Noradrenalina jest jednocześnie neuroprzekaźnikiem i hormonem wydzielanym przez rdzeń nadnerczy oraz zazwojowe włókna współczulne autonomicznego układu nerwowego. Wraz z adrenaliną pełni niezwykle ważne funkcje.
Noradrenalina – synteza
Noradrenalina jest syntezowana i następnie magazynowana w pęcherzykach komórek rdzenia nadnerczy. Pozostaje tam związana z adenozynotrifosforanami i odpowiednim białkiem. W czasie pobudzenia komórki pęcherzykowe pękają i ich treść zostaje usunięta na zewnątrz na zasadzie mechanizmu egzocytozy. Następuje ponowne wypełnienie pęcherzyków.
Wydzielanie noradrenaliny
Hormon ten wydzielany jest przez zakończenia nerwowe neuronów zazwojowych należących do układu współczulnego oraz w większym stopniu przez rdzeń nadnerczy. Stanowi jednak tylko 20% puli hormonów syntezowanych przez rdzeń nadnerczy, ponieważ aż 80% to adrenalina.
Wydzielanie hormonów rdzenia nadnerczy do krwi odbywa się pod wpływem impulsacji biegnącej przez nerwy trzewne. Pod wpływem acetylocholiny wydzielonej na zakończeniach włókien typu B do wnętrza komórek rdzenia nadnerczy wnikają jony wapnia. Następnie wywołują one egzocytozę pęcherzyków i wydzielanie noradrenaliny (wraz z adrenaliną).
Bodźcami zwiększającymi wydzielanie noradrenaliny przez rdzeń nadnerczy są:
- obniżenie ciśnienia tętniczego krwi w efekcie jej utraty i zmniejszenia całkowitej objętości;
- zmniejszenie zawartości glukozy we krwi wywołane działaniem egzogennej insuliny;
- zmniejszenie prężności tlenu we krwi tętniczej;
- obniżenie temperatury ciała;
- czynniki emocjonalne.
W warunkach fizjologicznych w stanie spoczynku w osoczu krwi stale znajduje się więcej noradrenaliny niż adrenaliny. Jej zawartość wynosi bowiem około 4,7 nmol/L osocza. Najniższy poziom odnotowuje się w czasie snu, a najwyższy w okresie mobilizacji i działania organizmu, np. w ciągu dnia podczas wykonywania różnych czynności.
Ośrodki nerwowe bezpośrednio kontrolujące wydzielanie hormonów przez rdzeń nadnerczy znajdują się w rogach bocznych istoty szarej w części piersiowej rdzenia kręgowego. Z kolei ośrodki nadrzędne umiejscowione są w podwzgórzu.
Metabolizowanie w tkankach
Noradrenalina krążąca we krwi przenika do tkanek, w których następnie jest metabolizowana. Jej pochodne związane z resztą kwasu siarkowego lub glukuronowego są wydzielane wraz z moczem.
We wszystkich tkankach występują enzymy, szczególnie aktywne w wątrobie. Noszą nazwy: tlenowa metylotransferaza katecholowa i oksydaza monoaminowa. Metabolizują one noradrenalinę do kwasu 3-metoksy-4-hydroksymigdałowego.
Noradrenalina – funkcje
Noradrenalina jest jednym z dwóch najczęściej działających neurotransmitterów na komórki mięśniowe gładkie. Czyni to za pośrednictwem 2 receptorów – alpha i beta receptorów adrenergicznych. Po związaniu się noradrenaliny z receptorami alpha wolne jony wapniowe wychodzą z komórek mięśniowych, co powoduje ich skurcz. Natomiast pod wpływem hormonu działającego za pośrednictwem receptorów beta następuje rozkurcz komórek mięśni gładkich.
Hormon ten odpowiada za pobudzenie i mobilizację organizmu. Jego wysoki poziom można odnotować w sytuacjach zagrożenia czy stresu. W efekcie tego, noradrenalina:
- zwiększa czujność, koncentrację i umożliwia czuwanie organizmu;
- wzmacnia pamięć krótkotrwałą;
- zwiększa niepokój i lęk, dlatego jej długotrwały nadmiar może prowadzić do rozwoju stanów lękowych;
- uwalnia zmagazynowaną glukozę;
- zwiększa dopływ krwi do mięśni szkieletowych;
- spowalnia trawienie zmniejszając dopływ krwi do układu pokarmowego;
- wstrzymuje opróżnianie pęcherza moczowego.
Ze względu na swoje funkcje w krytycznych stanach można ją wykorzystać jako lek. Wówczas lekarz wstrzykuje ją celem podniesienia krytycznie niskiego ciśnienia tętniczego krwi. Ponadto jest składnikiem niektórych leków, np. przy jaskrze lub schorzeń układu krążenia.
W stanach zagrożenia życia noradrenalinę bezwzględnie się wykorzystuje, jednak w innych sytuacjach należy zapoznać się z przeciwwskazaniami. Należą do nich między innymi: choroby zakrzepowe, hipotensja po zawale mięśnia sercowego czy hipoksja znacznego stopnia. Nie należy jej przyjmować również przy jednoczesnym stosowaniu leków zwiększających wrażliwość serca.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Lizak-Nitsch M., Rola noradrenaliny i serotoniny w modulacji funkcji mózgu i ich znaczenie dla snu człowieka, Neurokognitywistyka w patologii i zdrowiu, Szczecin 2009-2011.
