Kości płaskie (łac. ossa plana) to takie kości, które pod względem kształtu można określić jako spłaszczone w jednym kierunku. Innymi słowy jeden z wymiarów znacząco różni się od pozostałych. Można też powiedzieć, że mają one niewielką grubość oraz znaczną powierzchnię. W ciele człowieka znajduje się wiele takich struktur kostnych.
Kości płaskie – charakterystyka
Kości płaskie zbudowane są z dwóch cienkich warstw istoty zbitej, otaczających warstwę istoty gąbczastej. Wewnętrzna warstwa kości gąbczastej jest nierzadko nazywana szpikiem kostnym i pełni istotną rolę. Uczestniczy bowiem m.in. w mechanizmach obronnych (produkcja komórek układu immunologicznego) czy krwiotwórczych (produkcja erytrocytów, trombocytów). Takie kości są z reguły szersze niż grubsze, co odróżnia je od innych rodzajów kości, takich jak kości długie, krótkie czy nieregularne.
Kości płaskie – przykłady
Do grona najbardziej charakterystycznych kości płaskich w szkielecie człowieka zaliczamy następujące:
- kość biodrowa budująca miednicę;
- kości sklepienia czaszki chroniące mózgowie oraz narządy zmysłów;
- łopatka znajdująca się w górnej części grzbietu i odpowiadająca m.in. za rytm ramienno-łopatkowy;
- mostek znajdujący się na środku klatki piersiowej przy sercu, odpowiadający m.in. za stabilność żeber oraz ochronę wrażliwych struktur wewnętrznych takich jak aorta, serce czy płuca;
- kość łonowa i kość kulszowa tworzące miednicę kostną;
- żebra – choć nie są klasycznymi kośćmi płaskimi, a ich budowa jest mocno wydłużona i zakrzywiona, zalicza się je coraz częściej do kości płaskich, ponieważ jeden z wymiarów właśnie taki jest.
Funkcje kości płaskich
Kości płaskie spełniają szereg istotnych funkcji. Przede wszystkim ich charakterystyczna budowa pozwala na ochronę narządów wewnętrznych i służy jako miejsce przyczepu dla mięśni. Właśnie dlatego spotkać je można w miejscach newralgicznych narządów wewnętrznych (np. żebra i mostek chronią serce i płuca, kości czaszki chronią mózgowie, kość łonowa i kulszowa chronią narządy rodne).
Jak wspomniano wcześniej, wewnętrzna warstwa kości płaskich, czyli szpik kostny czerwony, odpowiada za syntezę komórek krwi, w tym erytrocytów (czerwonych krwinek), leukocytów (białych krwinek) i trombocytów (płytek krwi). To z kolei jest podstawą prawidłowego funkcjonowania całego układu immunologicznego oraz układu krwionośnego.
Na koniec warto wspomnieć, że kości płaskie, podobnie jak inne kości, uczestniczą w regulacji równowagi mineralnej organizmu (gospodarka wapniowo-fosforanowa), przechowując i uwalniając minerały, takie jak wapń i fosfor. Tym samym wpływają pośrednio na wytrzymałość pozostałych kości oraz funkcjonowanie innych układów organizmu. Warto bowiem wiedzieć, że wapń dodatkowo aktywuje liczne enzymy i wpływa na pracę mięśni (w tym mięśnia sercowego), zaś fosfor uczestniczy w produkcji energii niezbędnej do funkcjonowania wszystkich komórek, a także utrzymuje prawidłowe przewodnictwo nerwowe.
Urazy kości płaskich
Ze względu na swoją budowę kości płaskie narażone są na pęknięcia i złamania, zwłaszcza w płaszczyźnie, w której są najcieńsze. Rzadko kiedy złamania takich kości zaopatruje się opatrunkiem gipsowym, ponieważ uniemożliwia to ich lokalizacja. Nie zakłada się bowiem gipsu na głowę czy klatkę piersiową. Jeśli jednak złamanie było powikłane, otwarte czy znacznie przemieszczone, lekarz ortopeda może chirurgicznie zespolić odłamy odpowiednim zaopatrzeniem (np. drutami Kirschnera czy tytanowymi płytkami). Diagnostyką i leczeniem złamań kości zajmuje się ortopeda, zaś podstawowym badaniem diagnostycznym ukierunkowanym na stwierdzanie złamania jest RTG. Jeśli istnieje ryzyko uszkodzenia narządów wewnętrznych w związku z urazem, zleca się dodatkowo inne badania obrazowe takie jak tomografia komputerowa bądź rezonans magnetyczny.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Sokołowska-Pituchowa J., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
- Nowakowski A., Mazurek T., Ortopedia i traumatologia – podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Exemplum, Poznań 2024.
