania pacjenta zazwyczaj są dobre, o ile wcześnie zostanie wdrożone odpowiednie leczenie. Obejmuje ono między innymi dożylną i doustną farmakoterapię (w tym podaż leków przeciwwirusowych i preparatów immunosupresyjnych), nawodnienie organizmu i wyrównanie elektrolitów (zwłaszcza u pacjentów wymiotujących) oraz stałe monitorowanie stanu zdrowia. Zazwyczaj konieczna jest hospitalizacja, dzięki której w razie ewentualnych powikłań czy nagłego pogorszenia stanu zdrowia szybko zostanie zaoferowana pomoc specjalistów.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Stępień A., Neurologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2022.
- Rybacka-Mossakowska J., Wyciszkiewicz A., Michalak S., Problemy diagnostyczne i lecznicze u chorych z zapaleniami mózgu i rdzenia kręgowego, Anestezjologia i Ratownictwo, 3/2014.
- Tonia-Cwynar E., Bocheńska M., Czyżyk E., Zapalenie pnia mózgu Bickerstaff’a – diagnostyka różnicowa w oparciu o przypadek kliniczny, Neurologia Dziecięca, 27/2018.
- Rybacka-Mossakowska J., Wyciszkiewicz A., Michalak S., Problemy diagnostyczne i lecznicze u chorych z zapaleniami mózgu i rdzenia kręgowego, Anestezjologia i Ratownictwo, 8/2014.
