Złamanie zamknięte kości to takie złamanie, w przebiegu którego nie dochodzi do przerwania powłok skórnych, a więc odłamy kości znajdują się wciąż wewnątrz ciała. Mogą być proste (2 odłamy) lub wieloodłamowe (3 lub więcej odłamów). Tego typu złamania kości mogą być wskazaniem do operacji celem zespolenia odłamów, jak również mogą wiązać się z powikłaniami. Wymagają leczenia ortopedycznego oraz rehabilitacji ruchowej.
Złamanie zamknięte – przyczyny
Złamania powstają najczęściej w wyniku urazu mechanicznego i nie ma tu znaczenia, czy chodzi o złamania zamknięte, czy złamania otwarte. Często występującym mechanizmem ich powstawania są:
- upadek z wysokości;
- wypadek komunikacyjny
- uderzenie się;
- upadek z roweru.
Ryzyko złamań zamkniętych jest też duże u sportowców uprawiających sporty ekstremalne, sporty walki i gry zespołowe. Innymi czynnikami ryzyka złamań są:
- osteoporoza i osteopenia;
- niedobór wapnia, witaminy K, fosforu, witaminy D;
- podeszły wiek;
- zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu;
- przyjmowanie glikokortykoidów;
- zaburzenia odporności i mikroflory jelitowej.
W momencie zadziałania na kość dużej siły dochodzi do naruszenia struktury tkanki kostnej, która w warunkach fizjologicznych jest wysoce wytrzymała. Może dojść do jej częściowego pęknięcia w danym miejscu lub do całkowitego złamania. Jeśli siła ta jest wyjątkowo duża, obserwuje się złamanie wieloodłamowe lub złamanie z przemieszczeniem, których leczenie jest już nieco bardziej skomplikowane.
Jak wygląda złamanie zamknięte?
Przy złamaniu zamkniętym siła oddziałująca na tkankę kostną nie doprowadza do przerwania powłok skórnych. Nie ma więc charakterystycznego krwawienia czy wychodzenia odłamów kostnych przez skórę, co nierzadko pacjent może zaobserwować bez wykonywania konkretnych badan obrazowych. Przerwanie ciągłości skóry i przebicie się odłamów kości na zewnątrz jest typowe dla złamań otwartych, które zawsze wymagają leczenia operacyjnego. Przy złamaniach zamkniętych może powstać kilka odłamów – ich liczba zależy w dużej mierze od rodzaju urazu, lokalizacji kości oraz ogólnego stanu zdrowia. Obraz kliniczny złamań zamkniętych jest dość klasyczny. Pojawiają się:
- obrzęk i zaczerwienienie skóry w miejscu urazu;
- zasinienie skóry w późniejszym czasie;
- silny ból, który dodatkowo nasila się podczas dotykania urażonego miejsca lub podczas prób poruszania okolicznymi stawami;
- zniekształcenie kończyny, jeśli jest to złamanie zamknięte przemieszczone.
Złamaniem przemieszczonym zamkniętym zwiemy takie złamanie, w przebiegu którego odłamy przesuwają się względem siebie (dlatego wymagają zespolenia chirurgicznego), jednak nie na tyle, aby przebić skórę. Mimo tego w bardziej przemieszczonych przypadkach zaobserwować można uwypuklenie skóry w jednym miejscu. Jest to jeden z odłamów uciskających skórę od wewnątrz.
Diagnostyka złamania zamkniętego
Złamanie zamknięte diagnozuje się na podstawie badania RTG. Pozwala ono uwidocznić zarówno pęknięcia, jak i całkowite złamania. Dodatkowo na zdjęciu RTG widać dokładnie lokalizację złamania, jego zaawansowanie, ewentualne przemieszczenie odłamów oraz zwichnięcia stawów. Jeśli istnieje realne podejrzenie uszkodzenia okolicznych struktur miękkich, np. więzadeł, lekarz ortopeda może podjąć decyzję o wykonaniu rezonansu magnetycznego. Tkanki miękkie nie są bowiem widoczne na RTG.
Złamanie zamknięte – leczenie
W większości przypadków złamań zamkniętych stosuje się unieruchomienie na 6 tygodni, aby odłamy kostne nie przemieszczały się między sobą i miały szansę na utworzenie zrostu kostnego. Nie zawsze unieruchomienie jest jednak zakładane – przykładowo w przypadku żeber zaleca się jedynie oszczędzanie się i unikanie wykonywania większych ruchów tułowiem. Po 6 tygodniach lekarz kieruje pacjenta na RTG, aby potwierdzić zrost kostny, po czym zdejmuje unieruchomienie. Wówczas należy rozpocząć profesjonalną fizjoterapię składającą się m.in. z odpowiednio dobranych technik terapii manualnej, ćwiczeń i nieco rzadziej z zabiegów fizykalnych.
Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wygląda indywidualnie dobrana rehabilitacja po złamaniu zamkniętym kostki bocznej u jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty:
W niektórych przypadkach przy złamaniach zamkniętych konieczny jest zabieg chirurgiczny. Mowa np. o złamaniach przemieszczonych, w których ręcznie należy zbliżyć do siebie odłamy kostne i unieruchomić je płytkami czy śrubami. Także złamania, w przebiegu których powstało wiele odłamów lub w przebiegu których doszło do uszkodzenia nerwów / naczyń krwionośnych mogą wymagać chirurgicznego zaopatrzenia.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Nowakowski A., Mazurek T., Ortopedia i traumatologia — podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Exemplum, Poznań 2024.
- Kruczyński J., Wiktora Degi ortopedia i traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023.