Szukaj

Masa kostna

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Masa kostna to inaczej ostateczny ciężar całego kośćca człowieka, a więc układu kostno-stawowego. Jest on niezmiernie ważny w ciele człowieka, ponieważ pełni wielokierunkowe funkcje, w tym magazynujące, podporowe i ochronne. Szacuje się, że masa kostna przeciętnego dorosłego człowieka stanowi do 14% całkowitej masy ciała.

Masa kostna

Masa kostna – co to jest?

Masa kostna to całkowita masa tkanki kostnej organizmu człowieka. Jako że ludzie mają różną wysokość ciała i rozmaitą budowę, także ostateczna masa układu kostno-szkieletowego może nieco się różnić. Jeśli jednak omawiamy wartość procentową, średnia masa kostna dorosłego człowieka wynosi 12-14% całkowitej masy ciała. Z reguły kobieta o przeciętnej wysokości ciała 165 cm ma kościec ważący około 3 kg, zaś mężczyzna o przeciętnej wysokości ciała 175 cm około 4 kg. Warto zaznaczyć, że masa kostna nie koreluje z masą innych tkanek. Innymi słowy, jeśli kobieta o wysokości ciała 165 cm będzie ważyć 55 kg, a jej masa kostna wyniesie 3 kg, po przytyciu 10 kg masa kostna wciąż będzie wynosić około 3 kg, nawet jeśli całkowita masa ciała wzrośnie wówczas do 65 kg. Dlatego omawiając masę kostną, nie podaje się masy ciała jako wyznacznik, lecz najczęściej wysokość ciała.

Wszystko przez to, że osoby wysokie mają dłuższe kości długie, np. kość udową, kość piszczelową, kość ramienną. Także ich miednica będzie odpowiednio większa oraz czaszka. Przełoży się to nieco na zwiększenie masy ciała.

Co wpływa na masę kostną?

Na ostateczną masę kostną wpływa przede wszystkim wysokości ciała, jednak nie jest to jedyny wyznacznik. Pewne znaczenie mają również uwarunkowania genetyczne, ponieważ niektóre osoby mogą mieć nieco grubsze kości, inne zaś nieco cieńsze. Aczkolwiek nie jest to aż tak znacząca różnica, aby można było tłumaczyć nadwagę „grubszymi kośćmi”, czym tłumaczy się wiele osób.

W prawidłowym tworzeniu się masy kostnej, warunkiem prawidłowej mineralizacji układu kostnego, jest odpowiednia gospodarka wapniowo-fosforowa oraz właściwa dla wieku podaż wapnia w diecie. Uważa się, że stosunek wapnia do fosforu wynosić powinien 1,4-2.0:1, zaś powszechnie uznaje się, że dobrze zbilansowana dieta dorosłego człowieka zawierać powinna około 800 mg wapnia. Wapń odpowiada za właściwą twardość i wytrzymałość kości na złamania. W układzie kostnym znajduje się aż 99% zasobu wapnia zgromadzonego w całym organizmie. Ciekawostką jest, że właśnie z tego względu określa się go jako „krytyczny czynnik żywieniowy w profilaktyce i leczeniu osteoporozy”.

Obniżona masa kostna

Niestety zdarza się, że masa kostna ulega obniżeniu, co jest typowe np. u pacjentów z osteoporozą. Istotą tej choroby jest bowiem zmniejszenie gęstości kości, do czego mogą doprowadzić następujące czynniki:

Patronite
Patronite
  • niedobór wapnia, fosforu, witaminy K i witaminy D;
  • naturalny proces starzenia się;
  • zmiany hormonalne, w szczególności związane z poziomem estrogenów – dlatego osteoporoza jest tak częsta u kobiet po menopauzie;
  • brak aktywności fizycznej, jako że systematyczne obciążanie kości podczas ruchu wzmacnia je i adaptuje do sił działających z zewnątrz, które mogłyby je uszkadzać;
  • palenie papierosów;
  • nadużywanie alkoholu.

Do spełnienia kryteriów diagnostycznych osteoporozy wymagane są dwa czynniki: potwierdzona badaniem niska masa kostna oraz przebyte złamanie niskoenergetyczne. W diagnostyce choroby punkt odniesienia stanowi szczytowa masa kostna człowieka, prezentująca różne wartości w zależności od wieku. Wiadomo, że do czasu osiągnięcia szczytowej masy kostnej zachodzą w kościach procesy kalcyfikacji (odkładanie się soli wapnia w tkankach miękkich), które prowadza do stopniowego zwiększania objętości szkieletu. Po około 45. roku życia dominują procesy resorpcji powodujące zmniejszanie objętości szkieletu. Masę kostną można zmierzyć w trakcie densytometrii.

Jak zwiększyć masę kostną?

W celu zwiększenia masy kostnej należy wprowadzić dietę bogatą w odpowiednie składniki odżywcze, a także prowadzić zdrowy styl życia. Do głównych sposobów wpływających na poprawę gęstości kości należą:

1. Dieta bogata w składniki odżywcze i zdrowy styl życia.

  • Wapń – to kluczowy minerał dla zachowania właściwej masy kostnej. Jego źródłem są m.in. nabiał, zielone warzywa liściaste (jarmuż, brokuł), algi (Spirulina, Chlorella), orzechy.
  • Witamina D – jest ona potrzebna w celu wchłaniania wapnia w organizmie. Jej źródłem są tłuste ryby (łosoś, makrela), jaja, ekspozycja na słońce, suplementacja.

Nadmiar soli i kofeiny zwiększa utratę wapnia. Dlatego należy ograniczyć tego rodzaju składniki, wprowadzając odpowiednią ilość białka, które pomaga w budowie kości. Należy również zwiększyć dostarczanie witamin i minerałów wspierających mineralizację kości, do których należą m.in. magnez, cynk, witamina K.

2. Aktywność fizyczna.

Trening siłowy i ćwiczenia obciążające (skoki, bieganie, marsz) stymulują wzrost kości, a także poprawiają ich strukturę i wytrzymałość. Dodatkowo, uprawianie takich aktywności jak joga czy pilates pomagają wzmacniać stabilizację i wpływają na poprawę równowagi, co zmniejsza ryzyko powstawania złamań kości.

5. Unikanie używek.

Alkohol, szczególnie spożywany w dużych ilościach, negatywnie oddziałuje na metabolizm wapnia. Palenie papierosów również może wpływać na osłabianie kości i przyspieszenie ich degeneracji.

5. Kontrola hormonów.

Dotyczy to szczególnie kobiet po menopauzie, które powinny monitorować poziom estrogenu. Warto też sprawdzić poziom hormonów tarczycy, ponieważ ich nadmiar może osłabiać kości.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Filip R., Własności strukturalne i materiałowe tkanki kostnej a ryzyko złamań, Reumatologia 2007; 47, 3: 154–157.
  2. Tkaczuk-Włach J., Sobstyl M., Jakiel G., Osteoporoza – obraz kliniczny, czynniki ryzyka i diagnostyka, Przegląd Menopauzalny, 2/2010.
  3. Maksimczyk M., Kułak P., Mirska A., Gościk E., Zastosowanie dwuenergetycznej absorpcjometrii rentgenowskiej w ocenie kości, 2020.
Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Materiały znajdujące się na Portalu Fizjoterapeuty są chronione prawem autorskim. Zabrania się kopiowania w jakiejkolwiek formie bez uprzedniej zgody autora.