Histerektomia to jedna z najczęściej wykonywanych operacji ginekologicznych. Wskazania do jej przeprowadzenia na ogół oscylują wokół poprawy jakości życia, a nie jego ratowania, choć zdarzają się i takie przypadki. Operacja ta polega na chirurgicznym usunięciu macicy. Wiąże się to z tym, że kobieta staje się bezpłodna i nie może mieć już dzieci.
Histerektomia – na czym polega?
Histerektomia polega na operacyjnym usunięciu macicy. Wyróżnia się 5 rodzajów takiej operacji:
- proste zewnątrzpowięziowe wycięcie macicy;
- zmodyfikowane radykalne wycięcie macicy wraz z przymaciczami oraz 1/3 pochwy;
- usunięcie macicy wraz z ½ pochwy, przy pozostawieniu możliwie największej ilości więzadeł krzyżowo-macicznych;
- poszerzone radykalne wycięcie macicy (tzw. histerektomia typu III), z jednoczesnym wycięciem ¾ pochwy i przecięciem naczyń pęcherzowych górnych;
- częściowe wytrzewienie, rozumiane jako poszerzenie histerektomii typu IV o częściową resekcję pęcherza moczowego, moczowodów i odbytnicy.
Histerektomie można wykonać przezbrzusznie i pochwowo, a także laparoskopowo. Większość ośrodków na świecie już od ponad 10 lat dąży do zmniejszenia liczby histerektomii wykonywanych drogą brzuszną, zwiększając odsetek operacji wykonywanych drogą pochwową i/lub laparoskopową. Ich zaletami są m.in. mniejsza inwazyjność zabiegu, krótsza i mniej obciążająca hospitalizacja, szybszy powrót do zdrowia i aktywności zawodowej. Pacjentka nie zmaga się również z blizną, która pozostaje po operacjach przezbrzusznych.
Zabieg histerektomii odbywa się w znieczuleniu ogólnym, trwa od 1 do 4 godzin w zależności od ilości usuwanych tkanek. Pacjentka pozostaje w szpitalu 2-5 dni, po czym zostaje wypisana do domu. Zarówno przed histerektomią, jak i po niej zaleca się konsultację z fizjoterapeutą uroginekologicznym.
Histerektomia – wskazania
Histerektomia może być przezbrzuszna oraz pochwowa. W pierwszym przypadku jednym z głównych wskazań są wczesne postacie inwazyjnego raka szyjki macicy, a także postać inwazyjna raka pochwy. Dodatkowo leczenie uzupełnia się wówczas radioterapią. Z kolei wskazaniami do histerektomii pochwowej są głównie:
- liczne i powiększające się mięśniaki macicy;
- zaawansowana endometrioza;
- ciężkie przypadki wypadania narządu rodnego, niereagujące na leczenie zachowawcze;
- nieprawidłowe krwawienia z macicy.
Zdecydowanie najczęściej histerektomię pochwową wykonuje się jednak przy mięśniakach macicy.
Histerektomia – przeciwwskazania
Przeciwwskazaniami do wykonania histerektomii pochwowej są przede wszystkim:
- wąska i długa pochwa;
- wąski kąt łonowy;
- przebyte cięcie cesarskie;
- nieruchoma macica, np. wskutek stanów zapalnych miednicy mniejszej;
- nierództwo;
- bardzo duży rozmiar macicy.
Przeciwwskazania mają charakter względny, rozpatruje się je indywidualnie dla każdego przypadku. Niekiedy zamiennie z zabiegiem pochwowym wykonuje się zabieg przezbrzuszny. U kobiet, które chcą jeszcze urodzić dziecko, warto rozważyć wcześniej wszystkie metody pozwalające na oszczędzenie macicy, jeśli tylko jest to możliwe.
Rehabilitacja po histerektomii
Rehabilitacja po histerektomii wskazana jest każdorazowo. Usunięcie macicy znacznie zaburza statykę dna miednicy mniejszej, jak również zwiększa ryzyko nietrzymania moczu i/lub stolca, obniżenia narządów rodnych, bólów podbrzusza, bólów kręgosłupa, suchości pochwy czy nawet spadku libido. Początkowo rehabilitacja ukierunkowana jest na aktywację mięśni dna miednicy i naukę świadomego napinania wyizolowanych mięśni. Ma również działać przeciwbólowo i pozwala zaakceptować ciało po operacji. Wraz z upływem czasu dołączają coraz bardziej zaawansowane treningi dna miednicy połączone z terapią per vaginam, jeśli jest to konieczne.
Zobacz również: Badanie per vaginam.
Jeśli pacjentka musiała usunąć macicę ze wskazań nagłych, a planowała mieć w przyszłości dzieci, warto skierować ją do psychoterapeuty. Specjalista pomoże pogodzić się jej z własnym losem i przedstawi alternatywne rozwiązania posiadania potomstwa, zwłaszcza adopcję.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Zdrodowski M., Knapp P., Szyłejko A., Bernaczyk P., Histerektomia brzuszna – przestrzenny model chirurgicznej resekcji tkankowej, Curr Gynecol Oncol, 13/2015.
- Klimczak K., Katulski J., Malinowski A., Dejewski C., Wybór drogi operacyjnego usunięcia macicy a szkolenie w zakresie technik operacyjnych pochwowo-laparoskopowych – doniesienie wstępne, Przegląd Menopauzalny, 5/2007.
- Opinc M., Kowalska-Koprek U., Kalinka J., Karowicz-Bilińska A., Okołoporodowe usunięcie macicy – analiza przypadków, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna, 4/2019.
- Bielawska A., Bączyk G., Kozłowska K., Turkiewicz K., Skokowska B., Gacek L., Pyszczorska M., Bernad D., Pieścikowska J., Jakość życia kobiet po histerektomii jako wskaźnik efektywności działań terapeutycznych i opieki pielęgniarskiej, Pielęgniarstwo Polskie, 3/2015.