Chód tylnopowrózkowy (nazywany także chodem sznurowym, ataktycznym, defiladowym czy generalskim) występuje u pacjentów z zapaleniem sznurów tylnych rdzenia kręgowego. Cechuje go dysmetria i nierównomierność kroków. Należy do nieprawidłowych rodzajów chodu o charakterze symetrycznym na szerokiej podstawie.
Chód tylnopowrózkowy – przyczyny
Za przyczyny chodu tylnopowrózkowego uznaje się zaburzenia czucia głębokiego w chorobie sznurowej (wiąd rdzenia). Ten typ chodu występuje zatem u chorych z zaburzeniami czucia proprioceptywnego. Jest on typowy dla ataksji móżdżkowej i sznurowej oraz dla pląsawicy.
Zaburzenia chodu
Chód jest złożoną aktywnością ruchową, na którą składają się liczne czynności układu nerwowego, odpowiedzialne za lokomocję czy równowagę (między innymi móżdżek). Zaburzenia chodu są częstą objawem chorób układu nerwowego, szczególnie w podeszłym wieku.
Ocena chodu uważana jest za najlepszy pojedynczy test dysfunkcji układu nerwowego. Chód chorego ujawnia zaburzenia nie tylko w zakresie prostych funkcji ruchowych takich jak siła czy napięcie mięśni, ale także w zakresie koordynacji i innych funkcji móżdżku, jąder podstawy i płatów czołowych oraz zaburzeń czucia i szeroko rozumianych funkcji poznawczych.
Zobacz również: Metody analizy chodu.
Częstość występowania i konsekwencje zaburzeń chodu są poważne zarówno w kontekście społecznym, jak i jednostkowym. Brak pełnej sprawności ruchowej powoduje uzależnienie od otoczenia, a co się z tym wiąże wzrost kosztów opieki. Dla samych pacjentów patologie chodu mogą skutkować izolacją społeczną i wynikającymi z tego zespołami depresyjnymi, jak również poważnymi problemami zdrowotnymi spowodowanymi upadkami.
Jak wygląda chód tylnopowrózkowy?
Chód tylnopowrózkowy polega na wyrzucaniu nadmiernie zgiętej w stawie kolanowym kończyny dolnej ku przodowi. Towarzyszy temu silne uderzanie nogą o podłoże, chód cechuje się znaczną chwiejnością.
Chorzy nie są świadomi ułożenia kończyn dolnych, kiedy nie patrzą na nie. W związku z tym chodzą na szerokiej podstawie, niepewnymi krokami o różnej długości. Dodatkowo silnie zginają kończyny w stawach biodrowych i stawach kolanowych oraz wyrzucają kończyny do przodu, z reguły silnie uderzając przy tym piętą o podłoże. Wszystko to świadczy o tym, że prowadzenie ruchów jest wśród takich pacjentów niepewne i związane ze znacznym lękiem.
Odchylenia zauważane są jednak nie tylko podczas chodzenia. Zamknięcie oczu powoduje zarówno nasilenie zaburzeń chodu oraz kłopoty z utrzymaniem równowagi statycznej. Z tego względu podczas diagnozy często zaleca się wykonanie próby Romberga.
Zobacz również: Równowaga statyczna i dynamiczna – metody oceny.
Chorzy mają trudności w utrzymaniu postawy stojącej ze złączonymi nogami i zamkniętymi oczami. Można się zatem domyślić, że objawy będą się nasilać również po zmroku czy w ciemności. Efektem jest zwiększone ryzyko upadków w takich warunkach oświetlenia. Kontrola wzrokowa znacznie poprawia sprawność chodu, dlatego pacjenci starają się patrzeć na własne nogi podczas chodzenia. Sytuacja ta znacznie ułatwia diagnozę.
Zobacz również: Cechy chodu fizjologicznego i Fazy chodu.
Próba Romberga
Ocenia równowagę statyczną. Pacjent stoi na baczność ze złączonymi stopami. Kończyny górne badanego są wyprostowane i wyciągnięte do przodu. Fizjoterapeuta ma obowiązek asekurowania pacjenta. Następnie ocenia jego równowagę, najpierw przy otwartych oczach, a później przy zamkniętych.
Podczas omawiania tego testu warto wspomnieć, że spore znaczenie diagnostyczne przy badaniu chodu pacjenta ma test Up & Go czy test tandemowy.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kostiukow A., Rostkowska E., Samborski W., Badanie zdolności zachowania równowagi ciała, Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 3/2009.
- Podemski R., Kompendium neurologii, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2019.
- Kozubski W., Neurologia, kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Stępień A., Neurologia, Tom I, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2014.
- Szczudlik A., Rudzińska M., Zaburzenia chodu i upadki – diagnostyka różnicowa i postępowanie, Polski Przegląd Neurologiczny, 4/2008.