Ekstruzja łąkotki odnosi się do wysunięcia obwodu łąkotki powyżej 3 mm poza brzeg kości piszczelowej. Innymi słowy stanowi wysunięcie się trzonu łąkotki poza jej anatomiczne położenie w szczelinie stawu kolanowego. To częsty objaw choroby zwyrodnieniowej i niektórych chorób reumatycznych, dlatego leczeniem zajmuje się ortopeda lub reumatolog, a także fizjoterapeuta.
Ekstruzja łąkotki – przyczyny
Ekstruzja przeważnie dotyczy łąkotki przyśrodkowej, znacznie rzadziej bocznej. Możliwe przyczyny takiego stanu:
- ostry uraz stawu kolanowego i urazy obejmujące korzeń łąkotki;
- postępujące zmiany zwyrodnieniowe łąkotki i stawu kolanowego;
- głębokie rozerwanie więzadła pobocznego piszczelowego stawu kolanowego;
- niewydolność więzadła łąkotkowo-piszczelowego, które w warunkach prawidłowych utrzymuje łąkotkę ściśle w obrębie plateau kości piszczelowej;
- nadwaga i otyłość;
- kolana szpotawe;
- częste przeciążenia przedziału przyśrodkowego kolana;
- choroby reumatyczne, zwłaszcza reumatoidalne zapalenie stawów (RZS).
Główną funkcją łąkotek jest amortyzacja przy obciążeniach, dopasowanie powierzchni stawowych do siebie oraz ochrona chrząstki stawu kolanowego przed przeciążeniami. Utrata łąkotki lub zaburzenie jej funkcji prowadzi do przyspieszenia zmian zwyrodnieniowych kolan oraz zaburza motorykę tych stawów. Właśnie dlatego ekstruzja powinna być leczona jak najszybciej.
Ekstruzja łąkotki – objawy
Jeśli mamy do czynienia z najczęściej występującym rodzajem ekstruzji, czyli ekstruzją łąkotki przyśrodkowej, ból pojawia się po przyśrodkowej stronie stawu kolanowego. Im bardziej łąkotka uwypukla się poza szczelinę stawu, tym większe jest ryzyko jej naderwania i poważnej kontuzji. W przypadku ekstruzji łąkotki bocznej ból lokalizuje się po bocznej stronie stawu kolanowego.
Pozostałe objawy zależą od przyczyny ekstruzji łąkotek. W chorobie zwyrodnieniowej charakterystyczna jest poranna sztywność stawów, zaś w chorobach reumatycznych okresowo obserwuje się stan zapalny w obrębie stawu. Inne możliwe objawy towarzyszące ekstruzji to tzw. klikanie / strzelanie w stawie podczas wyprostu kolana, zmiana ustawienia stawu kolanowego, niestabilność kolana czy gromadzenie się w nim płynu.
Zobacz również: Uszkodzenie łąkotki – objawy i leczenie.
Diagnostyka ekstruzji łąkotki
Leczenie problemów związanych ze stawem kolanowym jest niezwykle ciężkie, jako że jest to największy i najbardziej skomplikowany staw w całym organizmie człowieka. Dlatego tak ważna jest szczegółowa diagnostyka. Powinna obejmować testy funkcjonalne dla stawu kolanowego (np. test Apleya, test McMurraya), obserwację biomechaniki kolana, wywiad zdrowotny oraz badania obrazowe. Wykonuje się RTG stawu kolanowego oraz rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową, aby uwidocznić również okoliczne tkanki miękkie.
Zobacz również: Badanie stawu kolanowego.
Jeśli to koniecznie lekarz zleca diagnostyczną artroskopię stawu kolanowego. W sytuacjach, gdy potwierdzi ona uszkodzenia możliwe do artroskopowej naprawy, podczas zabiegu diagnostycznego dokonuje się takie naprawy.
Zobacz również: Badanie więzadeł pobocznych stawu kolanowego.
Ekstruzja łąkotki – leczenie
Niewielkie uszkodzenia można leczyć zachowawczo, jednak w większości przypadków konieczna jest operacja. Podczas artroskopii zszywa się uszkodzoną łąkotkę i ewentualnie uszkodzone więzadła, przywracając naturalną biomechanikę w stawie kolanowym. Jako że brak łąkotki znacznie przyspiesza zwyrodnienie kolana, w ostatnich latach coraz chętniej wszczepia się pacjentom sztuczne implanty łąkotek.
Po operacji wskazana jest rehabilitacja. Początkowo należy unikać obciążania kończyny dolnej nawet przez okres kilku tygodni. Nosi się specjalną ortezę ograniczającą zgięcie stawu kolanowego. Gdy łąkotka w miejscu szycia zagoi się i osiągnie pożądaną stabilność, wprowadza się pierwsze elementy obciążania kończyny, oczywiście pod okiem fizjoterapeuty. Pierwszy etap rehabilitacji ma na celu bezbolesne zwiększanie zakresu ruchomości w stawie i wzmacnianie mięśni stabilizujących staw kolanowy. Stosuje się zarówno indywidualnie dobrane ćwiczenia, jak i techniki manualne (m.in. terapia manualna) oraz wspomagająco kinesiotaping.
Pełne obciążenie kończyny po szyciu łąkotki jest możliwe po około 4 miesiącach, natomiast po przeszczepie łąkotki powrót do sprawności zajmuje nawet 10 miesięcy. Są to ramy czasowe ruchome, zależne od wielu czynników.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Łuczkiewicz P., II Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu. Gdański Uniwersytet Medyczny, Gdańsk 2018.
- Widuchowski J., Kolano – artroskopia diagnostyczna i operacyjna, Wydawnictwo Sport & Med., Katowice 2002.
- Miller M., Ortopedia Miller, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2020.
