Rehabilitacja po złamaniu kości udowej może trwać nawet do 6 miesięcy, w zależności od wieku pacjenta, jego ogólnego stanu zdrowia oraz mechanizmu, w przebiegu którego doszło do urazu. Na przebieg rehabilitacji wpływa fakt, czy złamanie musiało być operowane. Z całą pewnością należy jednak zacząć usprawnianie ruchowe jak najszybciej.
Rehabilitacja po złamaniu kości udowej
Złamanie kości udowej może mieć różną lokalizację. Wymienia się złamanie trzonu kości udowej, złamanie bliższego końca kości udowej (m.in. złamanie głowy, złamanie szyjki, złamanie przezkrętarzowe, złamanie podkrętarzowe) oraz złamanie dalszego końca kości udowej. W zależności od tej lokalizacji, może nieco różnić się postępowanie fizjoterapeutyczne. Nie ma odgórnego, uniwersalnego schematu dla każdego pacjenta. Jednak kolejność poszczególnych etapów usprawniania jest następująca:
- wczesna pionizacja pacjent, ale bez wykonywania ruchów w stawie biodrowym złamanej kończyny dolnej, a także prowadzenie ćwiczeń przeciwzakrzepowych i ćwiczeń usprawniających obręcz biodrową, obręcz barkową i zdrową kończynę dolną (cel: poprawa krążenia, co przyspiesza rekonwalescencję i dodatkowo działa przeciwzakrzepowo);
- ćwiczenia izometryczne w obrębie złamanej kończyny dolnej, mobilizacja blizny, jeśli wykonywany był zabieg;
- stopniowa nauka obciążania złamanej kończyny dolnej i reedukacja chodu, początkowo z wykorzystaniem pomocy ortopedycznych (np. kule ortopedyczne), ćwiczenia wzmacniające równowagę;
- przywracanie możliwie pełnego zakresu ruchomości w złamanej kończynie dolnej z jednoczesnym wzmacnianiem mięśni tej kończyny oraz mięśni stabilizujących całe ciało;
- ćwiczenia mające na celu przywrócenie pacjentowi pełnej sprawności, a więc ćwiczenia złożone w otwartym łańcuchu kinematycznym i zamkniętym łańcuchu kinematycznym, ćwiczenia asymetryczne, ćwiczenia na niestabilnym podłożu;
- ćwiczenia imitujące aktywność fizyczną pacjenta i powrót do uprawiania sportów, np. pływanie, jazda na rowerze itd.
Oczywiście wiele zależy również od tego, czy wskutek złamania była konieczna endoprotezoplastyka stawu biodrowego. Wówczas rehabilitacja jest zupełnie inna, a pacjent już do końca życia będzie musiał przestrzegać pewnych nawyków (np. unikanie zbyt intensywnego i szybkiego przywiedzenia w stawie biodrowym i nadmiernych rotacji, co należy wziąć pod uwagę, planując plan treningowy).
Powyższe etapy usprawniania wdraża się dopiero w odpowiednich momentach, gdy pacjent w pełni osiągnął etap poprzedni. Przyjmuje się jednak, że u większości pacjentów ze złamaniami bez powikłań od 12. tygodnia po kontuzji można wdrażać pełne obciążanie kończyny.
Zobacz również: Rehabilitacja Wrocław.
Po konsultacji z lekarzem ortopedą lub fizjoterapeutą zaleca się również odpowiednio dobraną suplementację w celu wspomagania m.in. zrostu kostnego i dalszego. Do tego rodzaju produktów zalicza się takie jak np.:
Rehabilitacja po złamaniu kości udowej – ile trwa?
Czas trwania rehabilitacji po złamaniu kości udowej jest uzależniony od wielu czynników. Intensywna rehabilitacja trwa jednak zazwyczaj do 12 tygodni od dnia operacji. Wydłuża się w przypadku osób starszych, złamań powikłanych i złamań z przemieszczeniami oraz złamań, w których przebiegu konieczna była operacja. Bardziej zaawansowaną rehabilitację można rozpocząć dopiero po uzyskaniu pełnego zrostu kostnego, a więc zazwyczaj po około 6-8 tygodniach. Obecność zrostu należy potwierdzić badaniem RTG.
Zobacz również: Etapy zrostu kości.
Czy po złamaniu kości udowej można wrócić do sportu?
Przez pierwszych 6 miesięcy rekomenduje się unikanie zbyt intensywnego trenowania, ponieważ pomimo braku dolegliwości bólowych, tkanki wciąż znajdują się w fazie przebudowy i regeneracji. Przyjmuje się, że kość goi się około 4 miesiące, zaś tkanki miękkie (więzadła, ścięgna) mogą potrzebować nawet do 2 lat. Przy odpowiednio prowadzonej rehabilitacji ruchowej powrót do aktywności fizycznej i sportu jest jednak możliwy. Wiele zależy od rodzaju sportu oraz od wieku, możliwości pacjenta i jego sprawności przed doznaniem kontuzji.
Należy jednocześnie mieć na uwadze, że stopień osiągniętej aktywności jest najmniej zadowalający w przypadku pacjentów, którzy doznali złamania bliższego końca kości udowej. Są to złamania zwykle powikłane i gojące się najtrudniej, ale jednocześnie występujące najczęściej. Dlatego stanowią poważne wyzwanie kliniczne.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Trojan G., Panek A., Jaźwa P., Niektóre zagadnienia w leczeniu osób ze złamaniami kości udowej, Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego Rzeszów 2005, 4, 362-365.
- Maxey L., Magnusson J., Pooperacyjna Rehabilitacja Pacjentów Ortopedycznych, Wydawnictwo DB Publishing, Katowice 2018.