Szukaj
Szukaj

Adrenalina

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Adrenalina to jednocześnie hormon i neuroprzekaźnik (neurotransmitter) wydzielany przez rdzeń nadnerczy i zakończenia włókien współczulnych. Należy do katecholamin.

Adrenalina

Adrenalina – synteza

Adrenalina powstaje w cyklu przemian z aminokwasu fenyloalaniny poprzez tyrozynę, DOPA, dopaminę i noradrenalinę. W warunkach przeciętnych życia organizmu znajduje się jej w osoczu krwi około 0,5 nmol/L osocza. Hormon ten jest syntezowany i następnie magazynowany w pęcherzykach komórek rdzenia nadnerczy, gdzie pozostaje związana adenozynotrifosforanami i chromograniną A (białko). Po zsyntetyzowaniu trafia ona do krwiobiegu lub jest magazynowana w komórkach rdzenia nadnerczy bądź pęcherzykach wydzielniczych zakończeń nerwowych. Jej stężenie w osoczu, według dostępnych danych, plasuje się poniżej 1 nmola/l, może jednak znacząco wzrastać w przebiegu różnych stanów chorobowych, jak również podczas stresu.

Wydzielanie adrenaliny

Adrenalina wydzielana jest głównie przez rdzeń nadnerczy. Stanowi aż 80% puli wydzielanych przez niego hormonów, pozostałe 20% przypada noradrenalinie. W trakcie pobudzenia komórki pęcherzykowe (stykając się od wewnątrz z błoną komórkową) pękają. W efekcie tego ich treść zostaje uwolniona na zewnątrz na zasadzie mechanizmu egzocytozy. Z kolei puste pęcherzyki zamykają się i odsuwają od błony komórkowej, po czym następuje ich ponowne wypełnienie adrenaliną.

Wydzielanie adrenaliny wzmaga znaczny wysiłek fizyczny, silne emocje, stres, utrata krwi czy oziębienie organizmu. Można zatem powiedzieć, że jednym z czynników powodujących uwalnianie hormonu jest zagrożenie życia. Do innych czynników wyzwalających wydzielanie adrenaliny zalicza się:

  • zmniejszenie prężności tlenu we krwi tętniczej;
  • zmniejszenie stężenia glukozy we krwi;
  • obniżenie ciśnienia tętniczego.

Adrenalina – funkcje

Adrenalina wydzielona do krwi przez rdzeń nadnerczy powoduje:

  • rozszerzenie naczyń krwionośnych w mięśniach szkieletowych oraz zwężenie naczyń krwionośnych w skórze, w błonach śluzowych i narządach jamy brzusznej;
  • przyspieszenie częstości skurczów serca, zwiększenie pojemności wyrzutowej serca i podwyższenie skurczowego ciśnienia tętniczego krwi;
  • rozkurcz mięśni gładkich w ścianach przewodu pokarmowego, oskrzeli i pęcherza moczowego (działając na receptory beta-adrenergiczne);
  • zwiększenie stężenia glukozy we krwi;
  • przyspieszenie rozpadu triacylogliceroli w tkance tłuszczowej i przechodzenie do krwi wolnych kwasów tłuszczowych;
  • pobudzenie ośrodkowego układu nerwowego – zwłaszcza ośrodków w podwzgórzu.

Uczestniczy zatem w mechanizmie stresu, gdzie pełni niezwykle ważną rolę. Umożliwia bowiem natychmiastową reakcję organizmu na zmienione warunki, dzięki czemu pozwala na dostosowanie odpowiedniej reakcji i przeżycie. To właśnie adrenalina w sytuacjach niebezpiecznych powoduje rozszerzenie źrenic, przyspieszenie bicia serca, zmniejszenie wydzielania śliny i rozszerzenie oskrzeli.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Zobacz również: Fizjologia stresu.

Adrenalina – zastosowanie

Adrenalina jest agonistą receptorów α i β i właśnie efekty wynikające z połączenia adrenaliny z wymienionymi receptorami w układzie krążenia i układzie oddechowym powodują, że jest uznana za lek pierwszego rzutu w leczeniu zarówno wstrząsu anafilaktycznego, jak i anafilaktoidalnego.

Jest zatem bardzo często stosowana w stanach zagrożenia życia, np. po ukąszeniach owadów czy w razie wstrząsu wywołanego pokarmem czy lekami. Podaje się ją domięśniowo zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Średnio już po około 8 minutach widać jej działanie. Można ją podawać także dożylnie i podskórnie, jednak czas jej aktywacji jest wówczas dłuższy.

Przed podaniem adrenaliny należy zapoznać się z przeciwwskazaniami. Należą do nich:

Jednakże w stanach zagrożenia życia często jest ona lekiem pierwszego wyboru. Często nie ma czasu zapoznać się z pacjentem i określić czy nie występują u niego powyższe stany czy schorzenia. Wówczas adrenalina jest podawana mimo wszystko.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Lisowska B., Olszewska M., Adrenalina w ampułko-strzykawkach jako lek pierwszego rzutu w leczeniu wstrząsu anafilaktycznego, Farmacja Współczesna, 2/2009.
  2. Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
  3. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
  4. Gołaszewska A., Znaczenie adrenaliny w mechanizmie aktywacji ludzkich płytek krwi, Acta Haematologica Polonica, 2/2019.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *