Aorta piersiowa (łac. Aorta thoracica) jest kluczową częścią aorty, czyli największej tętnicy w organizmie człowieka. Wychodzi ona bezpośrednio z lewej komory serca i odpowiada za rozprowadzanie krwi tętniczej bogatej w tlen po całym organizmie. Oprócz aorty piersiowej wyróżnia się także aortę brzuszną oraz początkowe odcinki aorty w okolicy mięśnia sercowego.
Aorta piersiowa – anatomia
Na samym początku warto omówić w skrócie budowę aorty jako pojedynczego naczynia krwionośnego. Długość aorty dochodzi do 475 mm (z czego 200 mm zajmuje aorta piersiowa, 150 mm – aorta brzuszna), a jej cechą charakterystyczną są przede wszystkim bardzo grube, elastyczne i wytrzymałe ściany, które dochodzą do 1,5 mm i zbudowane są z kolagenu oraz elastyny. Umożliwia im to wytrzymywanie znacznego ciśnienia, pod którym pompowana jest krew z serca bezpośrednio do tętnicy. W swojej budowie aorta posiada następujące odcinki:
- część wstępująca aorty – rozpoczyna się tuż przy zastawce aortalnej serca i ma około 70 mm długości. To właśnie z niej odchodzą równie istotne tętnice wieńcowe, które odpowiadają za ukrwienie samego mięśnia sercowego i właśnie w jej obrębie najczęściej tworzą się tętniaki aorty;
- łuk aorty – ma swój początek przy drugim, prawym stawie żebrowo-mostkowym, a kończy się w okolicach kręgu piersiowego III lub IV. Od łuku aorty odchodzą m.in.: tętnica szyjna wspólna, pień ramienno-głowowy, tętnica podobojczykowa lewa;
- część zstępująca aorty – to właśnie ona jest najdłuższą częścią aorty i dzieli się na aortę piersiową oraz aortę brzuszną.
Aorta piersiowa biegnie w śródpiersiu tylnym, chociaż zaobserwowano, że wraz z wiekiem ma tendencję do delikatnego przesuwania się w stronę lewą. Za jej początek uznaje się granicę między kręgami piersiowymi Th3 i Th4, natomiast za koniec uznaje się rozwór aortowy przepony na poziomie kręgu piersiowego Th12 – to właśnie tutaj aorta piersiowa przekształca się w aortę brzuszną. Bezpośrednio do aorty piersiowej przylegają struktury anatomiczne takie jak płuco lewe, osierdzie, przełyk, splot słoneczny, kręgosłup oraz liczne inne struktury naczyniowe i chłonne, w tym przewód piersiowy.
Gałęzie aorty piersiowej
Od aorty piersiowej odchodzą liczne gałęzie, które podzielono na trzewne i ścienne. Gałęzie trzewne odpowiadają głównie za zaopatrywanie w krew ważnych narządów wewnętrznych zlokalizowanych w obrębie klatki piersiowej, natomiast ścienne unaczyniają ścianę klatki piersiowej. Gałęziami tymi są przede wszystkim:
- gałęzie oskrzelowe;
- gałęzie przełykowe;
- gałęzie śródpiersiowe;
- gałęzie osierdziowe;
- tętnice przeponowe górne;
- tętnice międzyżebrowe tylne;
- tętnica podżebrowa.
Ważną rolę w układzie krwionośnym odgrywają m.in. wspomniane tętnice międzyżebrowe tylne, występujące jako 9 par przebiegających w bruździe kolejnych żeber pomiędzy mięśniami międzyżebrowymi.
Tętniak aorty piersiowej
Tętniak aorty określa się jako stałe, miejscowe poszerzenie średnicy aorty o przynajmniej 50% powyżej jej prawidłowego wymiaru w danym odcinku. Zjawisko to obejmuje wszystkie 3 warstwy ściany naczynia: błonę wewnętrzną, błonę środkową i błonę zewnętrzną. Tętniaki mogą tworzyć się w każdym odcinku aorty i nierzadko nie dają żadnych objawów, przez co diagnozowane są dopiero w momencie, gdy pękną, co przeważnie kończy się zgonem pacjenta. Tętniaki aorty piersiowej spotyka się aż 5-krotnie rzadziej niż tętniaki aorty brzusznej, mimo tego są sporym problemem kardiologicznym.
Jeśli wystąpią już objawy, przeważnie są to:
- ból w klatce piersiowej;
- ból pleców;
- niedomykalność zastawki aortalnej z objawami niewydolności serca;
- objawy zespołu żyły głównej górnej;
- dysfagia;
- chrypka;
- kaszel;
- duszność;
- nawracające zapalenia oskrzeli;
- krwioplucie;
- objaw Hornera.
Przyczyny powstawania tętniaków nie są do końca znane, choć wyszczególnione najistotniejsze czynniki ryzyka takie jak palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze czy dieta bogata w sól i tłuszcze nasycone. Poważnym zagrożeniem dla aorty piersiowej jest ponadto miażdżyca, w której przebiegu może dojść do rozwarstwienia aorty, czyli przerwania ciągłości jej ścian. To z kolei prowadzi do zawału serca i udaru mózgu, a nawet do zgonu.
Polecane produkty:
|
Omega 3
Olej Omega 3 to czysty, 100% naturalny produkt pozyskiwany z rośliny o nazwie Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens). Tłoczony jest na zimno co sprawia, że zachowuje wszystkie, cenne składniki. Stanowi m.in. wsparcie dla mózgu ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka. Repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Milanowska B., Michalak E., anaszek−Sitkowska H., Franaszczyk M., Płoski R., Bilińska Z. Rodzinne tętniaki i rozwarstwienia aorty piersiowej, Kardiologia Polska, 12/2011.
